Η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο θόρυβος για τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Προεκλογικό πυροτέχνημα, που όμως βλάπτει σοβαρά τη μακρόχρονη δουλειά που έχει γίνει για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα, χαρακτηρίζουν, μιλώντας στο TheOpinion, δύο ειδικοί επί του θέματος, τον θόρυβο που έχει προκληθεί τελευταία για τα Γλυπτά, μετά από σειρά δημοσιευμάτων του βρετανικού Τύπου που θέλουν το Βρετανικό Μουσείο να βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με την ελληνική πλευρά.

Μ.Βλαζάκη: Ο δανεισμός θα σήμαινε υποτέλεια

Σε προφορικές απαντήσεις της σε ερωτήσεις που της έθεσε το TheOpinion η Δρ Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, επίτιμη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, πρώην πρόεδρος της Επικουρικής Επιτροπής της Σύμβασης του 1970 της UNESCO και πρώην Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού, υπογραμμίζει την ανάγκη υπεύθυνης ενημέρωσης της Βουλής και του ελληνικού λαού από την κυβέρνηση για το τι πραγματικά ισχύει στο θέμα της διαπραγμάτευσης για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Σε ερώτηση σχετικά με το θολό τοπίο το οποίο διαμορφώνεται με όλα αυτά τα δημοσιεύματα του Βρετανικού Τύπου που κάνουν λόγο για απευθείας επικοινωνία του Έλληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, η κα Βλαζάκη απαντά: “Είμαι εξαιρετικά επιφυλακτική. Δυστυχώς, βλέπω επικίνδυνους χειρισμούς και θεωρώ πως αυτό που χρειάζεται κυρίως είναι επισήμως να ενημερωθεί η Βουλή και ο λαός από την κυβέρνηση για το τι γίνεται στο θέμα αυτό. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να προχωράμε σε διαπραγματεύσεις με έναν αντιθεσμικό τρόπο, χωρίς τη συμμετοχή στελεχών των υπουργείων Πολιτισμού και Εξωτερικών, που όλα αυτά τα χρόνια έχουν εξειδικευτεί επί του θέματος και γνωρίζουν την κάθε λεπτομέρεια. Δεν γίνεται να έρχεται σε επικοινωνία ο πρωθυπουργός της χώρας με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, τη στιγμή που ο Βρετανός πρωθυπουργός αρνήθηκε να συζητήσει το θέμα μαζί του”.

“Δεν είναι, ωστόσο, η πρώτη φορά που λίγο πριν από μία εκλογική αναμέτρηση, ανακινείται με κάποιο τρόπο η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα”, επισημαίνουμε στην πρώην Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού και η ίδια θυμάται πράγματι αντίστοιχο παράδειγμα στις εθνικές εκλογές του 2014. “Ήταν επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά όταν ανακινήθηκε και πάλι η υπόθεση των Γλυπτών, λίγο μετά αφότου άρχισε να ξεφουσκώνει η ανασκαφή του ταφικού μνημείου στην Αμφίπολη όπου περίμεναν όλοι να δουν τον Μέγα Αλέξανδρο. Τότε, λοιπόν, κι ενώ είχαμε πετύχει στην UNESCO τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, είδαμε ξαφνικά να εμφανίζεται η Αμάλ Αλαμουντίν σε συνάντηση με τον τότε πρωθυπουργό, ο οποίος ανακοίνωσε ότι η χώρα μελετά τη δικαστική διεκδίκηση των Γλυπτών και όχι την επιστροφή τους με διπλωματικούς χειρισμούς. Αποτέλεσμα; Η Βρετανία έκανε πίσω, αρνήθηκε τη συμμετοχή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και δάνεισε μάλιστα για προσωρινή έκθεση στο Μουσείο Ερμιτάζ τον ποτάμιο θεό Ιλισσό από το αέτωμα του Παρθενώνα”, θυμάται η κα Βλαζάκη.

“Υπάρχει κίνδυνος να γίνει κάποια αντίστοιχη ζημιά και τώρα, όπως έγινε και τότε;”, ρωτάμε την κα Βλαζάκη. “Έτσι και τώρα”, απαντά, “ενώ κατορθώθηκε το 2021 να βγάλει η UNESCO μία απόφαση, σε συνέχεια της συστασης του 2018, σύμφωνα με την οποία η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι θέμα διακυβερνητικό και ότι η όποια διαπραγμάτευση δεν θα γίνεται μεταξύ των μουσείων, ξαφνικά βλέπουμε τον πρωθυπουργό να ξεχνά πάλι ό,τι έχει γίνει (άλλωστε είχε μιλήσει για δανεισμό και το 2019) και να έχει μυστικές συνομιλίες με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου. Δεν ξέρω τι ακριβώς έχει συμβεί, αλλά με όλα αυτά τα δημοσιεύματα, εκεί οδηγείται η σκέψη σου. Για τον λόγο αυτό, επιμένω ότι θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση. Νιώθω, πάντως, όπως το 2014, ότι λόγω προεκλογικής περιόδου, δίνουμε περισσότερη έμφαση και πάλι στο θέμα, παρουσιάζοντας ότι έχουμε κάνει βήματα και ότι βρισκόμαστε στο τελευταίο σκαλοπάτι πριν να έρθουν τα Γλυπτά. Το σίγουρο είναι πως ό,τι ακούγεται είναι διαφήμιση για τις θέσεις του Βρετανικού Μουσείου, όπου εμπλέκεται εμμέσως και η ελληνική κυβέρνηση, καθώς προσπαθεί να δείξει μεγάλη κινητικότητα στο θέμα και ταυτόχρονα να αποπροσανατολίσει τον κόσμο από τα μεγάλα προβλήματα της χώρας”.

Τελικά, είναι τόσο κακός ο δανεισμός, αν έχει αποτέλεσμα, αν πρόκειται δηλαδή να έρθουν στην Ελλάδα τα Γλυπτά του Παρθενώνα; Η κα Βλαζάκη απαντά κατηγορηματικά: “Εάν υφίσταται σκέψη δανεισμού, είτε αυτός ονομαστεί “ανταλλαγή”, είτε “παράρτημα του Βρετανικού Μουσείου”, αυτό θα ήταν καταστροφικό. Από τότε που συστάθηκε το ελληνικό κράτος, ζητάμε την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, όχι τον δανεισμό τους. Τα Γλυπτά είναι κλεμμένα και η κυριότητα, νομή και κατοχή τους ανήκει στο ελληνικό κράτος. Το θέμα είναι ηθικό και έχει γίνει πολλή δουλειά όλα αυτά τα χρόνια. Αν πάμε σε δανεισμό, όπως κι αν βαφτιστεί αυτός, θα είναι εξαιρετικά μεγάλη υποχώρηση από την εθνική γραμμή. Δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε σε αυτό, θα σήμαινε υποτέλεια”.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις στο TheOpinion της Προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινας Κουτσούμπα, που υπογραμμίζει ότι “ο χρόνος των μνημείων δεν μετριέται σε τετραετίες”.

“Μιλάμε το τελευταίο διάστημα με δημοσιεύματα, διαρροές και διαψεύσεις για μια υπόθεση πολύ σοβαρή, για μια υπόθεση δεκαετιών. Πρέπει να έχουμε την υπομονή που απαιτείται για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Ο χρόνος των μνημείων δεν μετριέται με τετραετίες”, τονίζει χαρακτηριστικά η κα Κουτσούμπα και προσθέτει: “όταν πιέζεις τα πράγματα σε μια διαπραγμάτευση, πάντα γίνονται ζημιές”.

Τι κακό θα μπορούσε να προκληθεί με όλον αυτό τον θόρυβο; ρωτάμε την κα Κουτσούμπα. “Υπάρχει κίνδυνος να οπισθοχωρήσει οποιαδήποτε πρόοδος είχε γίνει διαχρονικά. Η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει υπεύθυνα και θεσμικά τη Βουλή και τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, οφείλει να σταματήσει την αναπαραγωγή δημοσιευμάτων που διαφημίζουν τις θέσεις του Όσμπορν, του πρόεδρου του Βρετανικού Μουσείου. Υπάρχει κίνδυνος να φτάσουμε στο σημείο να δημιουργηθεί θετική εικόνα για το Βρετανικό Μουσείο και αρνητική για την Ελλάδα, να θεωρήσουν ότι εμείς είμαστε αυτοί που δεν ξέρουμε τι θέλουμε”, απαντά η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Όσο για το γιατί είναι κακό να προχωρήσουμε σε μια δικαστική επίλυση της υπόθεσης, η κα Κουτσούμπα εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό: “Μας προβληματίζει ότι τα δημοσιεύματα αυτά προμοτάρουν το θέμα του δανεισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα, με την επιχειρηματολογία του Βρετανικού Μουσείου. Δεν υπάρχει δανεισμός, υπάρχει επιστροφή, υπάρχει επανένωση. Αυτή είναι η εθνική γραμμή. Οτιδήποτε άλλο, θα είναι καταστροφή”, ξεκαθαρίζει η κα Κουτσούμπα.