Χαλκιδική: Η Μεγάλη Παναγία χαρακτηρίζεται ως 2η ιστορική έδρα του Δήμου Αριστοτέλη

Η δεύτερη ‘ιστορική έδρα’ του Δήμου Αριστοτέλη γίνεται η Μεγάλη Παναγία, οικισμός στον ορεινό όγκο της βορειοανατολικής Χαλκιδικής, που αναπτύσσει τον θρησκευτικό τουρισμό με το μεγάλο προσκύνημα της Παναγίας. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται και δυο οινοποιεία ενώ η θάλασσα και συγκεκριμένα τα Πυργαδίκια απέχουν 16 χλμ.

Ρεπορτάζ: Ντέπυ Χιωτοπούλου ([email protected])

Κεφαλοχώρι της Βόρειας Χαλκιδικής και του Δήμου Αριστοτέλη, η Μεγάλη Παναγία, δεύτερος μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός – μετά την Ιερισσό- έρχεται στο προσκήνιο με τον πρόσφατο χαρακτηρισμό της ως ‘ιστορική έδρα’ του Δήμου Αριστοτέλη. Μάλιστα, είναι η δεύτερη χαρακτηρισμένη ως ‘ιστορική έδρα’, καθώς προηγείται η Αρναία.

«Το να χαρακτηριστεί το χωριό μας ‘ιστορική έδρα’, είναι ηθική ικανοποίηση για όλους μας» δηλώνει στο TheOpinion.gr ο αντιδήμαρχος δημοτικής ενότητας Μεγάλης Παναγίας Κωνσταντίνος Πασχάλης.

Ποια είναι όμως η Μεγάλη Παναγία και ποια η δυναμική της; Η Μεγάλη Παναγία βρίσκεται μεταξύ των χερσονήσων Σιθωνίας και Αγίου Όρους, απέχει 85 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 12 χλμ. από την Αρναία και 16 χλμ. από τη θάλασσα και τα Πυργαδίκια.

Το παλιό όνομα της Μεγάλης Παναγίας ήταν Ρεβενίκια και υπήρξε ένα από τα 12 και μεγαλύτερα χωριά των Μαδεμοχωρίων, τα οποία διοικούνταν από τον Μαδέμ Αγά που είχε και τη διοίκηση του μεταλλείου. Μάλιστα, η παραγωγή αργύρου εξασφάλισε στα Μαδεμοχώρια ένα ευνοϊκό καθεστώς αυτοδιαχείρισης που διήρκεσε μέχρι τη συμμετοχή τους στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Οι κάτοικοι της Μεγάλης Παναγίας συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821 ενώ σπουδαίος αγωνιστής της Επανάστασης ήταν ο Θεόδωρος Αγγέλου.

Ήταν η χρονιά που οι Τούρκοι κατέστρεψαν το χωριό ενώ το 1932 πολλά από τα παλιά και όμορφα σπίτια του γκρεμίστηκαν από τον καταστροφικό σεισμό με επίκεντρο την Ιερισσό ενώ κάποια κάηκαν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Τον οικισμό παλαιότερα διέρρεαν τρία ποταμάκια, αλλά μονάχα ένα είναι ορατό στις μέρες μας. Ένα αναστηλωμένο, πέτρινο, τοξωτό γεφύρι με χιλιόχρονη ιστορία, στέκεται ακόμα δίπλα στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο ενώνοντας τις δυο όχθες.

Είναι το γεφύρι της Νύφης όπως λεγόταν ενώ στις μέρες μας η νεολαία το αποκαλεί το ‘Γεφυράκι’.

Προσκυνηματικός κόμβος

Το σημερινό της όνομα το πήρε το 1928, χάρη στο Μεγάλο Προσκύνημα του 1863, που απέχει 1,5 χλμ.

Είναι από τα παλαιότερα χωριά της Χαλκιδικής και αναφέρεται συχνά σε βυζαντινά έγγραφα του Αγίου Όρους. Σε έγγραφο του 1349 υπάρχει αναφορά στο «καστέλιον Αραβενικαίας» και σε έναν πύργο.

Ο πληθυσμός της Μεγάλης Παναγίας ανέρχεται σε 2.850 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τις ελιές, την υλοτομία, την αμπελουργία και τα μεταλλεία.

Αποτελεί σημαντικό προσκυνηματικό κόμβο όλης της Ανατολικής Χαλκιδικής, χάρη στο Ιερό της Προσκύνημα που εορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο και συγκεντρώνει εκατοντάδες πιστούς. Τα τελευταία χρόνια ο ναός έχει αναστηλωθεί ενώ σύντομα θα ξεκινήσει και η αγιογράφησή του.

Εκτός όμως από το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας, είναι και το ξωκλήσι της Παναγούδας, στο ψηλότερο σημείο του οικισμού, το οποίο σύμφωνα με την τοπική παράδοση χτίστηκε το 1007 μ.Χ.

Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου, στο Γενέσιον της Θεοτόκου, και όπως ενημερώνει το TheOpinion.gr ο αντιδήμαρχος κ. Πασχάλης, την παραμονή της εορτής (7 Σεπτεμβρίου) με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής της Μεγάλης Παναγίας, «παίρνουμε την εικόνα της Παναγίας από τον Άγιο Βασίλειο και με τη συνοδεία του κόσμου, ανεβαίνουμε στη μικρή Παναγούδα».

Ανήμερα της εορτής, μετά τη Θεία Λειτουργία, προσφέρεται παραδοσιακό κουρμπάνι. Τα τελευταία χρόνια, η 8^η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως τοπική αργία.

Σημαντικός ναός είναι και του Αγίου Βασιλείου, χτισμένος το 1955, αλλά και η μονή Παναγία – Φοβερά Προστασία.

Παραγωγή κρασιών

Η περιοχή αναπτύσσεται και οινοτουριστικά καθώς δραστηριοποιούνται δυο οινοποιεία, τα οποία είναι και επισκέψιμα. Βιολογικοί αμπελώνες καλλιεργούνται με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας ελληνικές και ξένες ποικιλίες με σκοπό τη δημιουργία ποιοτικών οίνων.

Οι αμπελώνες των δυο οινοποιείων βρίσκονται σε υψόμετρο μεταξύ 450 – 700 μ., όπου το πηλώδες έδαφος, η μεσημβρινή θαλάσσια αύρα καθώς και οι δροσεροί νυχτερινοί αέρηδες από τα γύρω βουνά δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την παραγωγή πολύ καλών κρασιών.

Στα τοπικά προϊόντα προσθέτουμε και το τσίπουρο (σ.σ. παλιά υπήρξαν 17 παραδοσιακά καζάνια ενώ στις μέρες μας έχουν απομείνει τρία, όπου κατά διαστήματα διοργανώνονται γιορτές), ντόπια κρεατικά (φημίζονται τα λουκάνικα), πίτες (αλμυρές και γλυκές όπως η σουσαμόπιτα), μέλι, βότανα, τυροκομικά κλπ.

Τρίπτυχο οικισμών

Σχετικά με την απόδοση του χαρακτηρισμού της «Ιστορικής Έδρας» στον οικισμό της Μεγάλης Παναγίας, ο Δήμος Αριστοτέλη χαιρέτισε με ικανοποίηση την απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών.

Όπως δήλωσε ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος, η Μεγάλη Παναγία αποτελεί έναν από τους σημαντικούς προσκυνηματικούς προορισμούς της Κεντρικής Μακεδονίας και μάλιστα σε έναν Δήμο που έχει κομβική σχέση με τη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους.

«Η έδρα του Δήμου μας Ιερισσός, η πρώτη ‘Ιστορική Έδρα’ Αρναία και πλέον η δεύτερη ‘Ιστορική Έδρα’ Μεγάλη Παναγία, συνθέτουν ένα τρίπτυχο οικισμών που συνδυάζοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους, θα προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην προβολή και στη φήμη του Δήμου Αριστοτέλη» επισήμανε ο κ. Βαλιάνος.

Σημειώνεται ότι «ιστορική έδρα» είναι τιμητικός τίτλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος αποδίδεται σε οικισμούς που δεν αποτελούν έδρα κάποιου Δήμου, αλλά φέρουν για ιστορικούς λόγους μεγάλη συμβολική βαρύτητα.