Πολιτική χωρίς Τοπική αυτοδιοίκηση ίσον πολιτική ερήμην της κοινωνίας

Αρθρογραφεί στο TheOpinion και στην ειδική περιοδική έκδοση για την 89η ΔΕΘ ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας και δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης

Αν θα έπρεπε να συνοψίσουμε το αίτημα των Δημάρχων για το πώς πρέπει να είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα μετά την επικείμενη διοικητική μεταρρύθμιση, θα ήταν δύο μόνο λέξεις: «Ευρωπαϊκή Αυτοδιοίκηση».

Τι σημαίνει Ευρωπαϊκή Αυτοδιοίκηση; Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προσδιορίσει από πολύ νωρίς, εδώ και τουλάχιστον 2 δεκαετίες, το πώς αντιλαμβάνεται το θεσμό. Σημαίνει αποκέντρωση, χάραξη πολιτικών ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών, υλοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών στρατηγικών κ.ά.

Η χώρα μας έχει κάνει πολλά βήματα προς αυτών των στόχο, ωστόσο απομένει να γίνουν και άλλα για να τον κατακτήσει. Δυστυχώς, η προσδοκίες από το νόμο του Καλλικράτη, το 2010, ήταν πολύ μεγάλες αλλά διαψεύστηκαν. Από μεταρρύθμιση ανάπτυξης έγινε μία μεταρρύθμιση περικοπών. Ο «Κλεισθένης» το 2018 ήταν μια πλήρης αποτυχία και, μάλιστα, έβαλε σε κίνδυνο την κυβερνησιμότητα των δήμων.

Μετά από αυτή τη διπλή μεταρρυθμιστική περιπέτεια και περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας πλέον, κοινός στόχος όλων των πλευρών είναι το πώς θα κάνουμε την Αυτοδιοίκηση πιο ωφέλιμη για το κοινωνικό σύνολο. Άρα πιο λειτουργική, πιο αυτάρκη, πιο αυτοδιοικούμενη, σύγχρονη, δημοκρατική και ευρωπαϊκή.

Στην πράξη αυτό σημαίνει:

• Ενίσχυση των οικονομικών των Δήμων, όχι με επιδοματική λογική αλλά με θεσμική αυτονομία, ώστε να μπορούμε να ασκούμε τις αρμοδιότητες που μας έχουν ήδη δοθεί.
• Σαφές ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ των ΟΤΑ και του κράτους, καθώς στην αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων οφείλεται μία σειρά προβλημάτων και δυσκολιών στη διαχείριση της καθημερινότητας των πολιτών.
• Ενίσχυση των Δήμων με το αναγκαίο προσωπικό ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν. Ενίσχυση στη βάση των οργανογραμμάτων, των αρμοδιοτήτων και των πραγματικών αναγκών των δήμων.
• Οι Δήμοι να έχουν κυρίαρχο λόγο στα τοπικά πράγματα.
• Οι Δήμοι να είναι στρατηγικοί εταίροι στην αναπτυξιακή πολιτική του Κράτους και όχι απλοί εκτελεστικοί βραχίονες.

Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε αποδείξει όποτε χρειάστηκε ότι η Πολιτεία μπορεί πλέον να εμπιστευτεί την Αυτοδιοίκηση. Στηρίξαμε θεσμούς όπως το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» ή κρίσιμες αποφάσεις και επιλογές της Πολιτείας, όπως έγινε στην περίοδο της πανδημίας. Ακόμη και σήμερα με το flyover συνεργαζόμαστε, στηρίζουμε και πιέζουμε για τα χρονοδιαγράμματα, για την λήψη ορθολογιστικών μέτρων διευκόλυνσης της κυκλοφορίας, για άλλες αναγκαίες πρόνοιες κ.ά., πιστεύοντας ότι είναι ένα έργο απόλυτα αναγκαίο για κατοίκους και επισκέπτες της Θεσσαλονίκης.

Όλα αυτά είναι σκέψεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη, μιας και βρισκόμαστε προ των πυλών του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, δηλαδή λίγο πριν από μία ολιστική μεταρρυθμιστική προσπάθεια που αφορά τη σχέση του Κράτους με τους Δήμους.

Είναι ώρα να κάνουμε πράξη αυτό που εμείς οι Δήμαρχοι αλλά και ο Υπουργός Θ. Λιβάνιος πιστεύουμε. Η κοινωνία έχει αντιληφθεί αυτή την αναγκαιότητα, γι’ αυτό και δικαίως έχει απαιτήσεις από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι αναπτυξιακές προοπτικές όχι μόνο της Θεσσαλονίκης αλλά και της χώρας προϋποθέτουν και απαιτούν την ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πολιτική χωρίς Τοπική αυτοδιοίκηση ίσον πολιτική ερήμην της κοινωνίας.

Από την ειδική έκδοση του TheOpinion/ Σεπτέμβριος 2025