Ο φθαρμένος πράσινος ήλιος και η χαραμάδα ελπίδας….

Γράφει ο Γιάννης Μανδράου

Ανήκω στη σημερινή νέα γενιά που δεν έζησε τη δεκαετία των 80ς’ και την περίοδο της «Αλλαγής» του Ανδρέα Παπανδρέου. Για τους περισσότερους η λέξη “ΠΑΣΟΚ” , σε αντίθεση με την γενιά των γονιών μας που αποτελεί μία νοσταλγική ανάμνηση, παραπέμπει σε εικόνες χιουμοριστικές και τρολ του διαδικτύου που σατιρίζουν την οικονομική ευμάρεια εκείνης της περιόδου συγκρίνοντάς την με το σήμερα. Το ΠΑΣΟΚ όμως της πρώτης κυρίως περιόδου αποτελεί πολλά περισσότερα από μία εποχή ευμάρειας.

Οι εκλογές στις 18 Οκτώβρη 1981 αποτελούν τομή στην σύγχρονη ιστορία του τόπου. Αποτέλεσαν το επιστέγασμα ενός κινήματος που ιδρύθηκε από την ένωση ετερόκλητων μεταξύ τους προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων . Ένα Κίνημα έκφρασης του φιλελεύθερου βενιζελικού κέντρου αλλά και σοσιαλιστικών δυνάμεων, εαμογενών , του αριστερού χώρου που βρήκαν στο κόμμα αυτό την ρεαλιστική ευκαιρία να πάρουν τα όνειρα δεκαετιών εκδίκηση . Ακόμα και αν από πολλά συστημικά κέντρα και ΜΜE η μέρα αυτή έχει δαιμονοποιηθεί , οι κοινωνικές αλλαγές που υλοποιήθηκαν ειδικά την περίοδο της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ αποτελούν μέχρι και σήμερα μνημείο προοδευτικών μεταρρυθμίσεων που άλλαξαν την ζωή ενός σημαντικού μέρους του πληθυσμού που βρίσκονταν μέχρι τότε στο περιθώριο. Σαν ένα φρέσκο αεράκι ελευθερίας που το απάλλαξε από πολιτικοκοινωνικά αλλά και οικονομικά δεσμά που του επέβαλλε το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς. Ανέδειξε τα αιτήματα της εργατικής τάξης, των μικρομεσαίων στρωμάτων, της φτωχής και μεσαίας αγροτιάς αλλά και της νεολαίας .Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και της Αλλαγής ήταν η ιστορική αναγκαιότητα για όλες αυτές τις κοινωνικές ομάδες, οι οποίες έδωσαν στο κίνημα αυτό τον δυναμισμό να κερδίσει την εξουσία.

Ωστόσο η ιστορία μας έχει διδάξει ότι η διαχείριση της εξουσίας μπορεί να έχει διαβρωτική δύναμη. Έτσι και το ΠΑΣΟΚ δεν αποτέλεσε εξαίρεση . Όπως και τα περισσότερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δεν κατάφεραν να αντισταθούν και να δώσουν απαντήσεις σε μια σειρά προκλήσεων που έφερνε η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού στο τέλος του προηγούμενου αιώνα και απομακρύνθηκαν από τα αιτήματα των κοινωνικών ομάδων των οποίων αποτέλεσαν εκφραστές.

Σήμερα η επικράτηση και συμμετοχή στην εξουσία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες σοσιαλιστικών κομμάτων , περάν της Σκανδιναβίας που παραδοσιακά αποτελεί για αυτά μία προνομιακή περιοχή, φαίνεται να αναδεικνύει μία επιστροφή της σοσιαλδημοκρατίας.

Με αφορμή τις επικείμενες εσωκομματικές εκλογές στο ΚΙΝΑΛ τίθεται το δίλημμα της ανανέωσης και της αναδιάρθρωσης του χώρου, που παραδοσιακά εκφράζει την Σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα. Πολλοί φίλοι μου λένε ότι μία ανανέωση της εμπιστοσύνης στην παράταξη και επιστροφή του προοδευτικού κόσμου σε αυτή θα αποτελούσε ένα συγχωροχάρτι των πάλαι ποτέ αμαρτιών και λαθών της. Διαφωνώ κάθετα. Αν μπορεί ένα κόμμα, ένα πολιτικός φορέας , να εκφράσει ξανά τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και να καταστεί κίνημα έκφρασης των μη προνομιούχων ομάδων που πλήττονται , δεν με νοιάζει ούτε το όνομα ούτε το σύμβολο.

Προσωπικά θεωρώ ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης από τους σημερινούς υποψήφιους είναι πιο κοντά στο να εκφράσει και να δώσει ελπίδα για μία Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία πιο ριζοσπαστική, χωρίς ελιτίστικο χαρακτήρα, που θα απαντήσει με λύσεις σε επίκαιρα ζητήματα όπως η υγειονομική κρίση, οι οικονομικές ανισότητες και η κλιματική αλλαγή. Για μία σοσιαλδημοκρατία που , όπως σοφά είπε κάποιος, δεν θα ζυμώνεται με πούρο μπροστά σε αναμμένο τζάκι, αλλά στους χώρους εργασίας, στους δρόμους, στις πλατείες και οπουδήποτε πλήττονται τα δικαιώματα των αδύναμων της κοινωνίας. Που θα παλεύει για περισσότερο κοινωνικό κράτος και κοινωνικά δικαιώματα, θα ζητάει ίσες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας, αναδιανομή του πλούτου, κοινωνική αλληλεγγύη και δημοκρατία.

Πέραν των άλλων η ηλικιακή ανανέωση που φέρνει η συγκεκριμένη υποψηφιότητα, είναι ένα κομβικό πρώτο βήμα για να υπάρξει επαφή με τα αιτήματα της γενιάς μου, που μεγάλωσε μέσα στην οικονομική κρίση , το βιοτικό της επίπεδο είναι πολύ πιο χαμηλό από αυτό των γονιών της και ζητάει ίσες ευκαιρίες ώστε να αποδείξει ότι δεν είναι απλά η γενιά του facebook αλλά νέοι συνειδητοποιημένοι για τα προβλήματα που τους απασχολούν και με διάθεση να πρωτοστατήσουν.

Είναι ευκαιρία επομένως οι εκλογές αυτές να μην αντιμετωπιστούν ως διαδικασίες ενός παρηκμασμένου κόμματος αλλά ως χαραμάδα ελπίδας του χώρου…

*Ο Γιάννης Μανδράου είναι απόφοιτος του Τμήματος Νομικής του ΑΠΘ και Ασκούμενος Δικηγόρος