Στον… τάκο ο θάνατος φίλων και αγνώστων (αλλά κυρίως της μνήμης)

• Η στήλη αποχαιρετά τον Δημήτρη Σταμάτη μία αρχοντική μορφή της πολιτικής αλλά και της Θεσσαλονίκης.
• Ο εκλιπών ήταν εκείνης της φυλής των πολιτικών που ταύτιζαν το κομματικό τους συμφέρον με το εθνικό αλλά και το προσωπικό με το παραταξιακό. Είναι δύσκολο αλλά μπορετό!
• Μία παλιά ιστορία που δείχνει όμως το ήθος και το κιμπαριλίκι του.

Θα σας πάω πίσω στο ταραγμένο 1993 όταν ο Αντώνης Σαμαράς έχει αποφασίσει να ρίξει την κυβέρνηση Μητσοτάκη για πολλούς και διαφόρους λόγους, που δεν είναι της παρούσης.

Είχε προηγηθεί η αποπομπή του τότε Υπουργού Εξωτερικών, αλλά και ζωηρές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για πούλημα της Μακεδονίας, κάποιες εξαιρετικά παχυλές και πολύπλοκες κρατικές συμβάσεις και προσωπικοί ανταγωνισμοί με συμμετοχή εκπροσώπων της υπερδύναμης.

Ο ιστορικός του μέλλλοντος θα γράψει κάποια στιγμή ότι υπήρχαν μαζί και χωριστά βουλευτές σε δύο ομάδες εντός της ΝΔ που απεργάζονταν την διακοπή της κυβερνητικής θητείας, μέσω της απώλειας της κυβερνητικής πλειοψηφίας στη Βουλή, που ήταν άλλωστε ισχνή, μόλις με 151 ψήφους.

Όταν λοιπόν η ρήξη Κων. Μητσοτάκη- Σαμαρά έφτασε στα άκρα και οι δύο πλευρές είχαν λυσσαλέο μίσος η μία για την άλλη, η πτώση της κυβέρνησης επιλέχθηκε ως η πλέον οδυνηρή κίνηση επίθεσης. Αυτή όμως θα γινόταν μόνο μέσω της ανεξαρτητοποίησης βουλευτών του κόμματος.

Ο Δημήτρης Σταμάτης ήταν από αυτούς που αρνήθηκε να ανεξαρτητοποιηθεί και ακολούθησε το δρόμο της παραίτησης. Με τον τρόπο αυτό ήθελε από τη μία να εκφράσει την αντίθεση του στον Κων. Μητσοτάκη, την συμπόρευση του με τον Αντώνη Σαμαρά αλλά όχι στερώντας μία έδρα από τη Νέα Δημοκρατία.

Ο ίδιος πίστευε ότι η έδρα ανήκει στο κόμμα και εάν αυτός ήθελε λόγω διαφωνιών να μην είναι πλέον μέλος του τότε φυσικά και παραιτείται. Αλλά δεν έχει κανένα δικαίωμα να πάρει την βουλευτική έδρα μαζί του!

Και αυτό ήταν κάτι που τον συνόδευσε σε όλη την πολιτική διαδρομή του.

Ο Δημήτρης Σταμάτης ήταν ένας πολιτικός παλαιάς κοπής.

Ανήκει σε εκείνη την φυλή των πολιτικών που πρώτο τους μέλημα ήταν η ταύτιση συμφερόντων. Κόπιαζαν περισσότερο αλλά πετύχαιναν περισσότερα. Αλλά έβρισκαν τον τρόπο να ταυτίσουν το προσωπικό τους συμφέρον με αυτό του κόμματος και της παράταξης στην οποία ανήκαν. Και ταυτόχρονα να ταυτίσουν το κομματικό- παραταξιακό συμφέρον με το εθνικό. Αυτό γινόταν συχνά με μεθοδικές και προσεκτικές κινήσεις. Υποχωρώντας, μαζεύοντας αιχμές και γωνίες και ακολουθώντας την συγκατάβαση και τον συμβιβασμό στα μικρά για να επιτευχθούν τα μεγάλα.

Ωστόσο, όσο συγκαταβατική είναι αυτή η φυλή στα θέματα διαχείρισης, στοχοθεσίας και συμπεριφοράς τόσο απόλυτη και αρτηριοσκληρωτική είναι σε θέματα αρχών και αξιών. Κανένα μανατζερίστικο συμφέρον δε θα μπορούσε να επιβάλει έστω και προσωρινό παραμερισμό μίας σοβαρής ιδεολογικής αρχής.

Ο Δημήτρης Σταμάτης ήταν αυτής της φυλής, με τα καλά του και τα στραβά του. Μίας φυλής πολιτικών που σβήνει, που θεωρείται πια είδος απειλούμεν από εξαφάνιση, χωρίς να είναι υπό προστασία.

Είχα την ευκαιρία να τον συναντήσω πολλές φορές, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ.

Ήταν ευγενικός αλλά απόμακρος, πάντα σοβαρός και χαμογελαστός αλλά επίμονος συζητητής της ουσίας.

Δεν τον είδα ποτέ να κάνει κλίμα για τον εαυτό του, ούτε να επιδιώκει επικοινωνιακή διαχείριση καταστάσεων. Μιλούσε πάντα λίγο και με τα λόγια του έδινε την ουσία από την πλευρά του την οποία ζητούσε από τον συνομιλητή του, πράγμα σπάνιο για πολιτικό της εμβέλειας του. Δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια για να σε προσεγγίσει, όπως οι περισσότεροι πολιτικοί! Πίστευε πάντα ότι θα τον εκτιμήσεις όχι για τον τρόπο που συμπεριφέρεται αλλά επειδή έχει κάνει κάτι καλό ως πολιτικός, έχει προσφέρει…

Η μόνη περίπτωση να τον προσεγγίσεις ήταν να του προσφέρεις τσιγάρο (αυτό το γαμημένο το τσιγάρο που δεν το έκοψε ποτέ).

Τον θυμάμαι τον Σεπτέμβριο του 2004 όταν στη σύσκεψη φορέων της Θεσσαλονίκης που είχε καθιερώσει ο Κώστας Καραμανλής, τον προσέγγισε κάτωχρος ως διοικητής της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για να τον πληροφορήσει ότι έπεσε το Σινούκ του Πατριάρχη Αλεξανδρείας στην Χαλκιδική.

Τον θυμάμαι επίσης στην Κομοτηνή, ως Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που έτρεχε με τους υπουργούς, χωρίς να έχει καν Γραφείο Τύπου.

Πολύ καλύτερα τον θυμάμαι ως υπουργό Επικρατείας της κυβέρνησης Σαμαρά. Τον συνάντησα δύο φορές και μιλήσαμε αρκετά. Δεν το είπα ποτέ σε κανέναν (ούτε στον ίδιο) αλλά τον είχα λυπηθεί. Ο άνθρωπος είχε λιώσει από τα προβλήματα. Έβλεπες την πίεση, το άγχος και το ζόρι που τραβούσε στο πρόσωπο του. Η κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου- Κουβέλη λειτουργούσε κάθε λεπτό κάτω από μία απίστευτα πιεστική κατάσταση λόγω της Τρόικας, της έντασης στην κοινωνία και των προβλημάτων που ανέκυπτα κάθε λεπτό. Κάποια μέλη της υποστηρίζουν ότι δε θα επιβίωνε όσο επιβίωσε εάν δεν υπήρχε ο Δημήτρης Σταμάτης, με τη μαεστρία, τις ικανότητες του, την ευθύτητα αλλά και το χιούμορ του.

Τελευταία φορά που τον αναζήτησα έντονα ήταν πριν από περίπου τρία χρόνια, όταν έμαθα ότι μία αναρχική ομάδα είχε τοποθετήσει βόμβα στην είσοδο της πολυκατοικίας του. Ο ίδιος σχεδόν το διέψευσε! Δεν ήθελε να κάνει καμία δήλωση και κρύφτηκε πίσω από μισόλογα, που όμως ήταν απολύτως δηλωτικά της θέλησης του να μείνει εκτός δημοσιότητας η επίθεση. Έτσι, οι πάντες πληροφορήθηκαν αρχικά για μία έκρηξη κάπου στην Καλαμαριά, χωρίς όμως την επεξήγηση ότι εκεί μένει η οικογένεια Σταμάτη! Και μετά από λίγες μέρες για τις συλλήψεις δύο αναρχικών- αντιεξουσιαστών που είχαν τοποθετήσει (κινούμενοι με ποδήλατα μάλιστα), έναν εκρηκτικό μηχανισμό… κάπου στην Καλαμαριά!

Την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε (τυχαία) ήταν εντελώς διαφορετικός! Μάλλον τον είχε χτυπήσει η καταραμένη ασθένεια και αν δεν ήξερε με σιγουριά τότε σίγουρα μάντευε ότι ήταν κοντά στο τέλος. Εμφανώς αδυνατισμένος και κομμένος, χαμογελούσε κάτω από τη μάσκα που φορούσε δήθεν για το κρύωμα και δεν ήθελε (για πρώτη φορά) να συζητήσουμε ούτε για την κατάσταση στην χώρα, ούτε για πολιτικά, ούτε για δουλειά. Μόνο για τ’ ανθρώπινα.

Εκεί καταλήγουν όλα λοιπόν…

Καλό ταξίδι κ. Δημήτρη!