Μετά τη ΔΕΘ: Ο Μητσοτάκης ενισχυμένος, ο Τσίπρας σε μετάβαση, ο Ανδρουλάκης σε σταθερή πορεία

Αρθρογραφεί στο TheOpinion ο Διονύσης Μαγουλάς, Πολιτικός Επιστήμονας 

Η 89η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε με τρεις ηγέτες να επιχειρούν να δώσουν ο καθένας το δικό του στίγμα στο πολιτικό σκηνικό που έρχεται. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά τη σκιά των Τεμπών και του ΟΠΕΚΕΠΕ, εμφανίστηκε με σαφήνεια και χειροπιαστή ατζέντα, ο Αλέξης Τσίπρας αξιοποίησε το Thessaloniki Economist Summit για να προαναγγείλει, έστω και εμμέσως, την επόμενη φάση της πορείας του, και ο Νίκος Ανδρουλάκης, για πρώτη φορά στη ΔΕΘ ως αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης, προσπάθησε να δείξει πως το ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι σοβαρή εναλλακτική διακυβέρνησης. Σίγουρα κανείς δεν έφυγε χαμένος. Ωστόσο έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιος ήταν κέρδισε περισσότερο τις εντυπώσεις.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη με το βάρος μιας κυβέρνησης που έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα αξιοπιστίας. Αντί όμως να αμυνθεί, πέρασε στην αντεπίθεση με ένα πακέτο παρεμβάσεων που έδειχνε προσεκτικά μελετημένο και πολιτικά ευφυές. Οι ελαφρύνσεις σε νέους έως 30 ετών, οικογένειες με παιδιά, συνταξιούχους, αλλά και οι ειδικές προβλέψεις για ένστολους και κατοίκους της επαρχίας και των νησιών, δεν είναι μόνο οικονομικά μέτρα, αλλά είναι και πολιτικά στοχευμένες κινήσεις σε καίρια εκλογικά κοινά.

Με αυτή τη στρατηγική, ο πρωθυπουργός κατάφερε δύο πράγματα. Πρώτον, να αλλάξει το κλίμα της συζήτησης, μετατοπίζοντάς το από τα σκάνδαλα στην κοινωνική πολιτική. Δεύτερον, να επαναφέρει το αφήγημα της «σταθερότητας» με πρακτικό περιεχόμενο. Σαφώς, οι πληγές από το δυστύχημα των Τεμπών και τις αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ παραμένουν ανοιχτές. Όμως στη Θεσσαλονίκη έδειξε ότι εξακολουθεί να διαθέτει τα εργαλεία παραγωγής πολιτικών πρωτοβουλιών. Και αυτό, υπό τις παρούσες συνθήκες, τον καθιστά κερδισμένο στις πρώτες δημοσκοπήσεις.

Η επανεμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα στο Thessaloniki Economist Summit δεν είχε τον χαρακτήρα μιας συμβατικής πολιτικής ομιλίας. Ήταν περισσότερο μια δημόσια υπενθύμιση ότι παραμένει παρών, με βλέμμα στραμμένο στο αύριο. Οι φήμες για αποχώρησή του από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και για τη δημιουργία ενός νέου, προσωποπαγούς κεντροαριστερού κόμματος έδωσαν στην παρουσία του την αίσθηση προαναγγελίας.

Κέρδισε λοιπόν δημοσιότητα και ανανέωσε το ενδιαφέρον γύρω από το πολιτικό του σχέδιο. Έδειξε ότι, ακόμη και εκτός ηγεσίας ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να μονοπωλεί τον διάλογο. Από την άλλη, χάνει χρόνο όσο αφήνει την αβεβαιότητα να αιωρείται. Η μετάβαση από τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα πολιτική πλατφόρμα μπορεί να αποδειχθεί γόνιμη, αλλά μπορεί και να τον καθηλώσει στο περιθώριο, αν δεν συνοδευτεί από καθαρές αποφάσεις και νέα πρόσωπα. Στη Θεσσαλονίκη, πάντως, πέτυχε τον πρώτο στόχο: να παραμείνει στο επίκεντρο.

Για τον Νίκο Ανδρουλάκη, η παρουσία στη ΔΕΘ είχε ιστορική διάσταση, καθώς ήταν η πρώτη με τον ίδιο στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο πρόγραμμα, επιδιώκοντας να εκπέμψει σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Δεν απέφυγε τον πειρασμό να υιοθετήσει ορισμένες λαϊκιστικές αιχμές, όπως το αίτημα για εκλογές, αλλά συνολικά έδειξε πρόθεση να οικοδομήσει προφίλ του σοβαρού προοδευτικού ηγέτη με κυβερνητική προοπτική.

Κέρδισε πόντους αξιοπιστίας και ενίσχυσε την εικόνα του ΠΑΣΟΚ ως σταθερής δύναμης. Ωστόσο, παραμένει στο ίδιο εκλογικό επίπεδο με πέρυσι, χωρίς ακόμα να έχει καταφέρει να διαμορφώσει ισχυρή δυναμική. Η αδυναμία αυτή δεν ακυρώνει τα βήματα προόδου, αλλά δείχνει ότι το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται περισσότερη πολιτική έμπνευση για να περάσει στο επόμενο επίπεδο.

Ας δούμε τη συνολική εικόνα, στη Θεσσαλονίκη δεν αναδείχθηκε ένας αδιαμφισβήτητος θριαμβευτής. Ο Μητσοτάκης έδειξε αντοχή και πρωτοβουλία, ο Τσίπρας κέρδισε προβολή και πολιτικό χρόνο, ο Ανδρουλάκης σταθεροποίησε το προφίλ του ως αξιόπιστου αντιπάλου. Όμως, η διαφορά είναι λεπτή: ο πρωθυπουργός μπόρεσε να δώσει χειροπιαστές απαντήσεις σε κρίσιμες κοινωνικές ομάδες, κάτι που τον καθιστά –έστω και οριακά– τον νικητή της τριήμερης πολιτικής μάχης.

Το φθινόπωρο θα δείξει αν αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να διατηρηθεί. Ο Μητσοτάκης έχει να παλέψει με τη φθορά και την αβεβαιότητα. Ο Τσίπρας καλείται να μετατρέψει τη φημολογία σε πράξη, αποφεύγοντας τον κίνδυνο μιας προσωπικής περιπέτειας χωρίς πολιτικό βάθος. Ο Ανδρουλάκης χρειάζεται να βρει τη σπίθα που θα του επιτρέψει να υπερβεί τον ρόλο του απλού «σοβαρού παίκτη» και να διεκδικήσει ηγεμονία.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η παρουσία των πολιτικών ηγεσιών στη ΔΕΘ δεν θα μπορούσε να δώσει πλήρεις πολιτικές απαντήσεις για το μέλλον. Έδωσε όμως ένα σαφές μήνυμα: ότι στο σημερινό πολιτικό τοπίο, η μάχη δεν κρίνεται μόνο στις ιδέες ή στα προγράμματα, αλλά στη δυνατότητα να παράγεις αφήγημα και να κερδίζεις χώρο στην ατζέντα. Και σε αυτή τη φάση, ο Μητσοτάκης ήταν εκείνος που κατάφερε να κάνει ένα μικρό, αλλά μετρήσιμο βήμα μπροστά.