Να πώς θα γίνει η «νέα» πλατεία Ελευθερίας – Σε δύο μήνες ξεκινούν οι εργασίες

Σε λιγότερο από δύο μήνες μπαίνουν μπουλντόζες για το εμβληματικό έργο της ανάπλασης της Πλατείας Ελευθερίας και της μετατροπής της από χώρο στάθμευσης σε πάρκο Μνήμης.

Όπως ανακοίνωσε ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Πρόδρομος Νικηφορίδης, μπήκε τέλος στις δικαστικές διαμάχες μεταξύ των υποψηφίων αναδόχων. «Ο προσωρινός ανάδοχος του Ιουνίου 2024 είναι και ο τελικός ανάδοχος του έργου. Σε λιγότερο από δύο μήνες ( σύνταξη σύμβασης, έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έγκριση της Δημοτικής Επιτροπής και υπογραφή της σύμβασης) ξεκινά επιτέλους το έργο», τόνισε.

Πώς όμως θα γίνει αυτή η πολύπαθη πλατεία, που παρά το «βαρύ» ιστορικό της φορτίο, σήμερα λειτουργεί ως πάρκινγκ;

Η «νέα» πλατεία

Η ανάπλαση της πλατείας θα υλοποιηθεί βάσει μελέτης των αρχιτεκτόνων Θέμη Χατζηγιαννόπουλου και Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη, η οποία το 2013 είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο (από σύνολο 131 προτάσεων) στον σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.

Μιλώντας στο TheOpinion o ένας εκ των μελετητών, αναπληρωτής καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΑΠΘ, Θέμης Χατζηγιαννόπουλος, μάς «ξεναγεί» στην πλατεία έτσι όπως πρόκειται να διαμορφωθεί.

Πράσινο

Ιστορικότητα και συναναστροφή είναι τα δυο χαρακτηριστικά που φαίνεται πως θέλουν να «εξυπηρετήσουν» οι δύο αρχιτέκτονες, σε συνδυασμό όμως με την ενίσχυση του πρασίνου, καθιστώντας τη «νέα» πλατεία ένα σύμβολο ανάδειξης της ανάγκης για αύξηση του εξαιρετικά χαμηλού ποσοστού πρασίνου που διαθέτει σήμερα η Θεσσαλονίκη. Μια κεντρική συστάδα δέντρων, αειθαλών δέντρων, εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό, μαζί με άλλα στοιχεία πρασίνου.

«Το πράσινο στην πρόταση μας γίνεται κεντρικό στοιχείο της σύνθεσης και σύγχρονο διακριτικό της πλατείας», επισημαίνει ο κ. Χατζηγιαννόπουλος και προσθέτει: «προστατεύει αποτελεσματικά τους επισκέπτες από τον ήλιο κατά τη διάρκεια της ημέρας και τη νύχτα μετατρέπεται με τον έντονο φωτισμό σε έναν ασφαλή αστικό δημόσιο χώρο. Με την κατάλληλη γεωμετρία, η κεντρική συστάδα των δέντρων, διασφαλίζει τη συνεχή οπτική παρουσία της καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και ταυτόχρονα ρυθμίζει την επιθυμητή, ανάλογα με την κάθε εποχή του χρόνου, διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας στον προστατευμένο χώρο που δημιουργεί. Το καλοκαίρι η συστάδα υποδέχεται την ευχάριστη μπουκαδούρα του Θερμαϊκού ενώ τον χειμώνα προστατεύει τους επισκέπτες της από τον βαρδάρη με το χαμήλωμα της βλάστησης στο βορειοδυτικό ανάπτυγμα της. Παράλληλα το πράσινο υπάρχει στην πρότασή μας με διαφορετική ένταση και στο “δάπεδο” της πλατείας».

Ιστορικότητα

«Η πρόταση επιχειρεί να αναδείξει την εγκλωβισμένη και ξεχασμένη ιστορικότητα του χώρου με χειρισμούς εύληπτους κατανοητούς και χρηστικούς», τονίζει ο κ. Χατζηγιαννόπουλος και εξηγεί:

– «Ο χώρος της Πλατείας Ελευθερίας έχει φιλοξενήσει πλήθος σημαντικότατων ιστορικών γεγονότων. Η ανάδειξη, έστω και υπενθύμιση, αυτών των γεγονότων που υπερβαίνουν το στενό τοπικό ενδιαφέρον υλοποιείται με ένα χειρισμό “μεγαλύτερο” από ένα μνημείο ή μια επιγραφή. Η κοσμικής διάστασης υπόμνησή τους πραγματοποιείται μέσω μιας στήλης που λειτουργεί ως “επιλεκτικό ηλιακό ρολόι” επιτρέποντας στις ακτίνες του ηλίου να στοχεύουν αποκλειστικά και με απόλυτη ακρίβεια (μέρας και ώρας) σημεία (μνημεία των ιστορικών γεγονότων) που επισημαίνονται στο δάπεδο της πλατείας».

– «Το Μνημείο του Ολοκαυτώματος, που σήμερα είναι τοποθετημένο σε έναν περιορισμένο χώρο μεταξύ της παραλιακής οδού και της οδού Βενιζέλου, μεταφέρεται στο κέντρο της Πλατείας και αποκτά τη θέση που του αναλογεί»

– «Το βυζαντινό τείχος που αποτελούσε το όριο μεταξύ της πόλης (στεριάς) και θάλασσας βρίσκεται σήμερα κάτω από την επιφάνεια του χώρου. Από μόνο του το τμήμα αυτό του τείχους φαίνεται να μην παρουσιάζει έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον όπου η ανάδειξή του θα αποτελούσε πρωταρχικό μέλημα. Αντίθετα όμως εμφανίζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ίδια την ιστορία της πόλης. Στην πρόταση η παρουσία και ανάδειξή του δεν μετατρέπει τη πλατεία σε αρχαιολογικό χώρο. Αντίθετα η πλατεία διατηρεί τον ενιαίο χαρακτήρα της ενώ παράλληλα επισημαίνεται χωρικά η παρουσία του τείχους», με αλλαγή στη δαπεδόστρωση και επιδαπέδια φωτιστικά που θα «δίνουν» την εικόνα της θέσης του βυζαντινού τείχους.

Πεζοδρομήσεις

Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο κ. Χατζηγιαννόπουλος, η πλατεία θα αξιοποιεί τους ήδη υπάρχοντες πεζοδρόμους (Καλαποθάκη, Ρογκότη κτλ), ενώ επισημαίνεται ότι η πλατεία αναπτύσσεται με ενιαίο δάπεδο από φυσικούς λίθους το οποίο ξεκινά από τα κτήρια της Ίωνος Δραγούμη έως τα κτήρια της Βενιζέλου, καλύπτοντας και τους δρόμους αυτούς περιμετρικά της πλατείας.

Οι συντελεστές της μελέτης

Αρχιτεκτονική μελέτη TCP architects: -Θεμιστοκλής Χατζηγιαννόπουλος Αν. Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Α.Π.Θ. -Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ. Mηχανολογική μελέτη: -Δημήτρης Μακρής Μηχανολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ. Phd in Fluid Mechanics, L.F.M.T. A.U.Th. Φυτοτεχνική Μελέτη: -Παναγιώτα Κούλαλη Γεωπόνος Α.Π.Θ. Μ.Δ.Ε. Αρχιτεκτονικής Τοπίου Α.Π.Θ.