Ο Λάζαρος Κωνσταντινίδης που γνώρισα

Ο Λάζαρος Κωνσταντινίδης δεν είναι πια ανάμεσά μας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών έδωσε μια πολύμηνη «μάχη» για τη ζωή του και την έχασε.

Γράφω αυτό το κείμενο γιατί φοβάμαι πως το ορμητικό ποτάμι πληροφοριών και γεγονότων που μας κατακλύζει θα κάνει την είδηση του θανάτου του σπουδαίου αυτού ανθρώπου να χαθεί γρήγορα, όπως συμβαίνει συχνά με τους αθόρυβος, τους «αφανείς» αλλά και γιατί κάποια από τα πράγματα που θέλω να μείνουν εδώ μέσα στο «διαδικτυακό σύμπαν» δεν πρόλαβα, ο αφελής, να τα πω στον ίδιο όσο «τον ζούσα» και με τιμούσε με τη φιλία του.

Ο Λάζαρος Κωνσταντινίδης υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του Φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη. Με αφετηρία το ραδιόφωνο, τα κινήματα, τον πολιτισμό, ο Λάζαρος βρέθηκε στο κέντρο πολιτισμού της τότε νομαρχίας Θεσσαλονίκης κι έβαλε κι αυτός «ψυχή» και κόπο για να αναστηθεί ένα σημαντικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και να φιλοξενήσει έναν θεσμό που έστρεψε τα βλέμματα όλης της πόλης στα βορειοδυτικά.

Εκεί τον γνώρισα τον Λάζαρο: στα γραφεία της τότε πρόσφατα ανακαινισμένης Μονής Λαζαριστών, το 1998. Από τότε μέχρι το φθινόπωρο του 2022 τον συναντούσα σε κάθε ενδιαφέρουσα πολιτιστική δράση, σε κάθε συναυλία νέου συγκροτήματος και φυσικά μέσα σε όλους τους χώρους της Μονής που ήταν γι αυτόν, κυριολεκτικά, το δεύτερό του σπίτι.

Ήταν ένας ωραίος άνθρωπος ο Λάζαρος Κωνσταντινίδης. Υποστήριζε με πάθος τις ιδέες του, έψαχνε το καινούργιο, το διαφορετικό, το αναπάντεχο. Πίστευε στους νέους ανθρώπους, ήθελε να βοηθήσει την περιοχή του να διατηρήσει ένα υψηλό επίπεδο πολιτιστικών δράσεων και ανησυχούσε για το μέλλον. Αν διάλεγα ένα επίθετο για να τον περιγράψω θα κατέληγα στο «επίμονος».  Ναι, αυτό ήταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών: ένας ακούραστος εργάτης του πολιτισμού με υπομονή και πλάνο, με στόχευση και πολλά κουράγια. Σίγουρος για την αξία αυτού που κάνει και σταθερός στις απόψεις του. Συχνά μοναχικός, πολλές φορές στεναχωρημένος αλλά ποτέ απελπισμένος και απογοητευμένος.

Συνεργαστήκαμε στενά από το 2015 στην καλλιτεχνική επιτροπή του Φεστιβάλ. Ήξερα καλά ποιος είναι και το κατάλαβα ακόμα καλύτερα όταν τον είδα να δουλεύει. Τα είχε σχεδόν όλα πάνω του, τις περισσότερες φορές κάτω από αντίξοες συνθήκες και πενιχρές οικονομικές δυνατότητες. Πάντα έβρισκε τρόπους να φιλοξενηθούν στο Φεστιβάλ δεκάδες εκδηλώσεις με ελάχιστα χρήματα. Πολλές φορές και με πλεόνασμα στους ετήσιους απολογισμούς. Ό,τι κι αν χρειαζόσουν από τη Μονή Λαζαριστών, στον Λάζαρο απευθυνόσουν για να βρεις λύση. Τον γνώριζαν οι πάντες γιατί ήταν εκεί από την πρώτη μέρα της Μονής ή καλύτερα: από τότε που ήταν ένα εγκαταλελειμένο μνημείο που γκρεμίζονταν. Με τη δουλειά και τις ιδέες του φρόντισε το μνημείο αυτό, όχι μόνον να μην αφεθεί στην τύχη του αλλά να είναι σήμερα ένα τοπόσημο συνυφασμένο με τον πολιτισμό.

Σχεδίαζε πολλά τον τελευταίο χρόνο ο Λάζαρος. Ήθελε να αναγεννήσει το χώρο της Μικρής Σκηνής. Να παίζουν εκεί ξανά όλα τα μικρά σχήματα σε ένα στυλ μεταξύ μπουάτ και θερινού σινεμά. Ήθελε να τελειοποιήσει μια πλατφόρμα προσφορών στα εισιτήρια. Οραματίζονταν ένα φεστιβάλ μέσα στο φεστιβάλ μόνο με νεανικά συγκροτήματα της ραπ. Και ήρθε η περιπέτεια της υγείας του τον Σεπτέμβριο του 2022 να τον κλονίσει, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή του. Το θυμάμαι σαν χθες, ήταν στη διάρκεια συναυλίας του Φοίβου Δεληβοριά που ένιωσε μια αδιαθεσία και έφυγε στα μέσα της βραδιάς, πρωτόγνωρο γι αυτόν και τη σχέση του με το φεστιβάλ. Τα υπόλοιπα έγιναν γρήγορα. Μπήκε στο νοσοκομείο κι άρχισε να παλεύει για τη ζωή του. Πέρασε από σαράντα κύματα και άντεξε σθεναρά. Οι δικοί του είχαν τις ελπίδες τους. Ήξεραν ότι θα το παλέψει. Δυστυχώς δεν τα κατάφερε κι «έφυγε» από τη ζωή λίγες ώρες πριν τη γιορτή του που θα ήταν σήμερα, Σάββατο του Λαζάρου, μια μέρα που τελικά θα κηδευτεί στον τόπο καταγωγής του, τον Λαχανά.

Λένε πως κανένας μας δεν είναι αναντικατάστατος και πως η ζωή συνεχίζεται και μετά από μας. Έτσι είναι. Έτσι θα συμβεί και με τον Λάζαρο Κωνσταντινίδη. Κι όμως, το κενό είναι τεράστιο σ’ εκείνο το «παράξενο», άγνωστο σε πολλούς, πεδίο δράσης του: Το Φεστιβάλ της Μονής. Προσωπικά, θεωρώ πως τίποτα πια δε θα είναι ίδιο εκεί. Θα ζήσουμε ένα «τέλος εποχής». Γιατί ο Λάζαρος ήταν «η εποχή» του Φεστιβάλ της Μονής Λαζαριστών. Ήταν «η ψυχή του».

Υ.γ.: Εναν μήνα πριν μπει σε αυτήν την περιπέτεια της υγείας του ο Λάζαρος, είχα ένα ατύχημα με το μηχανάκι και ήμουν ακινητοποιημένος στο κρεβάτι του πόνου. Το είχε πάρει «προσωπικά». Μου τηλεφωνούσε σχεδόν καθημερινά. Η αγάπη που εισέπραξα, η θετική του ενέργεια, η ενθάρρυνση και η προτροπή του να μην το βάλω κάτω, ήταν ευεργετική. Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να σταθώ κάπου δίπλα του να του την επιστρέψω όσο αγωνίζονταν να κρατηθεί στη ζωή. Δυστυχώς, οι κανόνες μέσα στο νοσοκομείο στην εποχή του κορονοϊού είναι τόσο αυστηροί που την μάχη ο Λάζαρος την έδωσε χωρίς αυτούς που τον αγαπούσαν κι αυτό κάνει την απώλεια ακόμα πιο οδυνηρή. Συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Δεν θα ξεχαστεί ο Λάζαρος. Αυτός έφυγε αλλά τα έργα του είναι εδώ.

σ.σ.: Η φωτογραφία είναι από κάποια συνέντευξη τύπου ενόψει παλαιότερου φεστιβάλ. Στη μέση, ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Δημήτρης Δεμουρτζίδης. Ο Λάζαρος επέμενε να φέρνουμε τους δημοσιογράφους εκεί στα δυτικά, στο «σπίτι μας», στην «έδρα μας».