«Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα» της Θεσσαλονίκης

Είδαμε τόσο πολύ και καλό θέατρο τον τελευταίο χρόνο εδώ στη Θεσσαλονίκη. Μαλάκωσε «το μέσα μας».

Τελευταία παράσταση που μάς προκάλεσε δονήσεις και θα συζητηθεί, είναι οι «Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα», του Γιάννη Καλαβριανού από την ομάδα Sforaris. Την είδαμε στην πρεμιέρα της Τετάρτης στο θέατρο «Αυλαία» και σκεφτήκαμε να σας την περιγράψουμε γιατί θα μείνει μόνον μέχρι την Κυριακή 16 Οκτωβρίου, άρα, αν μας εμπιστεύεστε και θέλετε να την δείτε κι εσείς, θα πρέπει να προλάβετε να κλείσετε εισιτήρια.

Όσοι γνωρίζετε τον τρόπο που γράφω ξέρετε ότι ποτέ δε διεκδικώ το κύρος, ούτε διαθέτω το ύφος κριτικού θεάτρου ή μουσικής. Περισσότερο ως θεατής προσεγγίζω την τέχνη και ταυτόχρονα ως «οπαδός» των ανθρώπων που την υπηρετούν. Ένας τέτοιος άνθρωπος που υπηρετεί το θέατρο είναι ο Γιάννης Καλαβριανός του οποίου δηλώνω οπαδός και του βγάζω το καπέλο γιατί παράτησε τις σπουδές του στην ιατρική για να αφοσιωθεί στο θέατρο αλλά και γιατί χρόνια τώρα που τον παρακολουθώ καταφέρνει και στήνει παραστάσεις ζωντανές με ήρωες που αιμορραγούν και με ιστορίες που ακούγονται σαν «μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα».

Αυτή τη φορά ο Καλαβριανός και η ομάδα Sforaris καταπιάστηκαν με μια συγκλονιστική, επίκαιρη αλλά ελάχιστα γνωστή ιστορία η οποία συνέβη στη Σαξονία τον 16ο αιώνα και έγινε νουβέλα δύο αιώνες αργότερα από τον Χάινριχ Φον Κλάιστ, την ιστορία του Μίχαελ Κόλχαας. Δε σας λένε τίποτα αυτά τα ονόματα; Ούτε σε μένα έλεγαν μέχρι να μπω στη σκοτεινή αίθουσα του θεάτρου Αυλαία.

Εκεί ήρθα αντιμέτωπος με ένα ολοκαίνουργιο κείμενο του Γιάννη Καλαβριανού, βασισμένο στη νουβέλα του Κλάιστ, κυρίως αφηγηματικό, με ρυθμό και ένταση, με απίστευτη μουσική και μουσικότητα που σε παρασέρνει και σε οδηγεί στα σκοτεινά μονοπάτια της ανθρώπινης ιστορίας χάρη στις συγκλονιστικές ερμηνείες τεσσάρων ηθοποιών κι ενός πιανίστα. Χωρίς σκηνικά, χωρίς χρώμα, με ελάχιστο φωτισμό αλλά με το σημαντικότερο υλικό που μπορεί να διαθέσει το θέατρο: με τα σώματα και τις φωνές των ηθοποιών σε απόλυτη αρμονία και συντονισμό.

Αυτούσιο το κείμενο διαβάζεται και ως διήγημα. Άλλωστε υπάρχει τυπωμένο ως «πρόγραμμα» και φυσικά το αγοράσαμε για να το προσεγγίσουμε ξανά. Είναι βαθιά ποιητικό, ζωντανό, καίριο και διαχρονικό.

Ο Μίχαελ Κόλχαας ήταν ένας εκτροφέας αλόγων που αδικήθηκε από κάποιον Βαρόνο. Όταν διεκδίκησε το δίκιο του, όχι μόνο δεν το βρήκε αλλά ο Βαρόνος σκότωσε και τη γυναίκα του. Όταν προσπάθησε να το ξαναβρεί μέσω της εξουσίας, του κλήρου και της δικαιοσύνης, κατάλαβε πως χάνει τον καιρό του κι έτσι, αποφάσισε να πάρει το νόμο στα χέρια του φτάνοντας να κάψει τη μισή Γερμανία.

Σάς θυμίζει κάτι αυτό το «παίρνω το νόμο στα χέρια μου»; Έχετε δει εξουσία, κλήρο και δικαιοσύνη να αδιαφορεί για την αδικία; Προσωπικά το είδα πολλές φορές στη ζωή μου. Είδα ανθρώπους να αδικούνται και να καίνε την πόλη. Είδα παιδιά να γίνονται αυτόπτες μάρτυρες δολοφονίας και μετά να φλερτάρουν με την τρομοκρατία.

Κι ενώ είναι τόσο υγειές κι ανθρώπινο και ελπιδοφόρο για την ανθρωπότητα, ο κάθε αδικημένος να αντιδρά και να μη δέχεται την αδικία, ο Κλάιστ τον 18αιώνα και ο Καλαβριανός τον 21ο, θέτουν ξεκάθαρα το δίλημμα: Μέχρι που δικαιούνται να φτάσουν αυτοί που αδικήθηκαν; Δικαιολογείται η αυτοδικία; Μπορούν να καίνε περιουσίες αθώων ανθρώπων επειδή αυτοί δεν αντιδρούν καταγγέλλοντας την αδικία; Δεν είναι εξίσου άδικο και το να πληρώνει το τίμημα της αντίδρασης του αδικημένου κάποιος που δεν ευθύνεται για την αδικία;

Δεν έχει και τόσο σημασία το που καταλήγει η ιστορία του Μίχαελ Κόλχαας. Άλλωστε, στις πρώτες στιγμές του έργου μαθαίνουμε την μέρα και τον τόπο που αυτός αποκεφαλίστηκε. Το σημαντικότερο και πιο συγκλονιστικό σε αυτήν την ιστορία είναι το ηθικό δίλλημα για τα όρια του ανθρώπινου θυμού και του ανθρώπινου μίσους. Με δέος παρακολουθεί ο θεατής το γαϊτανάκι της βίας. Το ποτάμι των αλυσιδωτών γεγονότων που προκαλούν οι άνθρωποι που δικαίως εξεγείρονται.

«Ο κόσμος ομορφαίνει μόνο με το δίκαιο», ισχυρίζεται ο Κόλχαας αλλά τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο απλά γιατί ούτε η εξουσία είναι διατεθημένη να καταθέσει τα όπλα απονέμοντας δικαιοσύνη ισότιμα για όλους, ούτε όμως και οι αδικημένοι έχουν έναν ξεκάθαρο τρόπο μη βίαιης αντίδρασης που να φέρει αποτελέσματα.

Φύγαμε από το θέατρο γεμάτοι σιγουριά για την γενναιότητα των ανίσχυρων να διεκδικούν αυτό που τους αξίζει και που τους το παίρνουν. Μέσα μας, όμως, σιγόκαιγε και η αμφιβολία για τις παράπλευρες απώλειες που συχνά προκαλεί μια ανεξέλεγκτη εξέγερση στην οποία μαζί με τους αδικημένους παρεισφρέουν εγκληματίες και επιτήδιοι.

Συγκλονιστικοί όλοι οι ηθοποιοί της παράστασης. Ο Γιώργος Γλάστρας, ο Μάνος Πετράκης και ο Γιώργος Σαββίδης ενώ πιάνο στη σκηνή παίζει ο μαέστρος Θοδωρής Κοτεπάνος, συνεργάτης επί σειρά ετών του Μάνου Χατζιδάκι.

Κρατώ καλά κρυμμένη μέσα μου την εκπληκτική ερμηνεία της Χριστίνας Μαξούρη ως γυναίκας του Κόλχαας στα τελευταία λόγια για τον σύντροφό της πριν αυτή ξεψυχήσει. Την σκέφτομαι και συγκινούμαι. Την διαβάζω ξανά στο χαρτί και βγάζω πάλι το καπέλο στον Γιάννη Καλαβριανό γιατί ξέρει καλά τι θα πει αγάπη και αφοσίωση ανθρώπου σε άνθρωπο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ Κείμενο – Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός Κοστούμια: Βάνα Γιαννούλα Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη Βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου Video artwork: Φώτης Φωτόπουλος Ηθοποιοί επί σκηνής: Γιώργος Γλάστρας, Χριστίνα Μαξούρη, Μάνος Πετράκης, Γιώργος Σαββίδης Μουσικός επί σκηνής: Θόδωρος Κοτεπάνος Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή Trailer: Κωνσταντίνος Οικονόμου Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου Sforaris Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠ.ΠΟ.Α. Το κείμενο της παράστασης κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική.

Trailer παράστασης: https://youtu.be/GdW6dxDd7ko

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Χώρος: Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ, Τσιμισκή 136, Θεσσαλονίκη(τηλ. 2310 230 013) Παραστάσεις: 12, 13, 14, 15 και 16 Οκτωβρίου 2022 (Τετάρτη έως Κυριακή), στις 21:15 Διάρκεια: 90’ Τιμές εισιτηρίων: 16€ κανονικό | 12€ φοιτητικό | 10€ ανέργων, ΑμεΑ, πολυτέκνων, ατέλειες & ομαδικά άνω των 10 ατόμων Προπώληση εισιτηρίων: • Ticketservices.gr