Ο καλός, ο κακός και ο όμορφος

Αρθρογραφεί στο TheOpinion η Ιρένε Βήττα-Βαβούσκου, Επιχειρηματίας. 

Σε κάθε ιστορία χρειάζεται ένας ήρωας, ένας αντίπαλος και κάποιος που απλώς τραβάει την προσοχή με την παρουσία του. Ο Elon Musk, ο Donald Trump και ο JD Vance μοιάζουν να βγήκαν από σενάριο western που μπλέκει τεχνολογική φαντασία, πολιτική υπερπαραγωγή και ένα αναπάντεχο άγγιγμα κομψότητας. Αν η Αμερική ήταν ταινία, αυτοί οι τρεις θα πρωταγωνιστούσαν στο εξώφυλλο, ο καθένας με το δικό του ρόλο, ο καθένας με το δικό του κοινό.

Ο Elon Musk είναι ο καλός. Όχι με την κλασική έννοια του ήσυχου ευεργέτη αλλά με τη μοντέρνα εκδοχή του εκκεντρικού οραματιστή που φλερτάρει με την παράνοια. Είναι ο τύπος που σου λέει ότι θα πάμε στον Άρη και εσύ σκέφτεσαι αν έχει πάρει πρωινό ή LSD. Κι όμως, καταφέρνει και στήνει πυραύλους, φτιάχνει αυτοκίνητα που έχουν περισσότερο λογισμικό από υπολογιστή και ανατινάζει οικονομικά μοντέλα που κάποιοι πίστευαν ακλόνητα. Ο Musk δεν είναι απαραίτητα συμπαθής αλλά είναι συναρπαστικός. Δεν είναι πάντα σωστός αλλά είναι πάντα μπροστά. Σε έναν κόσμο που πνίγεται στη μετριότητα, εκείνος επιμένει να μιλά για τεχνητή νοημοσύνη, υπόγεια τούνελκαι ανθρώπινα εγκεφαλικά τσιπάκια σαν να πρόκειται για απογευματινό μπάρμπεκιου. Αυτό είναι το καλό του. Δεν συμβιβάζεται με το εφικτό.

Ο κακός, όπως κάθε καλό παραμύθι απαιτεί, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Donald Trump. Είναι ο άνθρωπος που κατέβηκε από τον ουρανό του real estate και της τηλεόρασης με κόμμωση αμφιλεγόμενης στατικότητας και αποφάσισε ότι η πολιτική είναι απλώς άλλο ένα reality show. Και μέχρι ένα σημείο είχε δίκιο. Μεταμόρφωσε τον δημόσιο λόγο σε αρένα, έκανε τον μισό πλανήτη να φωνάζει και τον άλλο μισό να χειροκροτεί και κατάφερε να πει όλα όσα δεν λέγονται μπροστά σε κάμερα χωρίς ίχνος ενοχής. Αυτό από μόνο του είναι επίτευγμα. Δεν τον λες αδιάφορο. Είναι ο κακός που δεν κρύβεται, δεν φοράει μάσκα, δεν έχει εσωτερικές συγκρούσεις. Είναι ωμός, προβλέψιμος και, σε έναν παράξενο βαθμό, αποτελσματικός στον διχασμό. Ό,τι και να πει κανείς για εκείνον, ένα πράγμα είναι βέβαιο. Πάντα θα τον θυμόμαστε. Και αυτό είναι κάτι που ο ίδιος θέλει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.

Και έπειτα έρχεται ο όμορφος. Ο JD Vance είναι ο αντιπρόεδρος που κανείς δεν περίμενε να αναδείξει τη λέξη κομψότητα στην πολιτική ζωή της Ουάσινγκτον. Δεν είναι απλώς εμφανίσιμος με την κλασική έννοια. Είναι το είδος του ανθρώπου που ξέρει πώς να φοράει ένα κοστούμι, πώς να περπατά σε ένα δωμάτιο χωρίς να παριστάνει τίποτα και πώς να μιλά χωρίς να παλεύει για εντυπώσεις. Ο ρόλος του είναι λιγότερο θορυβώδης, μα ακριβώς γι’ αυτό έχει βαρύτητα. Εκεί που ο πρόεδρος φωνάζει και οι επικοινωνιολόγοι πανικοβάλλονται, εκείνος στέκεται με σταθερό βλέμμα και μιλά για πολιτική σαν να είναι ακόμα ένα εργαλείο λογκιής και όχι θέατρο του παραλόγου. Είναι ο άνθρωπος που εκπέμπει εμπιστοσύνη χωρίς να φωνάζει. Σε μια εποχή που όλα μοιάζουν στημένα, εκείνος μοιάζει φυσικός. Και αυτό, τελικά, είναι το πραγματικό του ατού.

Ο καλός, ο κακός και ο όμορφος δεν είναι τίποτα άλλο από τρεις όψεις της σημερινής αμερικανικής σκηνής. Αν τους δει κανείς μαζί, σχηματίζεται ένα παζλ με τεράστιες αντιθέσεις, αντιφατικά πρότυπα και αλληλοσυγκρουόμενες αξίες. Ο Musk κοιτά το μέλλον με βλέμμα τεχνολογικής αποκάλυψης. Ο Trump εξακολουθεί να διαβάζει το παρόν σαν να είναι εμπορικό δελτίο. Ο Vance προσπαθεί να σώσει την αξιοπρέπεια του πολιτικού λόγου μέσα από χαμηλό τόνο και υψηλή αισθητική. Ο ένας εμπνέει, ο άλλος διχάζει, ο τρίτος ηρεμεί. Ο ένας μιλά με αριθμούς, ο άλλος με συνθήματα, ο τρίτος με επιχειρήματα. Ο ένας θα χτίσει το αύριο, ο άλλος θα διεκδικήσει το χθες, ο τρίτος θα προσπαθήσει να οργανώσει το σήμερα.

Σε έναν κόσμο που ζητά διαρκώς ήρωες, είναι ωραίο να θυμόμαστε πως οι ρόλοι αλλάζουν. Αλλάζουν, εξελίσσονται ή καταρρέουν. Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε tweets, ομιλίες, εκλογές και πύραυλους, συνεχίζεται το σενάριο μιας Αμερικής που δεν παύει να μας εκπλήσσει.