Ψεύτες του εαυτού μας και της δημοσιογραφίας

Πρωταπριλιά 2022. Τι ψέμα να πεις; Και ποιος αναγνώστης να μην το πιστέψει έτσι που συνηθίσαμε, έτσι που μπερδεύτηκε το ψέμα με την αλήθεια…

«Ζούμε στο ψέμα όπως στο νερό τα ψάρια», γράφει σε ένα ποίημα ο Άλκης Αλκαίος. Ψέματα στον εαυτό μας και στον κοινωνικό περίγυρο. Ψέματα στην πολιτική, στα εθνικά αφηγήματα, στα οικονομικά και στα ιδιωτικά μας συμφέροντα, τώρα και στον πόλεμο. «Το πρώτο πράγμα που πεθαίνει σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια». Το έγραψε ο Αισχύλος πριν από 2.500 χρόνια και πού να φανταζόταν ότι κάποτε οι πόλεμοι θα ήταν πολλαπλοί: οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτικοί.

Σήμερα στο TheOpinion κανείς συνάδελφος δεν έχει διάθεση να επινοήσει μια ψεύτικη είδηση για να γελάσουμε. Για να τηρήσουμε το έθιμο. Δυστυχώς, η δημοσιογραφία, το λειτούργημα δηλαδή που υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, που υπηρετεί την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, έχει αποσιωπήσει τόσες φορές την αλήθεια κι έχει αφεθεί στη διάδοση του ψέματος, που οποιαδήποτε «είδηση» διαδοθεί εν είδει φάρσας, θα γίνει πιστευτή από υπερβολικά μεγάλη μερίδα του κόσμου.

Σήμερα ίσως έχει ένα νόημα να αντιστρέψουμε το έθιμο και να ξεκινήσουμε από το τέλος. Από την «αποκάλυψη» της φάρσας. Από την «αποκάλυψη του ψέματος», όπως κάνει κάθε καλός φαρσέρ την πρωταπριλιά. Δεν είναι δύσκολο να βρεις τα ψέματα των ημερών. Μόνο την τελευταία εβδομάδα να κάτσεις να μελετήσεις την ειδησεογραφία, θα βρεις δεκάδες.

Ας το «πάρει το ποτάμι» λοιπόν: Ήταν ψέμα πως επιστρέψαμε στην κανονικότητα και στην ανάπτυξη. Η οικονομία έχει ανοίξει αλλά τα πραγματικά ζόρια τώρα ξεκινούν. Μάς είπαν ψέματα ή απλώς εμείς θέλαμε να τα πιστέψουμε. Ήταν ψέμα πως η κυβέρνηση αυτή θα πάρει μέτρα για την ακρίβεια. Ρεύμα, πετρέλαιο, βενζίνη, αέριο έχουν φτωχοποιήσει σε πέντε μήνες όλη την κοινωνία. Κι ας πιστεύαμε πως θα βρεθεί μια λύση.

Ψέμα ήταν και το σενάριο κατάργησης των πιστοποιητικών και άρσης των περιοριστικών μέτρων κατά του κορονοϊού. Ο ιός είναι εδώ, ο κόσμος ακόμα πεθαίνει, η συνθήκη αυτή, όσο κι αν την εκτόπισε από την επικαιρότητα ο πόλεμος, παραμένει μια καθημερινή γάγγραινα στο σώμα της κοινωνίας. Ψέματα έλεγε και η μητέρα των τριών παιδιών στην Πάτρα. Ψέματα, όμως, έλεγε και η κοινωνία τόσο καιρό και ανέχονταν το τριπλό έγκλημα. Ψέματα λέει και το οργισμένο πλήθος που ζητάει αίμα και ηθικολογεί την ίδια ώρα που καθημερινά ανέχεται να πνίγονται παιδιά στο Αιγαίο και στον Έβρο.

Ανοίγω το σάιτ και διαβάζω την σημερινή δήλωση του Αλέξη Κούγια: «Χωρίς να γνωρίζουν τη δικογραφία έχουν προκαταδικάσει στην Ελλάδα του 2022 μια συνάνθρωπό μας». Αυτό δήλωσε για την υπόθεση της Πάτρας ο ποινικολόγος που έχει κανιβαλίσει στις ζωές δεκάδων αντιδίκων του, πού έχει δημοσιεύσει προσωπικά δεδομένα κατηγορούμενων κι έχει υπερασπιστεί με απίστευτους ισχυρισμούς καταδικασμένους εγκληματίες. Και τον ακούμε. Γιατί το ξέρει πως μπορεί να τα πει. Ακόμα και πρόσφατα έδινε παράσταση έξω από τα δικαστήρια της Θεσσαλονίκης δείχνοντας μαχαίρια και εμπλέκοντας τον Γιώργο Σαββίδη στην υπόθεση θανάτου του Άλκη Καμπανού λέγοντας: «εγώ σας δείχνω μια φωτογραφία. Μπορεί να έχει σχέση, αλλά μπορεί και να μην έχει». Για να καταλάβετε το μέγεθος της υποκρισίας.

Υποκρισία διακρίνει και τον πρωθυπουργό που συνάντησε τον Σαϊντού Καμαρά αναγνωρίζοντας το δικαίωμα της παραμονής του στην Ελλάδα την ίδια ώρα που το κόμμα του απέρριπτε την τροπολογία που προέβλεπε σε διατάξεις της την εξαίρεση απελάσεων για ανθρωπιστικούς λόγους (προφανώς για να ικανοποιήσει το ακροδεξιό ακροατήριό του). Τώρα θα μου πείτε, στη συγκεκριμένη τροπολογία θα κολλούσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Εδώ μάς μιλάει για ενίσχυση του συστήματος υγείας και επιβάλλει απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή σε δημόσια νοσοκομεία. Αν ρωτήσεις τον κόσμο, θα βρεθούν πολλοί που θα πούνε «ναι, αλλά…». Και τότε χάνεις κάθε διάθεση να υπερασπιστείς την αλήθεια. Νιώθεις γραφικός στη ρίζα της αντίδρασής σου που είναι πάντα η διερώτηση: «έχει κάποιο νόημα να επιμένω;»

Έχει άραγε κάποιο νόημα να επιμένουμε στην «α-λήθεια»; Να επιμένουμε σε αυτό που δεν πρέπει να ξεχαστεί; Ας επιβάλλουμε σήμερα αυτό το ερώτημα στον εαυτό μας κι ας αφήσουμε τον μοναδικό πραγματικό Θεό, δηλαδή την συνείδησή μας, να δώσει την απάντηση.

Υ.γ.: Έχω γράψει εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις στο χαρτί και στο διαδίκτυο όλα αυτά τα χρόνια. Τρομάζω στην ιδέα του πόσα ψέματα είπα συνειδητά ή εν αγνοία μου. Γιατί και τα «κατά συνθήκη ψέματα», απουσία αλήθειας είναι. Το ίδιο και η υποτίμηση θεμάτων που «καίνε» ή η υπερτίμηση άλλων που «βολεύουν». Διαβάστε αυτά που γράφουμε αλλά πάντα να αμφισβητείτε τα πάντα. Με επιχειρήματα. Ίσως τελικά είναι πιο εφικτό η δημοσιογραφία να αλλάξει από τους αναγνώστες κι όχι από τους δημοσιογράφους. Με την αντίδραση και την απαίτηση της αλήθειας.

Μετά τιμής. Ένας ακόμα «ψεύτης» του εαυτού του και της δημοσιογραφίας.