Προφανώς και εργαλειοποιούμε πολιτικά την επιστήμη κ. Τσιόδρα

Ο πολιτικός διάλογος, το βάθος των επιχειρημάτων, η ανάλυση και η τεκμηρίωση των τοποθετήσεων δεν είναι και τα αγαπημένα σπορ των εχόντων δημόσιο βήμα στην Ελλάδα, αλλά και ευρύτερα. Ορισμένες φορές απορείς αν αυτά που ακούς είναι προϊόν της παραμικρής σκέψης. «Να μην εργαλειοποιούμε πολιτικά την επιστήμη» μας ζήτησε ο κ. Τσιόδρας. 

Αφού δεν πρέπει να την εργαλειοποιούμε πολιτικά, ο ίδιος ο Σωτήρης Τσιόδρας, τι κάνει εκεί; Δεν είναι ένας επιστήμονας που προτείνει στο κράτος εργαλεία πολιτικής της υγείας, ώστε η κυβέρνηση να αποφασίσει να τα εργαλεία που της προτείνονται είναι ικανά και αναγκαία ώστε να εξυπηρετήσει τους επιμέρους και τον κεντρικό πολιτικό στόχο της;

Είναι αδιανόητα πράγματα αυτά που ακούγονται. Φανταστείτε να μην εργαλειοποιούμε την επιστήμη στην πολιτική. Τι θα κάνουμε τότε; Θα καταφύγουμε στον ανορθολογισμό, θα λέει ο καθένας ό,τι αντιεπιστημονικό του κατέβει, θα συζητάμε ατεκμηρίωτα και με βάση αστήρικτα δεδομένα και δεν θα εργαλειοποιούμε την επιστήμη πια, αλλά θα θεοποιούμε τον τσαρλατανισμό.

Θα τρώμε μαγικά βότανα για να γίνουμε καλά, θα πουλάμε νανογιλέκα, επιστολές του Ιησού, θα ισχυριζόμαστε ότι κολλάει παντού εκτός από τις εκκλησίες, ότι τα παιδιά έχουν ένα ένζυμο στη μύτη που τα προστατεύει από τον κορονοϊό, ότι οι ανεμβολίαστοι αστυνομικοί δε μεταδίδουν τον ιό και ούτω καθεξής. Αυτό σημαίνει να απουσιάζει η επιστήμη από την πολιτική.

Οι ανθρώπινες κοινωνίες έφυγαν από την εποχή της φωτιάς και του χαλκού, ακριβώς γιατί αναγνώρισαν στον επιστημονικό ορθό λόγο, κυρίαρχη θέση. Όχι σαν μωσαϊκό νόμο με απαράβατους κανόνες και «πίστευε και μη ερεύνα», αλλά εδώ και αιώνες υπάρχει μια διαλεκτική ανάμεσα στην πολιτική και την επιστήμη και σίγουρα δεν υπάρχει ανταγωνιστική μεταξύ τους σχέση και ασυμβίβαστο.

Για ποιο λόγο υπάρχουν επιστημονικές επιτροπές; Για ποιο λόγο οι υπουργοί και οι βουλευτές έχουν επιστημονικούς συμβούλους; Για ποιο λόγο δίνεται δημόσιο βήμα σε ειδικούς επιστήμονες (γιατρούς, βιολόγους, οικονομολόγους, μηχανικούς κλπ);

Μα προφανώς, ακριβώς επειδή η πολιτική χρειάζεται τροφοδοσία με νέα γνώση, επεξεργασμένα δεδομένα και ευπαρουσίαστα συμπεράσματα, ώστε να εκφράσει σε πολιτικούς όρους το «τι πρέπει να κάνουμε». Και από τη στιγμή που η επιστήμη παίζει κυρίαρχο ρόλο στο πως τροφοδοτείται με ενέργεια η πολιτική, εξυπακούεται πως η ερμηνεία των δεδομένων και η πρόσληψή τους από κάθε πλευρά, θα είναι διαφορετική, διότι διαφορετική είναι και η οπτική καθενός από εμάς για τον κόσμο.

Και δεν αφορά αυτό μόνο τις θεωρητικές επιστήμες που υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψης και απόψεις. Ακόμα και στις θετικές υπάρχει πολιτική. Υπάρχει περίπτωση να πήγαινε κανείς τόσο γρήγορα να μελετήσει με λεπτομέρεια τη Σελήνη ή άλλα σώματα του γαλαξία μας, αν δεν υπήρχε ο πολιτικός ανταγωνισμός του Ψυχρού Πολέμου; Πάρα πολύ δύσκολα!

Και ιδιαίτερα σε μια περίσταση σαν την τρέχουσα που θέλει πολύ εξειδικευμένη γνώση για να πάρεις μια απόφαση, δεν είναι δυνατόν ο επικεφαλής επιστήμονας της χώρας να αποστειρώνει την πολιτική από την επιστήμη και την επιστήμη από την πολιτική. Προφανέστατα, η συγκεκριμένη περίπτωση της μελέτης Τσιόδρα – Λύτρα, είναι όχι απλά σχετιζόμενη με την πολιτική, είναι θεμελιώδης.

Αν αποδεικνύεται επιστημονικά πως η πολιτική απόφαση να μην αυξηθούν οι ΜΕΘ, αυξάνει τη θνησιμότητα, τότε το πολιτικό συμπέρασμα που βγαίνει, είναι πως η κυβέρνηση διέπραξε ασυγχώρητο λάθος εναντίον του ελληνικού λαού και σε χώρα με λειτουργικούς θεσμούς και μηχανισμούς ελέγχου (Δικαιοσύνη, ΜΜΕ, κοινωνία των πολιτών, δικηγορικοί σύλλογοι) θα είχε κληθεί να δώσει εξηγήσεις και να παραιτηθεί.

Γίνεται να στερήσουμε από την επιστήμη το ρόλο που παίζει σε αυτή την περίπτωση; Έναν ρόλο που αγγίζει τον ίδιο τον πυρήνα της Δημοκρατίας και της λειτουργίας του κράτους προς όφελος των πολιτών;

Και δεν βγαίνει μόνο πολιτικό, σε επίπεδο κομματικής αντιπαράθεσης και εκλογιμότητας, συμπέρασμα. Βγαίνει και σε ιδεολογικό. Η επιστημονική αυτή ερευνά δείχνει ότι η ιδέα της μείωσης της κρατικής δαπάνης για την υγεία αυξάνει την θνησιμότητα. Ο νεοφιλελευθερισμός δηλαδή, αυξάνει τις πιθανότητες να πεθάνεις αβοήθητος. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και αμιγώς πολιτικό.

Και είναι ο λόγος για τον οποίο θέλουμε την επιστήμη στην πολιτική. Γιατί με κηραλοιφές, νανογιλέκα, ανορθολογισμό και μαγγανείες δεν υπάρχει κοινωνία στα πρόθυρα του 2022. Είναι ξεκάθαρο αυτό κ. Τσιόδρα. Και η επιστήμη κρίνεται και ακόμα περισσότερο κρίνεται ο επιστήμονας που όταν ήταν να μιλήσει για Μέσα Μαζικής Μεταφοράς έκανε το χειρότερο είδος και πολιτικής και επιστήμης.