Το χρώμα της ελευθερίας κυματίζει μέσα μας – Χρόνια Πολλά Θεσσαλονίκη!

Διπλή μεγάλη γιορτή σήμερα Κυριακή 26 Οκτωβρίου για τη Θεσσαλονίκη.

Η Θεσσαλονίκη, η πόλη με βαθιές ιστορικές ρίζες τιμά και φέτος με λαμπρότητα και σεβασμό την 26η Οκτωβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της πόλης από τον οθωμανικό ζυγό το 1912 και εορτή του Πολιούχου Αγίου Δημητρίου.

Η παράδοση της Θεσσαλονίκης

Με το ξέσπασμα του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, οι χώρες του Βαλκανικού Συνασπιμού επιτέθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ξεκίνησαν να προελαύνουν στην επικράτειά της. Οι Έλληνες, αφού κατάφεραν να προελάσουν προς τη Μακεδονία, κατευθύνθηκαν προς τη Θεσσαλονίκη, γιατί τότε η Μακεδονία αποτελούσε σημείο σύγκρουσης Ελλήνων και Βουλγάρων για την κυριαρχία στην περιοχή. Τα ελληνικά στρατεύματα της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας πήραν εντολή από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Βασιλιά Γεώργιο Α΄ να κινηθούν ταχύτατα προς τη Θεσσαλονίκη, πριν φτάσουν οι Βουλγαρικές στρατιωτικές δυνάμεις. Τα στρατεύματα της Θεσσαλίας, με εντολή του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ κινήθηκαν βορειότερα και μετά τη μάχη των Γιαννιτσών έφτασαν έξω από τη Θεσσαλονίκη, ενώ τα στρατεύματα της Μακεδονίας κατευθύνθηκαν νοτιότερα, με εντολή του Βενιζέλου και ύστερα από την μάχη του Σαρανταπόρου έφτασαν και αυτοί στην Θεσσαλονίκη. Οι τουρκικές δυνάμεις μετά από την ήττα στο Σαραντάπορο, κατευθύνθηκαν στα Γιαννιτσά δίνοντας αμυντική μάχη για να ανακόψουν την ελληνική πορεία προς την Θεσσαλονίκη, όμως ο ελληνικός στρατός νίκησε την μάχη και προωθήθηκε προς την πόλη. Στις 25 Οκτωβρίου 1912, τα ελληνικά στρατεύματα είχαν περικυκλώσει την πόλη.

Στις 26 Οκτωβρίου ο Χασάν Ταχσίν Πασάς δέχθηκε να συζητήσει τους όρους παράδοσης της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες, ενώ ο Κωνσταντίνος διαβεβαίωσε το βουλγαρικό στρατό, που βρισκόταν 20 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, ότι την ημέρα εκείνη οι Έλληνες θα εισέρχονταν στην πόλη και τους συμβούλευσε να αλλάξουν κατεύθυνση.

Το απόγευμα της 26ης έφτασε στην Αθήνα μέσω ενός ανυπόγραφου τηλεγραφήματος προς το Υπουργείο Στρατιωτικών από την τηλεγραφική υπηρεσία του βασιλιά, που έδρευσε στο Γιδά (σημ. Αλεξάνδρεια), η είδηση ότι ο ελληνικός στρατός εισήλθε στη Θεσσαλονίκη. Η είδηση διαδόθηκε στην Αθήνα προξενώντας εκδηλώσεις χαράς και εορτασμούς με κωδωνοκρουσίες, δοξολογίες και δεήσεις στις εκκλησίες, διαδηλώσεις προς το κέντρο της πόλης και σημαιοστολισμό και φωταγώγησή της με εντολή του δημάρχου, Σπυρίδωνα Μερκούρη. Καθώς το τηλεγράφημα ήταν ανυπόγραφο και ο ίδιος δεν μπορούσε να την επαληθεύσει, ο Βενιζέλος αρνήθηκε να παρουσιαστεί ενώπιον του επευφημούντος πλήθους και το βράδυ ενημέρωσε εκπροσώπους των εμπορικών συλλόγων ότι η πόλη δεν είχε ακόμα περιέλθει στην ελληνική κυριαρχία, ενώ τους υποσχέθηκε ότι, μόλις λάβει σχετική πληροφόρηση, θα σημάνουν εκατόν έναν κανονιοβολισμοί από την Πνύκα. Ανακοινωθέν της κυβέρνησης στις 3 τα χαράματα της 27ης διέψευσε την είδηση της κατάληψης της πόλης με αποτέλεσμα την ακύρωση της προγραμματισμένης δοξολογίας στη Μητρόπολη.

Στις 27 Οκτωβρίου, λόγω της απειλής των Βουλγάρων, ο Χασάν Ταχσίν Πασάς αναγκάστηκε να υπογράψει το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες, που προχρονολογήθηκε στις 26 για να παραπλανήσει τη βουλγαρική πλευρά. Ο Ταχσίν παρέδωσε την πόλη στους Έλληνες άνευ όρων και έδωσε 25.000 αιχμαλώτους. Το απόγευμα ένα απόσπασμα ελληνων στρατιωτών διέσχισε την έρημη παραλιακή λεωφόρο και κατέλυσε εκτός της πόλης, ενώ το βράδυ ο Βούλγαρος στρατηγός Τοντόροφ, αφού πληροφορήθηκε την παράδοση της πόλης και αντιλήφθηκε την ελληνοτουρκική συνεργασία, ζήτησε πρωτόκολλο παράδοσης από τον Ταχσίν Πασά, που τον παρέπεμψε στην ελληνική πλευρά. Καθώς, ωστόσο, η πόλη παρέμενε υπό τουρκικό έλεγχο, ο Τοντόροφ αποφάσισε να την καταλάβει το πρωί της επομένης.

Για να προλάβει την είσοδο του βουλγαρικού στρατού, ο Κωνσταντίνος μεταφέρθηκε με τραίνο στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης και από εκεί στο Διοικητήριο πριν τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου. Παρέλαβε την I Μεραρχία από το σιδηροδρομικό σταθμό και παρέστη σε δοξολογία. Εκπληρώνοντας την υπόσχεση του Βενιζέλου, στις 9:30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ήχησαν εκατόν ένας κανονιοβολισμοί από την Πνύκα.

Στις 29 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε επίσημη τελετή αλλαγής φρουράς με μεγάλη παρέλαση με επικεφαλής το βασιλιά Γεώργιο, που ήρθε από το Γιδά, και τον Κωνσταντίνο, ενώ η ελληνική σημαία υψώθηκε στο Λευκό Πύργο.

Η επικράτεια των Ελλήνων στην Μακεδονία ήταν αιτία που ξέσπασε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος γιατί οι Βούλγαροι δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τα εδάφη που κατέλαβαν.