«Ξεμάσκωτος» στην κοίτη της Ιστάνμπουλ

Όποιος μιλάει δημόσια κάνει και εκφραστικά λάθη. Ειδικά όταν βρίσκεται υπό πίεση με χίλια δυο πράγματα στο μυαλό σου, σ’ ένα ταξίδι εκτός Ελλάδας.

Δεν παραξενεύτηκα, λοιπόν, που χθες ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο χαρακτηρίζοντας την Κωνσταντινούπολη και το Φανάρι ως «κοίτη της Ορθοδοξίας», αντί για «κοιτίδα», που είναι το σωστό. Μπορεί και να μπερδεύτηκε. Μπορεί να μην ήξερε καν τη σωστή έκφραση, την πραγματική έννοια του όρου «κοιτίδα» και να νόμιζε πως είναι το ίδιο με το «κοίτη». Μικρό το κακό με το γλωσσικό ατόπημα του Κυριάκου Μητσοτάκη, λοιπόν. Δε χάθηκε κι ο κόσμος. Ο πρωθυπουργός δεν εκλέγεται με κριτήριο τις γνώσεις του στα νέα ελληνικά. Αν ήταν έτσι θα ψηφίζαμε τον Γιώργο Μπαμπινιώτη.

Δεν με ξένισε επίσης ούτε η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη με το διεθνές της όνομα, δηλαδή Ιστάνμπουλ. Προσωπικά πάντα την λέω Κωνσταντινούπολη ή Πόλη. Έτσι μού βγαίνει, έτσι έμαθα από κουβέντες γονιών και θείων με μικρασιατική καταγωγή, ωστόσο νιώθω τόσο γοητευμένος από την τούρκικη γλώσσα που στο άκουσμα της λέξης Ιστάνμπουλ από έναν Τούρκο συνομιλητή, η ίδια χαρά και λαχτάρα να ξαναδώ την Πόλη με πλημμυρίζει (και σε καμία περίπτωση δε θυμώνω). Θέλω με αυτό να πω ότι αδιαφόρησα για την κόντρα πολλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περί του ονόματος της Κωνσταντινούπολης. Τσάμπα καβγάς. Δεν εντοπίζω τίποτα ουσιαστικό ούτε στη μία, ούτε στην άλλη πλευρά και θλίβομαι διαπιστώνοντας ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης άλλαξε την ανάρτηση στο Ίνσταγκραμ λόγω της κατακραυγής. Τέλος πάντων…

Άλλο ήταν, κατά τη γνώμη μου, το μεγάλο ατόπημα του πρωθυπουργού κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία. Ήταν το γεγονός πως εμφανίστηκε σε όλες τις δημόσιες επαφές του χωρίς μάσκα. Στη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, σε αυτήν με τον (ηλικιωμένο) Βαρθολομαίο, στις χειραψίες του με πιστούς και λοιπούς Έλληνες πολίτες… Αν ανατρέξετε σε φωτογραφίες από όλες τις πρωθυπουργικές επαφές θα διακρίνετε μια… χαλαρότητα που δε δικαιολογείται για τέτοιο επίπεδο επίσημης πρωθυπουργικής επίσκεψης γιατί ο κορονοϊός είναι ακόμα εδώ και οι περιορισμοί που αφορούν τον απλό κόσμο δε γίνεται να μην αφορούν τον πρωθυπουργό. Και να που «έσπασε ο διάολος το ποδάρι του» και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι θετικός στον ιό. Και να που σήμερα μάς το ανακοίνωσε με φωτογραφία στην οποία φοράει μάσκα σε άδειο γραφείο. Να το κάνουμε τι; Το ζήτημα ήταν να φορούσε τις προηγούμενες μέρες που ήταν θετικός και δεν το ήξερε. Φυσικά και είναι σημαντικό οι πολίτες να έχουν κάνει τρεις δόσεις εμβολίων, σαφώς και όλοι κολλάμε και θα ξανακολλήσουμε τον ιό. Λίγη σοβαρότητα, ωστόσο, στις δημόσιες εμφανίσεις ηγετών, δεν βλάπτει. Από την «κοίτη», το «Ιστάνμπουλ» και την έλλειψη μάσκας, λοιπόν, σοβαρό ατόπημα θεωρώ το τελευταίο. Περαστικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη και να φοράτε τη μάσκα όσο περισσότερο μπορείτε.

Υ.Γ: Κάποτε ο Γιάννης Ρίτσος μετέφρασε στα ελληνικά ένα σπουδαίο έργο του Ναζίμ Χικμέτ στο οποίο περιλαμβάνεται κι ένα ποίημα για την Κωνσταντινούπολη, το εξαίσιο «Απερίγραπτη λένε» το οποίο μελοποίησε αργότερα ο Μάνος Λοΐζος. Σε αυτό, ο εμβληματικός (και αναμφισβήτητα αριστερός) Έλληνας ποιητής σαφώς και μεταφράζει ως Ιστανμπούλ την Πόλη γιατί έτσι ταιριάζει, έτσι αρμόζει αισθητικά στον λόγο του Χικμέτ.

Παραθέτω όλο το ποίημα για να συμφωνήσετε πως τίποτα ενδοτικό, τίποτα προδοτικό δεν έχει αυτή η λέξη που προέρχεται από την φράση: «Εις την Πόλη. Αντιθέτως κρύβει ομορφιά, συναίσθημα και γεννά εικόνες μιας πόλης που πολλοί θεωρούν την ομορφότερη όλου του κόσμου:

«Απερίγραπτη λένε, η φτώχεια της Ισταμπούλ / Η πείνα θερίζει τους ανθρώπους / Βουλιάζουν λένε στο χτικιό / Κι οι κοπελίτσες, έτσι λένε, Στα θεωρεία του σινεμά και στα χαλάσματα / Άσχημα τα νέα για τη μακρινή μου πολιτεία/ Την πολιτεία των τίμιων τω εργατικών Και των πτωχών ανθρώπων / Για την αληθινή μου Ισταμπούλ / Την πολιτεία που μένεις πολυαγαπημένη μου /  Την πολιτεία που κουβαλάω /  Πάνω στους ώμους μου / Μες στο σακί μου / Από εξορία σε εξορία / Από φυλακή σε φυλακή / Την πολιτεία που ’χω στην καρδιά μου / Σαν ένα μαχαίρι / σαν την εικόνα σου Μέσα στα μάτια μου…»