Ξάνθη: Τα Ελευθέρια, η Παλιά Πόλη και οι γλυκές της γεύσεις (ΦΩΤΟ)

Τα Ελευθέρια της Ξάνθης εορτάζονται, σήμερα, Σάββατο 4 Οκτωβρίου, τιμώντας την 106η Επέτειο της Απελευθέρωσής της. Η Ξάνθη με την Παλιά της Πόλη, τα λιθόστρωτα δρομάκια και τα παραδοσιακά της σπίτια, τη γοητεία της που μπλέκει χρώματα και αρώματα Δύσης και Ανατολής μας προ(σ)καλεί να την εξερευνήσουμε!

Ρεπορτάζ: Ντέπυ Χιωτοπούλου ([email protected])

Ημέρα μνήμης και υπερηφάνειας, η σημερινή, 4 Οκτωβρίου, για την Ξάνθη, υπενθυμίζοντας τις θυσίες και τους αγώνες των προγόνων της για την ελευθερία και την ευημερία  του τόπου.

Ήταν 4 Οκτωβρίου του 1919, όταν ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε στην πόλη και έφερε την οριστική απελευθέρωση από τη Βουλγαρική κατοχή. Η ημερομηνία αυτή σηματοδότησε την αρχή του τέλους της κατοχής και την αρχή της ελευθερίας για ολόκληρη τη Δυτική Θράκη.

Τα Ελευθέρια της Ξάνθης

Στο πλαίσιο της σημερινής εορτής, ξεχωριστή τιμή για την Ξάνθη αποτελεί η παρουσία της ιστορικής Φιλαρμονικής Εταιρείας Αγίου Ματθαίου Κέρκυρας «Λορέντζος Μαβίλης 1965», η οποία θα συμμετάσχει στις εκδηλώσεις, πλαισιώνοντας τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Ξάνθης.

Μετά την παρέλαση, στην Πλατεία Δημοκρατίας, θα παρουσιαστούν τα ιστορικά μουσικά όργανα της Κερκυραϊκής Φιλαρμονικής, πολύτιμα τεκμήρια πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες μιας πλούσιας παράδοσης.

Το ίδιο βράδυ, στις 20:30, η Κεντρική Πλατεία θα φιλοξενήσει μεγάλη συναυλία της Φιλαρμονικής Εταιρίας Αγίου Ματθαίου Κέρκυρας, σε συνεργασία με τη Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης.

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση κακοκαιρίας, η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Δημοτικό Αμφιθέατρο.

Η Παλιά Πόλη Ξάνθης

Αναμφίβολα, όλοι οι δρόμοι οδηγούν προς την Παλιά Πόλη της Ξάνθης, η οποία βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πόλης, λίγο πάνω από την κεντρική πλατεία.

Αποτελεί τον ιστορικό της πυρήνα, καλύπτει έκταση 380.000 τ.μ. και είναι χτισμένη μετά από το 1829. Είναι η χρονιά που μεγάλοι σεισμοί καταστρέφουν πλήρως τον προηγούμενο οικισμό. Η πόλη οικοδομείται πάνω στα ερείπια, με πυρήνα τις εκκλησίες, που υπήρχαν πιθανόν από την εποχή της βυζαντινής Ξάνθειας, όπως ονομαζόταν από την αρχαιότητα η πόλη της Ξάνθης.

Από το 1976 είναι ανακηρυγμένη ως προστατευόμενος οικισμός. Στην Παλιά Πόλη υπάρχουν 1.200 χαρακτηρισμένα διατηρητέα κτίσματα.

Είναι χτισμένη από Ηπειρώτες και Μακεδόνες μάστορες, χαρακτηρίζεται από τη δαιδαλώδη μορφή των λιθόστρωτων σοκακιών της και είναι γεμάτη λαϊκές κατοικίες, χάνια, μαγαζιά, τυπικές εκκλησίες της τελευταίας Οθωμανικής περιόδου, αλλά και δυτικότροπα νεοκλασικά μέγαρα των οποίων οι ιδιοκτήτες ήταν κυρίως έμποροι καπνού.

Η Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι

Η Ξάνθη είναι η γενέτειρα του μεγάλου μουσικοσυνθέτη Μάνου Χατζιδάκι που γεννήθηκε, μεγάλωσε και πρωτο-έπαιξε πιάνο εκεί.

«Γεννήθηκα στις 23 του Οκτώβρη στην Ξάνθη, στην παραμυθένια Παλιά Πόλη, τη διατηρητέα» έτσι περιέγραφε τη γενέτειρά του στο αυτοβιογραφικό του κείμενο.

Ο Μάνος Χατζιδάκης γεννήθηκε 23 Οκτωβρίου 1925 και το σπίτι όπου πέρασε τα πρώτα του παιδικά χρόνια, είναι πλέον χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο στην Ξάνθη.

Το κτίριο χτίστηκε το 1897, ήταν ιδιοκτησία του Ισαάκ Δανιέλ, εβραϊκής καταγωγής, εμπόρου φύλλων καπνών, ενός από τους πιο πλούσιους ανθρώπους εκείνης της εποχής. Είναι τριώροφο, 1.200 τ.μ., με πολλά στοιχεία από το νεοκλασικισμό του 19^ου αιώνα

Το Grand Maison – Οικία Γέννησης Μάνου Χατζιδάκι είναι ένας Πολυχώρος Τέχνης και Σκέψης ο οποίος ταυτίζεται με το «μεγάλο Μάνο», τον άνθρωπο της σκέψης και της τέχνης, και είναι επισκέψιμος (Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Παλιά Πόλη).

Το Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Στο κέντρο της Παλιάς Πόλης, βρίσκεται το Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου, όπου στεγάζεται το Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης, το οποίο διαχειρίζεται η δραστήρια Φιλοπρόοδος Ένωσης Ξάνθης (ΦΕΞ).

Το Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου είναι μια σπάνια περίπτωση διπλής κατοικίας, με ομοιότητες τόσο στις εξωτερικές τους όψεις όσο, και στην διευθέτηση των εσωτερικών χώρων. Στη μικρή αυλή στο πίσω μέρος των δίδυμων κατοικιών, βρίσκονται δύο μικρά, ανεξάρτητα χαμάμ σε παραδοσιακή ανατολίτικη μορφή με τρουλίσκους. Χτίστηκε το 1877 από τον καπνέμπορα Βασίλειο Κουγιουμτζόγλου. Διαθέτει εξωτερικό διάκοσμο και ενδιαφέρουσες σιδεριές.

Το μουσείο ιδρύθηκε το 1975, η δράση του περιλαμβάνει την περισυλλογή υλικών και προφορικών στοιχείων, τη συνεχή μελέτη, καταγραφή, τεκμηρίωση και συντήρησή τους ενώ στόχος του είναι μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις και ψηφιακές πλατφόρμες να υπάρχει αξιοποίηση του υλικού, εύκολη προσβασιμότητα σε φορείς και ερευνητές και επανατροφοδότηση της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας με ένα εύληπτο επιστημονικά τεκμηριωμένο υλικό.

Αντικείμενα καθημερινής χρήσης, βιβλία και έγγραφα της οικογένειας Κουγιουμτζόγλου, πλούσια συλλογή ενδυμασιών και κεντημάτων και παραδοσιακές φορεσιές του χορευτικού εργαστηρίου της ΦΕΞ, κοσμήματα και πολύτιμα αντικείμενα, πίνακες ζωγραφικής και άλλα αντικείμενα τέχνης συμπεριλαμβάνονται στα εκθέματα του μουσείου (ώρες επίσκεψης Τρίτη – Κυριακή 09.00 – 14.30, τηλ. 25410 25421).

Το παζάρι της Ξάνθης

Δημοφιλές το παζάρι της Ξάνθης με την ιστορία του να χάνεται στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου. Διεξάγεται κάθε Σάββατο και αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς χώρους ανάπτυξης της υπαίθριας εμπορικής δραστηριότητας στη Βόρεια Ελλάδα.

Στους πάγκους τους βρίσκει κανείς τα πάντα: από οπωροκηπευτικά και κάθε λογής τρόφιμα, μέχρι είδη ένδυσης και υπόδησης, χαλιά, κουβέρτες, είδη οικιακής χρήσης και παιχνίδια κλπ.

Δείτε ακόμη

–ΤοΣπίτι της Σκιάς, την Δημοτική Πινακοθήκη «Χρήστος Παυλίδης» στο κέντρο της Παλιάς Πόλης που στεγάζεται σε κτίριο μακεδονικού χαρακτήρα, το Παλιό Δημαρχείο (αρχοντικό Μωϋσή), την περιοχή Καπναποθηκών, τις διάσπαρτες εκκλησίες και τις μονές (Παμμεγίστων Ταξιαρχών, Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας, Παναγίας Καλαμούς, Αγίας Ειρήνης), τον ποταμό Κόσυνθο, το Μουσείο Παραδοσιακής φορεσιάς του Λυκείου Ελληνίδων Ξάνθης, εκτός πόλης τα Στενά του Νέστου (βγαίνετε στην έξοδο για Τοξότες, Γαλάνη στο 11^ο χλμ. της παλιάς οδού Ξάνθης – Καβάλας), τα ορεινά της Ξάνθης (Σταυρούπολη, Κομνηνά κλπ.), τα Πομοκοχώρια, το Πόρτο Λάγος (25 χλμ. στο δρόμο προς Κομοτηνή), τη μονή Αγίου Νικολάου (μετόχι της μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους) που βρίσκεται στη νησίδα μέσα στη λιμνοθάλασσα Βιστωνίδα και συνδέεται με τη στεριά μέσω ενός ξύλινου γεφυριού κ.ά.

Info

-Απόσταση: Από Θεσσαλονίκη, η Ξάνθη απέχει 205 χλμ., ακολουθώντας την Εγνατία Οδό για Αλεξανδρούπολη.

-Διαμονή: Για τη διαμονή σας λειτουργούν κάποια ξενοδοχεία στην πόλη όλων των κατηγοριών (σ.σ. τα τελευταία χρόνια έχουν κλείσει αρκετά), κάποιοι ξενώνες στην Παλιά Πόλη, καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και ξενώνες στη γύρω περιοχή και χωριά.

-Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: H γαστρονομία της Ξάνθης είναι επηρεασμένη από την πολυπολιτισμική της ταυτότητα. Έλληνες, Μουσουλμάνοι, Πομάκοι, Ρομά, Αρμένιοι, Πόντιοι, Καππαδόκες έχουν συνεισφέρει σημαντικά στην πλούσια γαστρονομική της παράδοση. Καβουρμάς, λουκάνικα (πέταλο Ξάνθης και καραμανλίδικα), παστουρμάς, ντόπιο κρέας, κεμπακάκια, στραγάλια, μπαχαρικά, κρασιά, ψάρια, καριόκες, σιροπιαστά (σαραγλί, σουτζούκ λουκούμ, σεκέρ παρέ, μουχαλεμπί, καζάν ντιπί, λουκούμια, νουγκά, κιουνεφέ, φωλιές με λευκή σοκολάτα, κανταΐφι κλπ.). Τσιγεροσαρμάδες, λάχανο τουρσί, πίτες, τραχανάς, γιουφκάδες, λαχανοντολμάδες περιλαμβάνονται στις ξανθιώτικες γεύσεις.