Ενδοικογενειακή βία: Η προστασία των θυμάτων και η στήριξη της ΕΛΑΣ – Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία

Αποκαλυπτικά ήταν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες, 19 Νοεμβρίου 2025, στην ημερίδα «Μαζί Σπάμε τη Σιωπή», η οποία πραγματοποιήθηκε στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη.

Η Αστυνόμος Β΄ Καλλιόπη Γκούρμη παρουσίασε έναν πλήρη απολογισμό του έργου των Υπηρεσιών Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, προσφέροντας μια συνολική εικόνα για την έκταση του φαινομένου, τη δομή των υπηρεσιών, την επιχειρησιακή τους ανάπτυξη και την πορεία των περιστατικών που καταγράφηκαν τα τελευταία έτη. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν δείχνουν μια σταθερή αύξηση τόσο στον αριθμό των υποθέσεων όσο και στους εμπλεκόμενους, μαζί με μια παράλληλη ενίσχυση των δομών και των μέτρων προστασίας που εφαρμόζονται.

Τρία επιχειρησιακά και δύο επιτελικά ΓΑΕΒ στη Θεσσαλονίκη

Η λειτουργία των Γραφείων Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε με την ίδρυση ενός Επιτελικού Γραφείου, το οποίο αποτέλεσε τον πυρήνα γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκαν οι υπόλοιπες δομές. Το 2024 είχαν διαμορφωθεί δύο Επιτελικά Γραφεία και δύο Επιχειρησιακά Γραφεία, όμως η αυξημένη ανάγκη για πιο οργανωμένη αντιμετώπιση των περιστατικών οδήγησε σε περαιτέρω επέκταση. Έτσι, το 2025 η διάρθρωση ενισχύθηκε με τη λειτουργία τριών Επιχειρησιακών Γραφείων, τα οποία αναλαμβάνουν πλέον το μεγαλύτερο μέρος της διαχείρισης των υποθέσεων. Παράλληλα, από το 2019 μέχρι σήμερα, 2.520 αστυνομικοί έχουν μετεκπαιδευτεί σε ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας. Στην εκπαίδευση περιλαμβάνονται διοικητές αστυνομικών τμημάτων, αξιωματικοί υπηρεσίας, στελέχη της Άμεσης Δράσης και μέλη ειδικών επιχειρησιακών μονάδων όπως η ΟΠΚΕ και η ΔΙ.ΑΣ. Η συνεχής επιμόρφωση ενισχύει την ικανότητα των υπηρεσιών να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε ευαίσθητες και συχνά ιδιαίτερα επικίνδυνες υποθέσεις.

Σημαντικό μέρος του έργου αποτελεί και η ενημέρωση των πολιτών. Οι υπηρεσίες υλοποίησαν διαλέξεις ενηλίκων, πραγματοποίησαν διανομή ενημερωτικού υλικού, συμμετείχαν σε ημερίδες και συνέδρια και διοργάνωσαν δράσεις σε σχολεία και κοινωνικές δομές. Η ενημέρωση υποστηρίζεται και ψηφιακά, μέσω της ιστοσελίδας της Ελληνικής Αστυνομίας, όπου παρέχονται οδηγοί υποβολής καταγγελιών, ενημερωτικά βίντεο, ετήσιες εκθέσεις έργου και ένας διαδραστικός χάρτης με τα Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας. Επιπλέον, μέσω του προγράμματος SAFE.YOUth, δημιουργήθηκε ειδικό ενημερωτικό υλικό για τρεις ηλικιακές κατηγορίες νέων, ενώ παράλληλα λειτουργεί η γραμμή 10201 για υποθέσεις που αφορούν ανηλίκους, με δυνατότητα υποβολής ανώνυμων ή επώνυμων καταγγελιών μέσω gov.gr.

Οι αριθμών όσων «έσπασαν την σιωπή», οι μειώσεις, οι αυξήσεις και οι αλλαγές

Έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στατιστικά στοιχεία για τα περιστατικά που καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη. Το δεκάμηνο του 2024 σημειώθηκαν 1.531 υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, ενώ πραγματοποιήθηκαν 828 συλλήψεις. Το αντίστοιχο διάστημα του 2025 τα περιστατικά αυξήθηκαν σε 1.586, παρουσιάζοντας άνοδο 4%, και οι συλλήψεις έφτασαν τις 901, με αύξηση 9%. Η αναλογία σύλληψης ανά υπόθεση παραμένει σταθερή και για τις δύο χρονιές, κυμαινόμενη μεταξύ 54% και 56%. Από τα περιστατικά του 2025, περισσότερα από 1.147, δηλαδή πάνω από το 70%, διαχειρίστηκαν απευθείας από τα Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, γεγονός που αναδεικνύει τον κεντρικό επιχειρησιακό τους ρόλο.

Η ανάλυση των κλήσεων που δέχθηκε η Άμεση Δράση «100» στη Θεσσαλονίκη αποτυπώνει μια σημαντική μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συγκεκριμένα, στο δεκάμηνο 2024 καταγράφηκαν 3.252 κλήσεις που αφορούσαν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ενώ στο αντίστοιχο δεκάμηνο του 2025 οι κλήσεις μειώθηκαν σε 2.952, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 10%. Η μείωση των κλήσεων δεν αντιστοιχεί απαραίτητα σε μείωση των πραγματικών περιστατικών, καθώς την ίδια περίοδο οι καταγεγραμμένες υποθέσεις και οι συλλήψεις αυξήθηκαν, γεγονός που υποδηλώνει ότι ολοένα και περισσότερα περιστατικά οδηγούνται απευθείας στις υπηρεσίες χωρίς μεσολάβηση της Άμεσης Δράσης ή ότι τα Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας έχουν καταστεί το πρώτο σημείο επαφής για τους πολίτες.

Παράλληλα, τα στοιχεία που αφορούν τα θύματα και τη σχέση τους με τους δράστες προσφέρουν μια λεπτομερή εικόνα της σύνθεσης των περιστατικών. Από τα δεδομένα του 2025, προκύπτει ότι οι ενήλικες γυναίκες αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία θυμάτων με 1.142 περιπτώσεις, ακολουθούμενες από ενήλικες άνδρες με 331 περιστατικά, ανήλικα κορίτσια με 254 και ανήλικα αγόρια με 260. Όσον αφορά τη σχέση θύματος-δράστη, το 23% των υποθέσεων αφορά τέκνα που κακοποιήθηκαν από γονείς, ένα ποσοστό που παραμένει σταθερά το υψηλότερο. Ακολουθούν οι σύζυγοι με 21%, οι μόνιμοι σύντροφοι με 12%, οι πρώην σύζυγοι με 11% και οι πρώην μόνιμοι σύντροφοι επίσης με 11%. Τα αδέρφια αντιστοιχούν στο 6% των περιστατικών, ενώ ένα 5% αφορά άλλες μορφές ενδοοικογενειακής σχέσης. Η κατανομή αυτή αναδεικνύει το εύρος των μορφών που μπορεί να λάβει η ενδοοικογενειακή βία, αποδεικνύοντας ότι η βία εκδηλώνεται σε πολλαπλές οικογενειακές δομές και όχι μόνο σε συζυγικές ή συντροφικές σχέσεις.

Σε ό,τι αφορά τα θύματα, το 2025 καταγράφηκαν συνολικά 1.987 άτομα, αυξημένα κατά 4% από το προηγούμενο έτος. Οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 70% των θυμάτων, ενώ το 26% αφορά ανήλικους. Αξιοσημείωτο είναι το ότι το υψηλότερο ποσοστό θυμάτων στις ανήλικες ηλικίες αφορά τέκνα που υπέστησαν κακοποίηση από τους γονείς τους, με το ποσοστό να φτάνει το 23% των περιπτώσεων. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στους δράστες, οι οποίοι για το 2025 ανήλθαν σε 1.538, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση της τάξης του 1%. Το 80% των δραστών είναι άνδρες, ενώ το 2,5% είναι ανήλικοι. Το μεγαλύτερο μέρος των δραστών, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 85%, είναι ημεδαποί.

Το panic button και τα λοιπά μέτρα προστασίας

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην εφαρμογή Panic Button, η οποία τέθηκε σε λειτουργία στις 10 Ιουνίου 2024 ως ένα κρίσιμο εργαλείο άμεσης προστασίας για ενήλικα θύματα. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2025 την έχουν εγκαταστήσει 1.031 χρήστες, από τους οποίους 958 είναι γυναίκες και 73 άνδρες, ενώ στο ίδιο διάστημα η λειτουργία του έχει ενεργοποιηθεί 282 φορές. Από αυτές, οι 154 ενεργοποιήσεις σημειώθηκαν μόνο μέσα στο 2025, επιβεβαιώνοντας ότι η εφαρμογή αποτελεί σημαντικό μηχανισμό άμεσης παρέμβασης σε περιπτώσεις κινδύνου.

Στο πεδίο της προστασίας των θυμάτων, παρουσιάστηκαν τα μέτρα που εφαρμόστηκαν από τον Ιούνιο του 2024 έως τον Οκτώβριο του 2025. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 21 γυναίκες φιλοξενήθηκαν σε προστατευμένους ξενώνες, 61 μεταφέρθηκαν με αστυνομικό όχημα σε νοσοκομεία ή ιατροδικαστικές υπηρεσίες και σε 24 περιπτώσεις εφαρμόστηκαν ειδικά μέτρα ασφαλείας. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την προσπάθεια για ουσιαστική υποστήριξη των θυμάτων που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο.

Η συνολική εικόνα που προκύπτει από όλα τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα αναδεικνύει μια σταθερή αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στη Θεσσαλονίκη, αλλά και μια ουσιαστική ενίσχυση των δομών, της εκπαίδευσης, της επιχειρησιακής ανταπόκρισης και των μέτρων προστασίας. Οι Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας εμφανίζονται πλέον ως ένας ολοκληρωμένος μηχανισμός διαχείρισης, παρέμβασης και ενημέρωσης, σε μια περίοδο όπου η ανάγκη για στήριξη και προστασία παραμένει σταθερά αυξημένη.