Κρατικός Μηχανισμός: Ασπίδα Προστασίας ή Βαρέλι δίχως πάτο;

Αρθρογραφεί στο TheOpinion o Πέτρος Κόκκαλης, ευρωβουλευτής, γραμματέας και υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΟΣΜΟΣ.

Εγκρίσεις ευρωπαϊκών κονδυλίων για δημόσια έργα, εκταμιεύσεις χρημάτων, αναβολές επί αναβολών, μισοτελειωμένα έργα, πολιτικές εντυπωσιασμού, κακές αξιολογήσεις διαχείρισης έργων και ξανά εγκρίσεις, εκταμιεύσεις, αναβολές, μισοτελειωμένα έργα και κακές αξιολογήσεις, τέσσερις δεκαετίες τώρα. Σύμφωνα με τα ποσά που έχει απορροφήσει έως τώρα ο κρατικός μας μηχανισμός από ευρωπαϊκά ταμεία, θα έπρεπε να είχαν συντελεστεί γενναίες μεταρρυθμίσεις, δομικές αλλαγές και δημόσια έργα μεγάλα και αξιόπιστα. Aντ’ αυτού ο δημόσιος χώρος μοιάζει παραμελημένος και σε σημεία άναρχος ενώ η δημόσια διοίκηση και οι υπηρεσίες φαίνεται να ασθμαίνουν, τρέχοντας υποτίθεται να προλάβουν τις κοινωνικές ανάγκες μέσα από ένα άκρως δυσλειτουργικό πλαίσιο, το οποίο βάζει στον πολίτη τη μία τρικλοποδιά μετά την άλλη. Τα χρήματα αυτά, μάλλον, δεν πιάνουν τόπο. Οι δημόσιες πολιτικές στη χώρα μας -σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ- καταλήγουν να χαρακτηρίζονται από ασυνέχειες, αστοχίες, αποσπασματικά και κακής ποιότητας έργα και μπαλώματα, καθιστώντας το κράτος αναξιόπιστο, ακόμη και απειλητικό για τη ζωή.

Εύλογα μας κάνουν όλα αυτά να αναρωτιόμαστε που πάνε τα μεγάλα ποσά που απορροφά ο ελληνικός κρατικός μηχανισμός. Μήπως έχουμε να κάνουμε με ένα βαρέλι χωρίς πάτο, μια μαύρη τρύπα από την οποία περνούν χρήματα και χάνονται χωρίς να αφήνουν αποτύπωμα; Μήπως έχει απομακρυνθεί η δημόσια διοίκηση από τον εγγενή της σκοπό, ο οποίος είναι η εξυπηρέτηση και φροντίδα της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών;

Πρόκειται για καίρια και σημαντικά ερωτήματα, στα οποία δεν μπορεί να απαντήσει κανείς με ένα ναι ή ένα όχι. Ωστόσο, είναι επιτακτική ανάγκη μια πολιτική δύναμη, επιτέλους, να θέσει επί τάπητος το ζήτημα της λειτουργίας του κράτους και της διαχείρισης πόρων στην Ελλάδα. Είναι, άλλωστε, δικαίωμα των πολιτών να απολαμβάνουν δημόσια έργα και αγαθά που προκύπτουν από τη σωστή αξιοποίηση του δημοσίου χρήματος, δηλαδή του δικού τους χρήματος. Δεν γίνεται να χάνονται πόροι τόσο μάταια! Η διαχείριση των δημόσιων πόρων αφορά όλες και όλους μας!

Προσέξτε, όμως, ότι δεν ανάγω σε πρωτογενές αίτιο αυτής της κακοδιαχείρισης τον δόλο και τη διαφθορά. Αντιθέτως θεωρώ ότι είναι αυτό το προβληματικό θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο που όχι μόνο φέρει την αναποτελεσματικότητα αλλά και επιτρέπει στη διαφθορά να ευδοκιμεί. Μια χρηστή διοίκηση οφείλει να διέπεται από λογικές μεθόδους που διασφαλίζουν την εύστοχη, έγκαιρη και ορθή παρέμβαση του κράτους εκεί που το καλούν οι κοινωνικές ανάγκες, καθώς και διαδικασίες παρακολούθησης και ελέγχου, οι οποίες διασφαλίζουν τη διαφάνεια των αποφάσεων και την προσεκτική χρήση των πόρων. Οι σωστές διαδικασίες και η απαίτηση για οικοδόμηση θεσμικής και διοικητικής μνήμης δεν είναι καθόλου αντίθετες με τις στιβαρές δημόσιες υπηρεσίες, την προστασία των δημοσίων αγαθών και την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων που σταθερά πρεσβεύουμε.

Η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να σπαταλά αλόγιστα το δημόσιο χρήμα σε έργα βιτρίνας και εντυπωσιασμού, ύποπτες συναλλαγές ή άλλες ψηφοθηρικές πράξεις που υποβαθμίζουν το δημόσιο πρωτίστως σε εργαλείο πραγμάτωσης πολιτικών φιλοδοξιών. Μέσα σε αυτό το δυσλειτουργικό και άδικο πλαίσιο, φαίνεται πως οι πολίτες καταλήγουν να βολεύονται με ό,τι περισσέψει. Είναι η έλλειψη δομημένων διαδικασιών, ασφαλιστικών δικλείδων και η απουσία συμπυκνωμένης απο χρόνια διοικητικής μνήμης και γνώσης που επιτρέπει στο πολιτικό προσωπικό να αυθαιρετεί.

Ως Κόσμος είμαστε αποφασισμένοι να σκύψουμε πάνω στο μεγάλο ζήτημα της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού με σκοπό να ενισχύσουμε αυτό που αποτελεί το μόνο όχημα ευημερίας των πολλών και ευάλωτων: το κοινωνικό και δίκαιο κράτος. Παραμέληση της οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους σημαίνει παραμέληση και αγνόηση των αναγκών των πιο αδύναμων κοινωνικών μερίδων. Ας δούμε το πρόβλημα κατάματα! Η σχέση κράτους πολίτη οφείλει να είναι μια σχέση εμπιστοσύνης: ορθή χρήση και αξιοποίηση των πόρων, εθνικών και ευρωπαϊκών, μεθοδικότητα, αποτελεσματικότητα και έλεγχος μπαίνουν στον πυρήνα της ατζέντας μας για τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού.