Η ιστορική διαδρομή του μετρό ηθικό δίδαγμα για το μέλλον

Αρθρογραφεί στο TheOpinion ο Δημήτρης Σαρηγιάννης, γραμματέας του Τομέα Υποδομών και Μεταφορών του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. 

Η έναρξη λειτουργίας του Μετρό καταγράφεται πράγματι ως μία ιστορική μέρα για τη Θεσσαλονίκη, δεδομένου ότι αποτελεί ένα εμβληματικό έργο, το οποίο θα αλλάξει ριζικά το συγκοινωνιακό χάρτη της πόλης και θα δημιουργήσει τις συνθήκες για μια νέα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα.

Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο με σημαντικές καινοτομίες και με τη δική του ιστορική διαδρομή, η διεκδίκηση του οποίου ξεκίνησε με αμφιλεγόμενο τρόπο τη δεκαετία του ’80 και συνεχίστηκε από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Κάθε μία από αυτές καταλαμβάνει ξεχωριστή θέση στην ιστορία της κατασκευής του έργου.

Για τους Θεσσαλονικείς είναι μια ιδιαίτερη στιγμή, καθώς χρειάστηκαν 32 χρόνια για να ολοκληρωθεί μία γραμμή μήκους 9,5 km, όταν χρονοδιαγράμματα αντίστοιχων έργων στην Ελλάδα και το εξωτερικό διαρκούν από 4 έως 6 χρόνια. Το Μετρό Θεσσαλονίκης δημοπρατήθηκε το 1992 με καθεστώς σύμβασης παραχώρησης σε ιδιώτη, σχεδόν ταυτόχρονα με το Μετρό της Αθήνας, το οποίο δημοπρατήθηκε ως δημόσιο έργο. Τα δύο έργα, όμως, δεν είχαν την ίδια εξέλιξη. Το Μετρό της Αθήνας προχώρησε ταχύτατα, ενώ το Μετρό της Θεσσαλονίκης, λόγω της μεθόδου δημοπράτησης, πελαγοδρομούσε μεταξύ πολυάριθμων συμβατικών και τεχνικών ζητημάτων, καθώς και προβλημάτων χρηματοδότησης. Το 2003 αποτελεί μια κομβική χρονιά, διότι πάρθηκε η πολιτική απόφαση να κατασκευαστεί πλέον ως δημόσιο έργο. Δυστυχώς όμως, η δημοπράτησή του το 2006 πραγματοποιήθηκε βεβιασμένα με προκαταρκτικές και όχι οριστικές μελέτες με τη μέθοδο «Μελέτη – Κατασκευή».

Μετά από τριάντα δύο χρόνια έχουμε καθήκον να εντοπίσουμε με νηφαλιότητα αφενός τους λόγους και τις αιτίες που η Θεσσαλονίκη στερήθηκε τόσα χρόνια τις υπηρεσίες του έργου αυτού και αφετέρου τα τεράστια προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά την εκτέλεση του και άφησαν ανεξίτηλα το αποτύπωμά τους. Η αναζήτηση τους αποτελεί χρέος στη μνήμη των τριών συνανθρώπων μας που έχασαν τη ζωή τους στα εργοτάξια και στους επαγγελματίες που καταστράφηκαν οικονομικά λόγω της γειτνίασης με αυτά, αλλά και ένδειξη σεβασμού στην ιστορία της πόλης εξαιτίας της περιπέτειας της μετεγκατάστασης ή μη των σπουδαίων αρχαιολογικών ευρημάτων της.

Σήμερα, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, η έναρξη λειτουργίας του Μετρό ανοίγει ένα νέο κύκλο υποχρεώσεων, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου συγκοινωνιακού χάρτη με προτεραιότητα τις επεκτάσεις του Μετρό, την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα των συγκοινωνιών και την ενοποίηση της διαχείρισης των μέσων μαζικής μεταφοράς. Ας είναι λοιπόν το παράδειγμα του Μετρό το τελευταίο μεγάλο έργο της πόλης που ολοκληρώνεται έπειτα από δεκαετίες αναβολών και καθυστερήσεων και η αρχή για μια παραγωγική και ανταγωνιστική Θεσσαλονίκη, όπου οι συγκοινωνίες της θα υπηρετούν τις αρχές της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης προς το συμφέρον των κατοίκων της.