Αιμίλιος Χειλάκης στο TheOpinion: «Καταναλώστε τέχνη, είναι ό, τι καλύτερο θα έχετε επενδύσει στη ζωή σας!»

Ο Αιμίλιος Χειλάκης μιλάει στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

1 Σεπτεμβρίου 2024, 10:26

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

«Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη τη Δευτέρα 02 Σεπτεμβρίου.

Ο Αιμίλιος Χειλάκης είναι «καθ’ ολοκληρίαν πολίτης και καθόλου κατά φαντασίαν». Παραδέχεται ότι «”Κατά φαντασίαν” είναι μόνον ως ασθενής» και πιο συγκεκριμένα επί σκηνής του Θεάτρου Δάσους.

Πώς ήταν το καλοκαίρι σας, κύριε Χειλάκη, αυτή η «νομαδική» περίοδος για τους καλλιτέχνες;

Είμαι ένας άνθρωπος, που λέει πάντα αλήθειες. Το καλοκαίρι ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Ο κόσμος ήθελε να συμμετάσχει, αλλά ίσως να ήταν το πιο δύσκολο πράγμα για αυτόν να συμμετάσχει σε μεγάλες «συναντήσεις»· οι παραστάσεις αυτές, οι οποίες μετακινούνται από πόλη σε πόλη στην περιφέρεια, είναι συναντήσεις.

Ο κόσμος, φέτος, ήταν διστακτικός. Σε ό, τι, όμως, μάθαινε και άκουγε ότι είναι άξιο να συμμετάσχει ως θεατής, ήταν παρών. Γενικά, πάντως, δεν ήταν εύκολο καλοκαίρι κι αυτό έχει να κάνει, πάρα πολύ, με την οικονομία μας.

Πάραυτα, ο κόσμος γεμίζει τα θέατρα. Πιο επιλεκτικά, αλλά αυτή είναι η εικόνα που επικρατεί…

Φαντάζομαι θα αναφέρεστε σε πολύ κεντρικές σκηνές. Γιατί στην περιφέρεια, μιλήσαμε με ανθρώπους που δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν το εισιτήριο. Από το υστέρημά τους ήρθαν και μας είδαν. Και το θεωρώ τόσο τιμητικό… Και σας μιλάω εγώ, που έχουμε μια παράσταση η οποία ήταν από τις πετυχημένες του καλοκαιριού.

Και για ‘μας, βεβαίως, ήταν δύσκολο να κατεβάσουμε πολύ το εισιτήριο, γιατί η κινητικότητα μιας παράστασης είναι το ακριβό του πράγματος. Και όταν πρέπει να μετακινήσεις μία νταλίκα, τρία μικρά βανάκια κι ένα πούλμαν με ηθοποιούς, καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ δύσκολο να φέρουμε σε μια ίση αξία το εισιτήριό μας με το κόστος της παράστασης.

Έχουμε προσπαθήσει, με τον παραγωγό μας, να είμαστε πολύ κοντά στο κόστος της παράστασης. Κινδυνεύει η όποια παράσταση, κάθε καλοκαίρι, να μην βγάλει τα λεφτά τα οποία έχει κοστίσει.

Είναι λυπηρό, πάντως, που οι συνθήκες σας καθιστούν υπόλογους.

Είναι φοβερό, γιατί πρέπει να εξηγούμε στον θεατή ο οποίος, όμως, έχει απόλυτο δίκιο ότι, τα είκοσι δύο ευρώ που κοστίζει μια παράσταση, είναι πολλά για το βαλάντιό του. Δεν μπορεί να φέρει την οικογένειά του, φανταστείτε να πολλαπλασιαστεί αυτό επί τρία ή επί τέσσερα.

Μ’ αρέσει πάρα πολύ που ξεκινάμε την κουβέντα μας με σχόλιο, το οποίο θα καταλήξει σε πολιτικό· εμείς οι θεατρίνοι κάνουμε πολιτική. Και το μεγαλύτερο πολιτικό σχόλιο που πρέπει να γίνει, είναι οι τιμές, σήμερα, στο εμπόριο.

Η παράστασή μας είναι μια εξαίρετη κωμωδία, με εξαίρετους συνεργάτες και συντελεστές, αλλά πρέπει να βρούμε κι έναν τρόπο ώστε ο κόσμος να την απολαύσει.

Ποια πιστεύετε ότι θα μπορούσε να ήταν η λύση, μέσα σε αυτό το οικονομικό καθεστώς, απέναντι στο πολιτιστικό γίγνεσθαι και, συγκριμένα, στο κομμάτι του αντιτίμου;

Θα σας δώσω μια ουσιαστική απάντηση. Οι μισθοί δεν φτάνουν να αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια, τον πληθωρισμό. Θα μου πείτε, τώρα, «κύριε Χειλάκη, είστε οικονομικός αναλυτής σε κανάλι; Είστε μελετητής των τιμών;». Ναι με έναν τρόπο, όπως είμαστε όλοι όσοι προσπαθούμε να παράξουμε ένα προϊόν και να προτείνουμε την κατανάλωσή του.

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη απόκριση και την απευθύνω στον κόσμο: ας γίνουμε πιο επιλεκτικοί στο τι αγοράζουμε. Σας παρακαλώ, εσάς τους θεατές, να καταναλώσετε τέχνη! Καταναλώστε τέχνη, είτε πηγαίνοντας να δείτε μια παράσταση είτε να ακούσετε μια συναυλία, είναι ό, τι καλύτερο θα έχετε επενδύσει στη ζωή σας!

Η τέχνη είναι συναντήσεις. Και οι συναντήσεις στη ζωή μας, μας κάνουν τους ανθρώπους που είμαστε. Αν επενδύσετε στις συναντήσεις, υπάρχει περίπτωση να γίνετε καλύτεροι άνθρωποι και, κατ’ επέκταση, καλύτεροι ψηφοφόροι.

Νομίζω ότι, επενδύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο θεατής θα αποκτήσει μια ποιοτικότερη ζωή και θα «αρρωσταίνει» λιγότερο…σε αντίθεση με τον ρόλο σας.

Πιστέψτε με, είμαι καθ’ ολοκληρίαν πολίτης και καθόλου κατά φαντασίαν. «Κατά φαντασίαν» είμαι μόνον ως ασθενής, επί σκηνής.

Είμαι ένας άνθρωπος, ο οποίος ξέρει πάρα πολύ καλά ότι, η παράσταση που σας φέρνω, θα σας βάλει σε σκέψεις για εσάς. Δεν είμαι άνθρωπος, ο οποίος πιστεύει ότι σου δίνει απαντήσεις. Επ’ ουδενί! Είμαι ένας ηθοποιός, που πιστεύει ότι σας «βάζει» σε καινούρια ερωτήματα.

Είμαι δημοκράτης, δεν είμαι φασίστας. Δεν πιστεύω ότι, η γνώμη μου, είναι η θέσφατη, δεν θα σας μιλήσω με θέσφατο λόγο. Θα σας μιλήσω και θα σας πω: «Κοιτάξτε παιδιά, εγώ σε αυτό αναρωτιέμαι. Μήπως να αναρωτηθούμε μαζί; Μήπως η αναρώτησή μου σας βοηθάει κι εσάς να ανακουφιστείτε; Δεν είστε οι μόνοι που αναρωτιέστε, υπάρχουν κι άλλοι».

Εγώ το βρήκα αυτό στον Μολιέρο· ο Μολιέρος είχε αναρωτηθεί για μένα πριν από τριακόσια πενήντα χρόνια. Άρα, ανοίγω εγώ τον Μολιέρο, τον διαβάζω και λέω: «Μα τι ανακούφιση! Τι σπουδαίο, ένας τεράστιος άνθρωπος να έχει αναρωτηθεί τα ίδια με μένα και να μου δίνει, έτσι, μια πρόταση να σκεφτώ!».

Γιατί, «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής», είναι μια κωμωδία ξεκαρδιστική και «εκρηκτική»· γίνονται, πραγματικά, «εκρήξεις» κάθε βράδυ στο κοινό την ώρα που ακούγονται τα αστεία, τα οποία προτείνει η διασκευή μας και ο ίδιος ο συγγραφέας.

Ο Μολιέρος είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος μας έβαλε προ των ευθυνών μας. Και είναι απ’ τους λίγους, που διέγνωσαν ποιοι θα είμαστε εμείς σήμερα, τριακόσια πενήντα χρόνια μετά. Ποιοι θα είμαστε οι πολίτες της Ευρώπης, αυτοί οι αστοί οι οποίοι δεν θα έχουμε προνόμια εξ αίματος, αλλά θα έχουμε, ίσως, προνόμια από την αμοιβή της εργασίας μας ή του πώς πουλήσαμε ή αγοράσαμε πράγματα.

Αυτοί, λοιπόν, οι αστοί –αυτοί που είστε και εσείς και εγώ- είμαστε πολύ περίεργα όντα και κρυφτήκαμε ακριβώς πίσω από τα ίδια κόλπα που έκαναν οι από φύσει κοτζαμπάσηδες και όχι οι καθ’ έξιν. Μιλώ, δηλαδή, για το ότι κρυφτήκαμε πίσω από τα θέσφατα λόγια της θρησκείας ή της πολιτικής και δεν αναλάβαμε την ευθύνη να τα κάνουμε πράξη.

Τα διαβάσματά μου έχουν γίνει για να καταλάβω κι εγώ τι μου συμβαίνει. Τα διαβάσματά μου ήταν η μεγάλη μου λύση στη ζωή μου και όχι ένας λόγος, απλώς, για να σας κάνω τον έξυπνο. Είμαι η ιδεολογία που έχω, ο άνθρωπος και ο κοινωνιστής που είμαι, γιατί έχω σπουδάσει, με έναν τρόπο, τον λόγο που κάνω αυτήν τη δουλειά.

Και μετά από τριάντα έξι χρόνια, ξέρετε, σε έναν ηθοποιό δεν ρωτάτε ποτέ γιατί έγινε ηθοποιός. Ρωτάτε γιατί συνεχίζει να είναι…

Θα μου επιτρέψετε, τότε, να αδράξω την ευκαιρία και να ρωτήσω: κύριε Χειλάκη, γιατί συνεχίζετε να είστε ηθοποιός μετά από τριάντα έξι χρόνια;

Γιατί είναι ο μόνος πολιτικός λόγος, που αξίζει να υπάρχει αυτήν τη στιγμή. Γιατί οι πολιτικοί μας αρχηγοί έχουν γίνει διαχειριστές εταιρειών. Γιατί δεν μπορούμε να «ακουμπήσουμε» ιδεολογικά…

Η ιδεολογία, ξέρετε, είναι αυτό που πραγματικά έχεις κάθε φορά ανάγκη. Είναι αυτό που σκέφτεσαι, αυτό που σου έρχεται και σε «χτυπάει» σαν το κύμα στη θάλασσα. Αυτό ξέρεις ότι συμβαίνει, είναι φυσικό φαινόμενο. Η ιδέα μας χρειάζεται μια εξήγηση, η ιδεολογία είναι η εξήγηση των ιδεών μας.

Είμαστε με πολιτικούς αρχηγούς χωρίς ιδεολογία. Είτε είσαι «δεξιός» είτε είσαι «αριστερός», οι πολιτικοί αρχηγοί, από τον Βελόπουλο μέχρι και τον Κασσελάκη, δεν έχουν κανέναν πολιτικό λόγο. Δεν έχουν κανένα ιδεολογικό αντίκρισμα.

Η ιδεολογία μας είναι αυτή η οποία μας λέει για ποιον λόγο μπορούμε να συνεχίσουμε να συνυπάρχουμε με τους ανθρώπους. Είναι καλό να υπάρχει η κομμουνιστική, η σοσιαλιστική, η φιλελεύθερη ιδεολογία σε σχέση με τη δύναμη της παραγωγής. Το θέμα είναι εμείς, στην αρχή της παραγωγής -πέραν των δικαιωμάτων μας- αναλαμβάνουμε τις υποχρεώσεις μας;

Είμαι ένας κοινωνιστής, μπορείτε να με ονομάσετε ως έναν κομμουνιστή-σοσιαλιστή· είναι δύσβατα τα όρια, πια, του τι είναι ο κοινωνισμός. Ως κοινωνιστής, λοιπόν, έρχομαι και σας προτείνω μεγάλες ιδέες, σπουδαίων ανθρώπων που, στο παρελθόν, έχουν αναρωτηθεί για εμάς. Αν καταφέρω, από το μετερίζι μου, να σας βάλω να σκεφτείτε κάτι, έχω καταφέρει -και γι’ αυτό συνεχίζω και την κάνω αυτήν τη δουλειά- να σας βάλω σε προβληματισμό που, ίσως, θα ‘ταν δύσκολο να μπείτε οι ίδιοι.

Είναι πιο εύκολο να προβληματιστείς με τον Μολιέρο παρά μόνος. Και ο Μολιέρος στο κάνει και με αστείο τρόπο. Το λέω πολύ συχνά: «Ελάτε να δείτε την παράσταση! Πολύ ωραία τα λέω και πάρα πολύ αυστηρά, αλλά σας υπόσχομαι ότι θα “κατουρηθείτε” από το γέλιο!». Το λέω, πάντα, τόσο «λαϊκά», γιατί αυτή είναι η φράση που χρησιμοποιούμε· θέλω να πιστεύω πως δεν θα «ποινικοποιηθεί», όπως προσπαθούν να ποινικοποιήσουν λέξεις οι οποίες ανήκουν στο λεξιλόγιό μας.

Θα «κατουρηθείτε», λοιπόν, από τα γέλια, αγαπητοί θεατές! Γιατί εκείνη τη στιγμή θα καταλάβετε ότι, εάν «λυθείτε», θα αφεθείτε σε κάτι το οποίο είναι πολύ πιο πάνω από εσάς!

Παρότι βρίσκεστε εν εξελίξει των παραστάσεων και έπεται συνέχεια και μετά τη Θεσσαλονίκη, ο χειμώνας πώς σας βρίσκει; Θα μας…«τύχει» φέτος;

Μακάρι να σας τύχει να δείτε το «Μη σου τύχει». Είναι επίσης μια κωμωδία από τα «μαγικά» χέρια του συν-σκηνοθέτη και διασκευαστή, Μανώλη Δούνια.

Έχει δημιουργηθεί μια παράσταση -είναι ένα γνωστό έργο, κάποια στιγμή είχε γίνει και κινηματογραφική ταινία- για να μιλήσει στην καρδιά σας για το πόσο «ανοιχτοί» πρέπει να είστε στο διαφορετικό. Είναι μια παράσταση συμπεριληπτική· η συμπεριληπτικότητα είναι πόνος των καιρών μας.

Θα δείτε πώς δύο άντρες «παλεύουν» για τον θάνατο, ο ένας για να αυτοκτονήσει και ο άλλος για να σκοτώσει. Και πώς τέσσερις γυναίκες προσπαθούν να αποσοβήσουν αυτούς τους θανάτους. Δεν είναι υπέροχο;

Ο Χριστόδουλος Στυλιανού –Θεσσαλονικιός, αγαπημένος φίλος και ηθοποιός και συνεργάτης πάρα πολλά χρόνια- υποδύεται έναν άνθρωπο ο οποίος είναι επαγγελματίας δολοφόνος, ένας εκτελεστής, και εγώ έναν άντρα που θέλει να αυτοκτονήσει. Οι προσπάθειές μου να αυτοκτονήσω, δυσκολεύουν τον άνθρωπο που πάει να σκοτώσει. Δεν είναι πάρα πολύ αστείο;

Οι τέσσερις γυναίκες της παράστασης που προέκυψαν από τη δική μας διασκευή –η σύζυγος που μ’ έχει παρατήσει, η ερωμένη της, μια καμαριέρα και μια αστυνομικός- προσπαθούν να αποσοβήσουν αυτές τις συνθήκες θανάτου. Η συμπεριληπτικότητα στην οποία πιστεύουμε και ο τρόπος που πρέπει, πραγματικά, να αντιμετωπίζουμε το θηλυκό ως σκέψη και ως φράση, είναι αυτό που μας έχει φέρει να κάνουμε αυτήν την παράσταση.

Ήταν μια εξαιρετική επιτυχία, πέρυσι τον χειμώνα, στην Αθήνα. Θα προσπαθήσουμε να τη φέρουμε στη Θεσσαλονίκη, δεν σας το υπόσχομαι. Όσοι Θεσσαλονικείς ταξιδέψετε στην Αθήνα, ας είμαστε ένας από τους «σταθμούς» που θα μείνετε για να τη δείτε. Μπορεί να σας ενδιαφέρει πάρα πολύ.

Τηλεοπτικά; Μετά τον Αντρέα Πανθέο, θα πάρει κάποιος άλλος χαρακτήρας τη σκυτάλη;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τίποτα στον ορίζοντα, ούτε ως πρόταση ούτε ως δουλειά. Και, πιστέψτε με, με ξεκουράζει πάρα πολύ…

Θα καταθέσω ότι, ο κύριος Μιχαλόπουλος, με έπεισε να διαβάσω Τάσο Αθανασιάδη πριν ξεκινήσει η σειρά. Βέβαια, τα επεισόδια των «Πανθέων» συνέπεσαν με την ανάγνωση της τριλογίας. Και καθώς, ηλικιακά, δεν μπορώ να έχω προσωπική άποψη για το πρώτο τηλεοπτικό προϊόν, θα παραδεχτώ ότι, τώρα, δώσατε υπόσταση και φωνή στους χαρακτήρες του βιβλίου που κρατούσα στα χέρια μου.

Μεγάλη μου τιμή αυτό που λέτε, και μεγάλη τιμή όλων των συνεργατών. Είμαι πάρα πολύ περήφανος για τους «Πανθέους».

Δεν μπορεί να είναι περήφανο το κανάλι, το οποίο τους φιλοξένησε. Ξέρετε, το καλλιτεχνικό προϊόν χρειάζεται και τον τρόπο να αναδειχθεί. Δυστυχώς ή ευτυχώς, για να κάνεις ένα προϊόν το οποίο αξίζει να μπει στην προθήκη σου, θα πρέπει να έχεις μια προθήκη η οποία να αντέχει τα προϊόντα.

Το συγκεκριμένο κανάλι δεν ήξερε να το χρησιμοποιήσει. Νομίζω πως, αν οι «Πανθέοι» ήταν σε άλλο κανάλι, θα είχαν καλύτερη τύχη.