Η σημασία της αυτοφροντίδας στη διαχείριση του άγχους

Οι ευθύνες και γενικότερα όσα έχουμε να “τρέξουμε” στην καθημερινότητα μας, είναι αυτά που μας εγκλωβίζουν στο “κουτί” του άγχους, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να διαχειριστούμε σωστά ακόμη και τα πιο μικρά πράγματα μέσα στην μέρα μας.

Μια πολύ βασική πτυχή για την διαχείριση τους άγχους μας είναι η αυτοφροντίδα, την οποία ξεχνάμε να υπολογίζουμε μέσα σε όλο αυτό το χάος που έχουμε να αντιμετωπίσουμε καθημερινά. Η έννοια της αυτοφροντίδας ξεκινάει από την αρχή της ύπαρξης μας. Από τη στιγμή της πρώτης επαφής με τον κόσμο. Ο τρόπος και η ποιότητα που η μητέρα θα ανταποκριθεί και θα εμπεριέξει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του βρέφους, αλλά και θα φροντίζει ακόμη τον ίδιο της το εαυτό, είναι πολύ σημαντικά για την μετέπειτα σημασία και το νόημα που θα δώσει στην έννοια της αυτοφροντίδας το παιδί στην ενήλικη του ζωή. Μέσα λοιπόν από μια ποιοτική και σταθερή φροντίδα του παιδιού από την μητέρα και τις υγιείς πρακτικές φροντίδας του ίδιου της του εαυτού, το παιδί θα εσωτερικεύσει υγιή πρότυπα αυτοφροντίδας για το ίδιο. Το αντίθετο θα συμβεί όταν η φροντίδα της μητέρας δεν είναι ποιοτική και σταθερή.

Πολλές φορές τα αρνητικά πρότυπα αυτοφροντίδας κατά τις πρώιμες εμπειρίες από “σημαντικούς άλλους ανθρώπους”, έρχονται αντιμέτωπα με τα “ιδανικά” πρότυπα που επιτάσσει η κοινωνία μας, με αποτέλεσμα αυτή καθ’ αυτή η διαδικασία της αυτοφροντίδας να αποτελεί ένα προϊόν άγχους και συνεχούς σύγκρουσης με τις πραγματικές και μοναδικές μας ανάγκες. Αυτό που έχεις να κάνεις είναι να παρατηρήσεις, να αναγνωρίσεις και να αποδεχτείς τα δικά σου θετικά ή αρνητικά πρότυπα αυτοφροντίδας, καθώς επίσης να αναστοχαστείς τις δικές σου ανάγκες και επιθυμίες, ορίζοντας με αυτό τον τρόπο τα δικά σου συστατικά αυτοφροντίδας. Μέσα από την καθημερινή φροντίδα του εαυτού σου θα βρεις τον δικό σου μοναδικό τρόπο να κάνεις διάλειμμα από τους αγχογόνους ρυθμούς της καθημερινότητας, χωρίς να τον χάνεις μέσα από αυτό.

Βήματα για να βρεις τα δικά σου συστατικά αυτοφροντίδας:

1ο Βήμα: Καταγράψτε σε ένα χαρτί τρόπους/δραστηριότητες με τους οποίους θα μπορούσατε να εντάξετε την αυτοφροντίδα μέσα στην καθημερινότητα σας. Αρχικά γράψτε όλα όσα σας έρχονται στο μυαλό τα οποία θα μπορούσατε και θα θέλατε να κάνετε. Στη συνέχεια χωρίστε τα σε τρις κατηγορίες: α) σε αυτά που ήδη έχετε κάνει έστω και μια φορά στη ζωή σας, β) σε αυτά που κάνετε πιο συχνά, γ) και σε αυτά που δεν κάνατε ποτέ και θα θέλατε να κάνετε.

2ο Βήμα: Αναστοχαστείτε πάνω στο περιεχόμενο των κατηγοριών. Ποια ήταν η εμπειρία μου με αυτά τα οποία έκανα έστω και μια φορά στη ζωή μου; Τι συναισθήματα βίωσα; Σε τι με βοήθησαν; Πόσο συχνά κάνω και με πόση ευκολία τις δραστηριότητες που ήδη βάζω κάποιες φορές στο πρόγραμμα μου; Τι συναισθήματα μου προσφέρουν; Σε τι με βοηθάνε; Ποια πιστεύω ότι θα ήταν η εμπειρία μου με αυτά που δεν έκανε και θα ήθελα να κάνω; Τι είναι αυτό που μέχρι τώρα με έκανε να μην τα δοκιμάσω και τι μπορώ να κάνω για να τα εντάξω στο δικό μου πρόγραμμα αυτοφροντίδας;

3ο Βήμα: Προσπαθήστε να μιλάτε στον εαυτό σας με συμπόνια και να μην χρησιμοποιείτε σκληρές, άκαμπτες, λέξεις και υποθέσεις για αυτόν, που ενδεχομένως να οδηγούν στο αρνητικό προσδιορισμό της αξίας σας. Δώστε μια υπόσχεση στον εαυτό σας ότι θα κάνετε έστω 1-2 φορές την εβδομάδα αυτά που έχετε προγραμματίσει για ΕΣΑΣ.

4ο Βήμα: Αναστοχαστείτε μια φορά τον μήνα και αναδιαμορφώστε το πρόγραμμα αυτοφροντίδας σας ανάλογα με το τι ήταν βοηθητικό και τι όχι για εσάς. 5ο Βήμα: Δημιουργήστε ένα ισχυρό κοινωνικό δίκτυο, που θα σας στηρίζει, επαινεί, ενισχύει και αν μη τι άλλο να σας ακολουθεί στις δραστηριότητες σας δίνοντας σας ένα κίνητρο μέσα από το αίσθημα της συνεργασίας.

« Και να θυμάστε ότι, για να μπορείτε να προσφέρετε τον εαυτό σας στους σημαντικούς άλλους, πρέπει πρώτα από όλα να τον φροντίζετε!»

*Η Άννα Παναγίδη  Ειδικευόμενη Κλινική Ψυχολόγος