Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Μία ιστορία που επιβεβαιώνει τη λάθος ιεράρχηση προτεραιοτήτων
Τα μηνύματα ήταν σαφή, αλλά τόσο η πανεπιστημιακή κοινότητα αδρανεί, όσο κι η κοινωνία κωφεύει. Γράφει ο Μίλτος Τόσκας.
Με την ταχύτητα που τρέχει ο χρόνος μεταφερόμαστε πίσω στην άνοιξη του 2021. Η αστυνομία σε μία επιχείρηση που θυμίζει άλλες εποχές αποκλείει όλους τους παρακείμενους δρόμους πέριξ του campus και εκκενώνει την Πρυτανεία του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου που τέλει υπό κατάληψη στις 6 το πρωί.
Εκείνες τις ημέρες γράφω σε στήλη μου πως ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί να αλλάξει τον δρόμο που έχουν πάρει τα πράγματα είναι η συντεταγμένη αντίδραση της κοινωνίας. Κάτι το οποίο δεν έγινε ποτέ.
Εκείνη την ημέρα χιλιάδες κόσμου βγαίνουν στους δρόμους της πόλης να διαμαρτυρηθούν για την καταστολή. Είναι ο τρόπος που τρομάζει. Πέρυσι μετά την τραγωδία των Τεμπών και πάλι μία Τετάρτη στους δρόμους θα βρεθούν 1.000.000 Αθηναίοι, κοντά στους 50.000 Θεσσαλονικείς και άνθρωποι σε όλη την Ελλάδα. Μοιάζει όμως να έχουν χάσει την πυξίδα τους. Να μη γνωρίζουν καλά καλά όχι την αιτία που βγήκαν, αλλά ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν την επόμενη κιόλας ημέρα. Περίπου πέντε εβδομάδες μετά έγινε η πρώτη εκλογική μάχη του 2023. Η κυβερνώσα παράταξη της Νέας Δημοκρατίας πέτυχε έναν θρίαμβο που δεν μπορούσε να περιμένει ούτε ο πιο φαντικός οπαδός της. Το αποτέλεσμα ήταν σοκαριστικό εκτός των άλλων και για τη Δημοκρατία μας, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είχε πάρει ένα ποσοστό κοντά στο 20%.
Περίπου έναν μήνα μετά αρκετοί επέλεξαν τη θάλασσα και την αποχή. Το αποτέλεσμα ήταν περίπου το ίδιο με τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ να υποχωρεί κάτω από το φράγμα του 18%. Πώς όμως όλα αυτά συνδέονται με το παρόν; Όταν ο κόσμος έπρεπε να έχει ανοιχτές τις κεραίες του και να αποφασίσει για το μέλλον το 50% απείχε και χλεύαζε γενικόλογα. Πολλοί από αυτούς μάλιστα νέοι και πιθανώς φοιτητές. Αυτή η αντιδραστικότητα και η ενδεχόμενη απογοήτευση δεν τους άφησε να μελετήσουν προγράμματα. Τόσο η πρώτη τετραετία διακυβέρνησης, όσο κι οι προγραμματικές διακηρύξεις δεν άφηναν περιθώρια για παρερμηνείες. Είχε αποφασιστεί πως το άρθρο 16 του Συντάγματος πρέπει είτε να αλλάξει, είτε να ερμηνευτεί με τρόπο που επιτρέπει και στην Ανώτατη Εκπαίδευση την είσοδο ιδιωτών.
Νωρίτερα είχε υπάρξει η απόλυτη απαξίωση του δημοσίου Πανεπιστήμιου για κάτι παραπάνω από μία δεκαετία. Από το 2010 και μετά η υποχρηματοδότηση στραγγάλισε τα τμήματα που έκαναν τιτάνιες προσπάθειες να μείνουν ζωντανά. Η έρευνα έγινε είδος πολυτελείας και οι εξαιρετικοί μας επιστήμονες ο ένας μετά τον άλλον παίρνουν τον δρόμο για το εξωτερικό. Στα μάτια αρκετών η είσοδος των ιδιωτικών πανεπιστημίων στο παιχνίδι έρχεται ως φυσικό επακόλουθο. Αφού το δημόσιο δεν μπορεί να τα καταφέρει, ας το ενισχύσει ο ιδιωτικός τομέας. Κι όμως εδώ κρύβεται μία ξεκάθαρη επιλογή. Συνειδητά τα κρατικά κονδύλια δεν πηγαίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση, προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό ακριβώς το κρίσιμο σταυροδρόμι.
Επομένως την κρίσιμη στιγμή, δηλαδή αυτή της κάλπης δόθηκε το δικαίωμα να προχωρήσουν “μεταρρυθμίσεις” και αλλαγές όπως αυτή. Σήμερα τα περισσότερα τμήματα έχουν κατάληψη. Η αντίδραση είναι καθυστερημένη και οι αποφάσεις άνωθεν ειλημμένες. Δόθηκε ο χώρος και άνοιξε ο δρόμος τον Μάιο και στη συνέχεια τον Ιούνιο. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα κι η ανάγνωσή της. Ακόμα και στις κινητοποιήσεις αν ρίξει κανείς μία ματιά, με εξαίρεση ίσως την Αθήνα η συμμετοχή είναι μικρή και το σύνολο της κοινωνίας δηλώνει και πάλι την εκκωφαντική του απουσία.
Ειδικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης βρισκόμαστε εδώ και περίπου δύο μήνες χωρίς Πρύτανη. Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται, αλλά το μεγαλύτερο δημόσιο εκπαιδευτικό Ίδρυμα της χώρας παραμένει ακέφαλο. Τι μπορούμε λοιπόν να πούμε; Πού βρίσκεται η ουσία και πού χάνονται οι εντυπώσεις; Η ιστορία γράφει ακόμα ένα σημαντικό κεφάλαιό της κι εμείς έχουμε αφήσει τον ιστορικό του μέλλοντος να κρίνει τη συνολική μας αδράνεια.