Αιμίλιος Χειλάκης στο TheOpinion: «Έχω τη “δύναμη” να σας μιλήσω για τα πολιτικά μας προβλήματα μέσα από τεράστια κείμενα, ένας πολιτικός δεν μπορεί να σας μιλήσει με Σαίξπηρ»

Το θεατρικό έργο «Μόνος με τον Άμλετ», σε σκηνοθεσία Μανώλη Δούνια και Αιμίλιου Χειλάκη, επιστρέφει οκτώ χρόνια μετά το τελευταίο του ανέβασμα, για μία παράσταση στο Θέατρο Δάσους τη Δευτέρα, 07 Ιουλίου.

Ο Αιμίλιος Χειλάκης γίνεται επί σκηνής Άμλετ, Οφηλία, Κλαύδιος, Γερτρούδη, Πολώνιος, Λαέρτης, Οράτιος, το Φάντασμα του βασιλιά.

Και το σαιξπηρικό ερώτημα μετατοπίζεται, παίρνει μια άλλη διάσταση. Δεν επικεντρώνεται, πια, στο «να ζει κανείς ή να μη ζει», αλλά στο «πώς να ζει».

Κύριε Χειλάκη, η περίοδος κατά την οποία οι περισσότεροι περιμένουμε να πάρουμε μικρές στιγμές «ανάσας», τους καλλιτέχνες σας βρίσκει από περιοχή σε περιοχή…

Εμείς, οι ηθοποιοί, έχουμε ορκιστεί στο Άρμα του Θέσπιδος να περιοδεύουμε την τέχνη μας. Και περιοδεύοντας την τέχνη σου, συνδέεσαι με κάτι πολύ παλιό και κάτι υπέροχο.

Για μένα, η περιοδεία είναι αναζωογονητική μόνο και μόνο γιατί θα βρεθώ σε διαφορετικά μέρη· είναι μια στιγμή που μπορείς να έχεις με τους ανθρώπους, ώστε να συνομιλήσεις. Κι αυτό είναι μέρος της δουλειάς μας.

Η Θεσσαλονίκη, ας πούμε, είναι ένα από τα μέρη που αγαπώ πάρα πολύ. Εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε η σύζυγός μου. Έχω υπέροχους ανθρώπους, με τους οποίους μπορώ να συνομιλήσω. Το κοινό της πόλης είναι εκπαιδευμένο, πάντα ξέρει ότι έχει κάτι να δει κι από μένα.

Ποιο πλαίσιο διαμορφώνει, οκτώ χρόνια μετά, αυτήν τη δεύτερη ανάγνωση και κατ’ επέκταση θεατρική «αναμέτρηση»; Τι έχει αλλάξει, δηλαδή, από την πρώτη φορά που ο Αιμίλιος Χειλάκης έμεινε «Μόνος με τον Άμλετ»;

Δυστυχώς, δεν έχει αλλάξει τίποτα! Μπορούμε να κάνουμε φοβερές αναλύσεις για το ποιο είναι το πρόβλημά μας, για τη Γάζα ή τον πόλεμο στην Ουκρανία, για ό, τι έχει συμβεί στο Ιράκ και τα Τέμπη, αλλά δεν έχουμε αναρωτηθεί τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για όλα αυτά.

Είναι στάση ζωής να ζητάς από την εξουσία να διαμορφωθεί σε σχέση με την ανάγκη του πολίτη. Αν το κάναμε αυτό κάποια στιγμή και στη χώρα μας, ίσως άλλαζαν τα πράγματα. Σιγά σιγά, από το σπίτι μας ξεκινούν αυτά…

Λες: «Τι να κάνουμε μωρέ; Υπάρχει φασισμός παντού, σε όλο τον κόσμο. Τραμπ, Όρμπαν…». Κάποια στιγμή, όμως, ο φασισμός θα «χτυπήσει» την πόρτα μας. Πρέπει να κάνουμε κινήσεις, οι οποίες θα μας λυτρώσουν από την όποια τέτοια περίπτωση.

Ξέρετε τι «γεννάει» τον φασισμό; Η συντήρηση. Ξέρετε τι «γεννάει» τη συντήρηση; Ο φόβος.

Δεν θα πω ότι ο πιο συντηρητικός στην Ελλάδα είναι φασίστας, προς Θεού. Δεν θα μπορούσα ποτέ να το πω αυτό. Μπορώ, όμως, να πω ότι αν μάθουμε να μην φοβόμαστε και να αντιδρούμε στον φόβο, θα μπορέσουμε να γλυτώσουμε. Αυτός είναι ο λόγος που κάνω την παράσταση «Μόνος με τον Άμλετ»· για να υπενθυμίσω ότι, τα δεδομένα μας, κινδυνεύουν.

Είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον Μπέρνι Σάντερς, με αυτόν τον σπουδαίο, τον τεράστιο Αμερικανό πολιτικό. Μιλώντας μαζί του, συνειδητοποίησα ότι τους ίδιους φόβους που έχω εγώ, τους έχει κι ένας Γερουσιαστής στην Αμερική. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο.

Άρα, το να μιλήσεις στο «Μόνος με τον Άμλετ» για την παγκοσμιότητα της απώλειας είναι σπουδαίο. Η απώλεια δεν ελλοχεύει μόνο στο πένθος για τον άνθρωπο. Ελλοχεύει στο πένθος και για τη συνθήκη του ανθρώπου, για το τι περιμένεις να σου συμβεί.

Καλώ σε μια κινητοποίηση μέσα μας. Το θέμα είναι πώς σκεφτόμαστε. Πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης.

Ο Άμλετ, κύριε Χειλάκη, «παγιδεύεται» ανάμεσα στη σκέψη και την πράξη. Εσείς, με αφορμή ποια συνθήκη απευθύνατε στον εαυτό σας να σταματήσει να σκέφτεται και να ξεκινήσει να πράττει;

Το έκανα σχετικά με τη συνθήκη, που ζούμε στην Ελλάδα. Ουσιαστικά, έχουμε δώσει χώρο στις ακραίες φωνές να οικειοποιηθούν συνθήματα των εργαζομένων.

Ο εργαζόμενος δεν έχει «χρώμα». Πρέπει να πληρώσει το νοίκι, το οποίο είναι πάρα πολύ ακριβό. Η ακρίβεια δεν έχει «μπλε» ή «κόκκινο» χρώμα, τους «χτυπάει» όλους.

Το ζήτημα είναι πώς ζητάμε εμείς, οι εργαζόμενοι, να μην υπάρχει ακρίβεια, πώς ζητάμε το κοινωνικό κράτος από τους κυβερνώντες μας. Κοινωνικό κράτος δεν μπορεί να έχει μόνο μια αριστερή κυβέρνηση, οφείλει να έχει και μια δεξιά. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι είναι αναγκαία η δημιουργία ενός ασφαλούς πεδίου για το κοινωνικό κράτος.

Αυτοί είναι οι λόγοι, που με ωθούν να κάνω την παράσταση. Ως καλλιτέχνης σας μιλάω, επ’ ουδενί σαν πολιτικός. Έχω τη «δύναμη» να σας μιλήσω για τα πολιτικά μας προβλήματα μέσα από τεράστια κείμενα, ένας πολιτικός δεν μπορεί να σας μιλήσει με Σαίξπηρ.

Στην παράσταση, βέβαια, δεν είστε και τόσο…«Μόνος με τον Άμλετ». Υπάρχει μια σκηνική πολυφωνία. Αποτελεί, ίσως, μια μορφή διαλόγου με τις διάφορες ανθρώπινες πτυχές, τις προσωπικές σας «συγκρούσεις» αλλά και τις δικές μας ως κοινού;

Δεν ψυχαναλύω μέσα από τη δουλειά μου. Σας προτείνω κάτι, για να το καταλάβετε για εσάς. Δεν ψάχνω να βρω τι είμαι μέσα από τους ρόλους. Δεν σας ενδιαφέρει, κιόλας. Ούτε κι εμένα με ενδιαφέρει να ψυχαναλυθώ, για να σας πω την αλήθεια, μέσα από αυτό.

Το θεατρικό έργο είναι το «όχημα» για να σας μιλήσω για τα «θέλω» σας. Να σας τα υπενθυμίσω. Να σας πω ότι, τα «θέλω» σας, τα έχει προβλέψει ήδη ο Σαίξπηρ κι έχει μιλήσει γι’ αυτά. Δεν έχουμε όλοι τον λόγο του Σαίξπηρ, δεν είμαστε όλοι ποιητές. Δεν θα ζήσουμε αιώνια στη μνήμη των ανθρώπων.

Μην βάζετε ψυχαναλυτικούς όρους στην τέχνη. Η τέχνη δεν ψυχαναλύει, ίσως είναι το «όχημα» για να πας να ψυχαναλυθείς.

Ο Άμλετ αμφιβάλλει, αναβάλλει, διασπάται. Δραματουργικά, χαρακτηρίζεται ως ένας αντιήρωας. Μήπως, όμως, αυτή η ευαλωτότητα, η «πάλη» με τον εαυτό του, τον καθιστούν ως τον πιο ρεαλιστικό ήρωα στη συνείδηση του θεατή;

Δεν κατάλαβα ποτέ τι θα πει αντιήρωας. Είμαστε όλοι ήρωες στην καθημερινότητά μας. Ακόμα και οι άνθρωποι που δειλιάζουν, ξέρουν τι θέλουν να κάνουν. Απλώς δεν έχουν το θάρρος να το κάνουν.

Να μιλήσουμε για θάρρος, να μην μιλήσουμε για θράσος. Σας προτείνω να αναλάβετε το κύρος του εαυτού σας. Ο Άμλετ δεν το κάνει. Και σας λέω: «Μην γίνουμε σαν τον Άμλετ»!

Κύριε Χειλάκη, τι ορίζει την επιτυχημένη έκβαση μιας παράστασης;

Υπάρχει μια οικονομία στη δουλειά και η δουλειά σού ζητάει να επιβιώσεις. Αυτή η οικονομία έχει να κάνει με τους ανθρώπους που πρέπει να πληρωθούν, με τα έξοδα ενός ταξιδιού και της συνολικής προετοιμασίας της παράστασης.

Θα ήταν υπέροχο μια παράσταση να ήταν δωρεάν για όλο τον κόσμο, δυστυχώς δεν μπορεί να είναι. Οφείλει να έχει ένα κέρδος.

Πολλές φορές μου λένε: «Μα, εσύ είσαι αριστερός. Πώς μιλάς για κέρδος;». Η επιχειρηματικότητα πρέπει να υπάρχει. Δεν υπάρχει εχθρική αντιμετώπιση της επιχειρηματικότητας, όλοι «επιχειρούν».

Το θέμα είναι πού πάνε όσα κερδίζουμε. Προσπαθώ, λοιπόν, αυτά τα οποία κερδίζω, να τα επενδύω στους ανθρώπους που δουλεύουν για μένα. Αυτό είναι μια επιτυχία.

Πληροφορίες

Ο Αιμίλιος Χειλάκης είναι ξανά «Μόνος με τον Άμλετ»

Μαζί του επί σκηνής παίζει μουσική ο Δημήτρης Καμαρωτός

Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη

Δευτέρα 07 Ιουλίου και ώρα 21:30

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: ticketservices.gr

Συντελεστές

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς

Σκηνοθεσία – Διασκευή: Μανώλης Δούνιας, Αιμίλιος Χειλάκης

Πρωτότυπη μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός

Σκηνικά – Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη

Κίνηση: Φαίδρα Νταϊόγλου

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Φωτογραφίες: Άρης Καμαρωτός

Designer: Μαρία Παναγιωτονάκου

Υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων: Αναστασία Καμβύση

Υπεύθυνη επικοινωνίας περιοδείας: Ρίτα Σίσιου

Υπεύθυνη περιοδείας: Μαρία Κουλούρη

Διαφήμιση – Social media: Renegade Media, Βασίλης Ζαρκαδούλας

Παραγωγή: ARTIVITIES