Θεσσαλονίκη: Συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης στην Παναγία Χαλκέων (ΦΩΤΟ)

Υπό εργασίες αποκατάστασης του ναού και του περιβάλλοντος χώρου αυτού, καθώς και συντήρησης του ζωγραφικού και γλυπτού εσωτερικού διακόσμου, βρίσκεται η Παναγία των Χαλκέων.

Όπως καταγράφεται και στις φωτογραφίες του TheOpinion, σκαλωσιές και πεσμένα δέντρα υπάρχουν στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας, ενώ το κυρίως μέρος του ναού παραμένει κλειστό, καθώς αυτό το διάστημα οι εργασίες των συνεργείων έχουν επικεντρωθεί σε αυτό.

Ανοιχτό για το κοινό παραμένει το δυτικό κομμάτι του ναού, όπου τελούνται οι εκκλησιαστικές λειτουργίες, παρά τις εργασίες που συμβαίνουν σε αυτό.

Σύμφωνα με πληροφορίες του TheOpinion, ο ναός παρουσιάζει σοβαρό πρόβλημα στατικότητας, με τους ιθύνοντες να προχωρούν στην τοποθέτηση ειδικών σιδερένιων δοκών στο εσωτερικό του, ανοίγοντας τρύπες.

Άγνωστο παραμένει το χρονικό περιθώριο για την ολοκλήρωση του έργου, καθώς -σύμφωνα με πληροφορίες- απαιτείται χρόνος για την ανάλυση των αποτελεσμάτων των υλικών του ναού, προκειμένου να διατηρηθεί στο ακέραιο ο χαρακτήρας του ιστορικού ναού.

Σημειώνεται πως πρόκειται για ένα έργο του οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με προϋπολογισμό περί τα 1.250.000 ευρώ

Η Παναγία των Χαλκέων

Η Παναγία των Χαλκέων, γνωστή και ως Κόκκινη Εκκλησία βρίσκεται στην πλατεία της Αρχαίας Αγοράς και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Χαλκέων.

Το όνομά της προήλθε από το σημείο όπου χτίστηκε, στο τέλος της Ρωμαϊκής Χαλκευτικής στοάς, όπου κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο λειτουργούσαν εργαστήρια και καταστήματα χάλκινων ειδών. Μάλιστα, ακόμη και σήμερα υπάρχουν καταστήματα στην ευρύτερη περιοχή της εκκλησίας που διατηρούν το ίδιο επάγγελμα και πωλούν χάλκινα είδη, αναμνηστικά, οικιακά είδη κλπ.

Σύμφωνα με την μαρμάρινη επιγραφή που βρίσκεται στο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου του ναού, η εκκλησία χτίστηκε σε «πριν βέβηλο τόπο». Ειδικότερα, εικάζεται πως στη θέση του ναού βρισκόταν ιερό αφιερωμένο στον θεό Ήφαιστο, ο οποίος θεωρούνταν προστάτης των χαλκέων κατά την αρχαιότητα .

Επιπλέον, ο ναός είναι χτισμένος σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό γύρω του, γεγονός που αποδίδεται στο χαμηλότερο επίπεδο στάθμης της περιοχής κατά τον 11ο αιώνα, οπότε και χτίστηκε. Η αρχιτεκτονική του ναού χαρακτηρίζεται ως σταυροειδής με τρούλο, τεχνική που ακολουθούνταν ευρέως την εποχή της κατασκευής του, τη Μακεδονική περίοδο.

Για την ανέγερσή της χρησιμοποιήθηκαν κόκκινα τούβλα, γεγονός που έγινε αφορμή για τη δεύτερη ονομασία της ως «Κόκκινη Εκκλησία». Μάλιστα χρησιμοποιήθηκε η «τεχνική των κρυμμένων πλίνθων», δηλαδή η εναλλαγή λεπτών και μεγαλύτερων πλίνθων που έχει ως αποτέλεσμα οι μικρότεροι πλίνθοι να καλύπτονται από ανοιχτόχρωμο κονίαμα.

Η ιστορία του Ναού

Δημιουργός της ήταν ο πρωτοσπαθάριος και διοικητής της Λαγουβαρδίας, Χριστόφορος. Μάλιστα, ο τάφος του Χριστόφορου φιλοξενείται στο εσωτερικό της εκκλησίας και συγκεκριμένα βρίσκεται ενταγμένος στον βόρειο τοίχο του ναού, καθιστώντας τον το μοναδικό ναό στη Θεσσαλονίκη στο εσωτερικό του οποίου βρίσκεται ο τάφος του ιδιοκτήτη του.

Η ονομασία του άλλαξε σε Καζαντζιλάρ Τζαμί (τζαμί των Χαλκωματάδων ή τζαμί των Καζανεμπόρων), όταν μετατράπηκε σε τζαμί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Ο σεισμός του 1933, καθώς και αυτός του 1978 προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο ναό, οι οποίες αποκαταστάθηκαν πλήρως μετά της δεκαετία του 1980.

Το εσωτερικό του ναού

Ο κύριος ναός διαθέτει τέσσερις κίονες οι οποίοι στηρίζουν ισάριθμες καμάρες, δημιουργώντας έναν σταυρό. Κατά το 1028 διακοσμήθηκε με αγιογραφίες, ενώ τον 12ο αιώνα έγινε μία δεύτερη αγιογράφηση. Σημειώνεται πως εντός του ναού βρέθηκαν και αγιογραφίες που χρονολογούνται τον 14ο αιώνα.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα διακοσμημένα σκαλιστά μάρμαρα, ενώ είναι εμφανές πως ανά τους αιώνες πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις στη διακόσμησή του, ακολουθώντας της επιταγές της εκάστοτε εποχής.