Μέγαρο Στάιν: Το… άγνωστο μέγαρο της Θεσσαλονίκης (ΦΩΤΟ)

Το Μέγαρο Στάιν είναι ένα ιστορικό κτίριο στην πλατεία ελευθερίας, στη Θεσσαλονίκη. Χτίστηκε μετά το 1911 από τον αρχιτέκτονα Ερνστ Λέβη και ήταν το μόνο που δεν καταστράφηκε από τη Μεγάλη Πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917. Ο λόγος που ελήφθη η απόφαση να χτιστεί ήταν για να φιλοξενήσει την αυστριακή μάρκα λιανικής πώλησης ρούχων «Stein’s Oriental Stores Ltd».

Εκείνη την εποχή αποτέλεσε σύμβολο στην Πλατεία Ελευθερίας, η οποία διένυε μια περίοδο ανοδικής πορείας, καθώς ήταν η περιοχή της Θεσσαλονίκης που έκανε τα πρώτα βήματα εκσυγχρονισμού. Το εμβληματικό αυτό κτίριο βρίσκεται στη γωνία των οδών Βενιζέλου και Καλαποθάκη. Εκείνη την εποχή αποτέλεσε πρωτοποριακή κατασκευή και προσέδιδε αέρα μοντέρνας αισθητικής στο κέντρο της πόλης, ο λόγος, εκτός από την αρχιτεκτονική του κατασκευή ήταν και η γυάλινη πράσινη σφαίρα που δόξαζε στη κορυφή του κτιρίου.

Αρχιτεκτονική του κτιρίου

Η αρχιτεκτονική του κτιρίου ήταν ιδιαίτερη και παράλληλα μοντέρνα για την εποχή, η αρχική του κατασκευή αποτελούνταν από το ισόγειο, με καμάρες εξωτερικά, δύο ορόφους με ενιαίο εξωτερικό υαλοστάσιο και την σκεπή. Πάνω στη σκεπή υπήρχε μια μεταλλική σφαίρα με πράσινο διαφανή γυαλί, πρόκειται για μία κατασκευή που είναι ορατή από τον δρόμο.

Στο Μέγαρο Στάιν με το πέρασμα των χρόνων έγιναν πολλές προσθήκες και αλλαγές, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί μέρος του χαρακτήρα του κτιρίου και παράλληλα να αλλάξουν πολύ χώροι. Στην αρχή είχε μόνο δύο ορόφους και η πρόσοψη του ήταν αυστηρά συμμετρική. Στη συνέχεια έγιναν κάποιες εσωτερικές διαρρυθμίσεις, προκειμένου να στεγάσει κάποια εμπορικά μαγαζιά και προστέθηκε ένας ακόμη όροφος ο οποίος άλλαξε όλο τον σχεδιασμό του κτιρίου. Τα αρχικά σχέδια με τους δύο ορόφους είχαν ως στόχο η γυάλινη σφαίρα να «ολοκληρώνει» το σύνολο και η προσθήκη του τρίτου ορόφου «ανάγκασε» την πράσινη σφαίρα να χάσει τη συμμετρία της και να φαίνεται «ξένο» σώμα στο κτίριο.

Πως λειτούργησε το Μέγαρο Στάιν

Η κατασκευή του κτιρίου δρομολογήθηκε το 1906 από τον Ερνστ Λέβη για να στεγάσει την Αυστριακή εμπορική εταιρεία «Stein’s Oriental Stores Ltd» η οποία βασιζόταν στη παραγωγή πολυτελών υφασμάτων, κοστουμιών, ενδυμάτων αλλά και διακοσμητικών χώρου, ομπρελών και αξεσουάρ. Τα προϊόντα που πουλούσε αφορούσαν κυρίως την ανώτερη τάξη. Οι χώροι που υπήρχαν στο ισόγειο χρησιμοποιούνταν για τα καταστήματα ενώ στους άλλους ορόφους υπήρχαν γραφεία και αποθήκες.

Μετά την πυρκαγιά το 1917, το Μέγαρο Στάιν στάθηκε «όρθιο» και συνέχισε να αποτελεί σύμβολο εμπορικής ζωής στη Θεσσαλονίκη. Τα καταστήματα με την πάροδο του χρόνου άλλαζαν ενοικιαστές και ανάλογα τροποποιούνταν τα προϊόντα που πουλούσαν.

Την περίοδο του Μεσοπολέμου (1918-1939) η Πλατεία Ελευθερίας αποτελούσε ακόμα την καρδιά της εμπορικής ζωής της πόλης και το Μέγαρο Στάιν συνέχιζε να στεγάζει γραφεία, λογιστήρια και εμπορικά καταστήματα.

Το εμβληματικό κτίριο και τα επόμενα χρόνια συνέχιζε να λειτουργεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και η προσθήκη του 3ου ορόφου, παρά την αλλοίωση του χαρακτήρα που σημάδεψε, επέτρεψε την μεγαλύτερη επαγγελματική χρήση του χώρου.

Οι ιδιοκτήτες του

Το κτίριο παρόλο που χρησιμοποιήθηκε ως πολυκατάστημα και ονομάστηκε «Μέγαρο Στάιν» ποτέ δεν υπήρξε ιδιοκτησίας της Αυστριακής εταιρείας. Όλα τα οικόπεδα γύρω από το Μέγαρο Στάιν και την Πλατεία Ελευθερίας άνηκαν σε δύο συγγενικές οικογένειες, Αγκιάχ και Χουλουσή. Πιο συγκεκριμένα η ιδιοκτησία του κτιρίου άνηκε στους αδελφούς Αλή και Χουλουσή Μπέη, ο Χουλούσης διετέλεσε και ως δήμαρχος της Θεσσαλονίκης από το 1901 έως το 1908.

Η σημερινή του κατάσταση

Το κτίριο σήμερα δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση, από τις εικόνες γίνεται αντιληπτό ότι έχει παραμεληθεί. Το Μέγαρο Στάιν πλέον δεν έχει τίποτα εσωτερικά και δεν αναγράφεται κάποιο όνομα στο θυροτηλέφωνο. Ένα κτίριο που αποτέλεσε σύμβολο της εμπορικής ζωής στη Θεσσαλονίκη με καινοτόμα αρχιτεκτονική, με την πάροδο του χρόνου παρέμεινε στάσιμο και δεν αξιοποιήθηκε όσο θα μπορούσε.