Εσύ μπορείς να εκφραστείς με 140 λέξεις την ημέρα;

Το «Λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια» ήταν αυτό που λέμε… γραφτό να το δω. Κι επειδή μου άρεσε πάρα πολύ, φανταστείτε πόσες φορές έχω πει τη λέξη «λεμόνια» για να περιγράψω την παράσταση σε φίλους!

Βασικά, την περιγράφω κυρίως για να τους/σας πείσω να την δείτε κι εσείς στην τελευταία παράσταση στο Alte Fablon, το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου, στις 21.00. Πιθανολογώ ότι θα πάρει κι άλλη παράταση (μετρά ήδη τρεις) λόγω απίστευτης προσέλευσης. Ηταν να παιχτεί και αύριο Παρασκευή αλλά έχουν προκηρύξει απεργία οι ηθοποιοί οπότε οι αγαπημένοι συντελεστές του Alte Fablon συμμετέχουν. Εικάζω, λοιπόν, πως δεν θα το αφήσουν έτσι οι διοργανωτές και θα προσθέσουν κάποιες εμβόλιμες παραστάσεις. 

Το «Λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια», λοιπόν, είναι ένα έργο του Σαμ Στάινερ το οποίο συζητήθηκε πολύ από το 2015 που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Ο συγγραφέας  ζει στο Μάντσεστερ και ανήκει στη νέα γενιά δημιουργών που μεγάλωσαν μέσα στις απρόσωπες μεγαλουπόλεις, εν μέσω μιας παρατεταμένης οικονομικής κρίσης αλλά και κρίσης αξιών, με «παράθυρο» στον κόσμο τα κινητά και την τεχνολογία. Όλα αυτά υπάρχουν στο κείμενο και παρουσιάζονται σχεδόν ως μανιφέστο μέσα από το λόγο του Δημήτρη Κρίκου, του Όλιβερ.

Ο Ολιβερ, λοιπόν, ζει με την Μπερναντέτ και το ζευγάρι καλείται να υπακούσει σε έναν παρανοϊκό νέο νόμο που περιορίζει σε 140 τις λέξεις τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει ο κάθε πολίτης στη διάρκεια της ημέρας. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκο αφενός γιατί το ζευγάρι διχογνωμεί για το αν είναι δίκαιο ή άδικο το νέο μέτρο, αφετέρου γιατί η «εξουσία» που θέλει να το επιβάλει δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να αποφασίσουν μόνοι τους με δημοψήφισμα αν το δέχονται. Μέσα σε αυτό το σεναριακό πλαίσιο ο Σαμ Στάινερ απογειώνει τα «Λεμόνια» σκιαγραφόντας σκηνές καθημερινότητας ενός ζευγαριού, υπαρξιακές ανησυχίες, διλήμματα και ψευτοδιλήμματα, λάθη και παρορμήσεις, εξουσιαστικές σχέσεις. Τα πάντα.

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί η παράσταση λέγεται «Λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια»; Μάλλον γιατί όταν περιορίζεσαι τόσο πολύ στο οτιδήποτε, φτάνεις πάνω στην απελπισία σου να… ξοδέψεις άσκοπα τα υποτιθέμενα πολύτιμα αγαθά σου. Όταν σου περιορίζουν τις λέξεις, ξοδεύεις λέξεις. Άσκοπα. Λες πέντε φορές «λεμόνια», έτσι, χωρίς σκοπό. Τα θέλεις «όλα ή τίποτα». Αντίστοιχα όταν σου περιορίζουν το μέλλον, ξοδεύεις άσκοπα μέλλον, όταν σου στερούν μια αγάπη, ξοδεύεις αγάπη ή κινδυνεύεις να οδηγηθείς στο να την ξοδέψεις από απελπισία, από διαμαρτυρία, από απόγνωση.

Είναι όμως και ένα ακόμα ηθικό ζήτημα που θέτει στο έργο ο Όλιβερ: Οι λέξεις είναι το όπλο των φτωχών, των αδυνάτων. Οι πλούσιοι, οι ισχυροί δεν είναι αναγκασμένοι να μιλήσουν. Δεν χρειάζεται να διαμαρτυρηθούν, να διεκδικήσουν κάτι. Τις λέξεις τις χρειάζονται αυτοί που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, αυτοί που πρέπει να φωνάξουν για να διεκδικήσουν το δίκιο τους. Το φανταστικό σενάριο της «θεσμικής απαγόρευσης της χρήσης του λόγου», όπως το επινοεί ο Σαμ Στάινερ, είναι μια αλληγορία των σημερινών «αόρατων» περιορισμών που όλοι έχουμε καθώς δε συζητάμε, ούτε διαδίδονται ελεύθερα οι θέσεις των αδυνάτων, ούτε και έχουμε την ίδια πρόσβαση στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία.

Να πάτε στο Alte Fablon να δείτε το «Λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια, λεμόνια». Όχι μόνον γιατί είναι μια καλοφτιαγμένη παράσταση κι ένα επίκαιρο θέμα. Να πάτε ακόμα και μόνο για την εμπειρία του Alte Fablon που είναι ένας προχωρημένος πολυχώρος στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, Χριστοπούλου με Φιλίππου γωνία. Να πιείτε πρώτα τον καφέ ή το κρασί σας σε ένα στέκι ζεστό με αισθητική, με ηρεμία και μετά να κατεβείτε τα σκαλιά του υπόγειου θεάτρου που είναι μικρό και κρύβει τεράστια ενέργεια. 

Για την Ελένη Δαμίγου και τον Δημήτρη Κρίκο δε χρειάζεται να πω πολλά: Αρτιοι, με λόγο καθαρό και κινήσεις απίστευτες. Είναι δυο νέα παιδιά που έχουν όλα τα φόντα και την εμπειρία πλέον να πρωταγωνιστήσουν τις επόμενες δεκαετίες στο ελεύθερο θέατρο. Είναι πολυτέλεια για τη Θεσσαλονίκη να τους έχουμε εδώ. Πολυτέλεια είναι να έχουμε κι έναν χώρο όπως το Alte Fablon που στηρίζει το καλό θέατρο και το αναδεικνύει. Δεν είναι εύκολο να συντηρήσεις και να αναπτύξεις μια ανεξάρτητη θεατρική σκηνή. Θέλει τρέλα και γενναιότητα. Θέλει τσαγανό και έχει μεγάλο κόστος (και οικονομικό και ψυχικό). Ο Απόστολος Λιάπης και η Εύη Τατσόγλου (ευτυχώς για όλους μας) το κάνουν.

Υ.Γ.: Κι όπως λέει και ένα τρικάκι στην κατάληψη του Βασιλικού Θεάτρου: Δείτε θέατρο, όχι ΣΚΑΙ!

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Κείμενο: Σαμ Στάινερ

Μετάφραση: Χάρης Θώμος

Σκηνοθεσία: Χάρης Θώμος

Χορογραφία – διδασκαλία κίνησης: Μαριάνθη Ψωματάκη

Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Καβαλιώτη

Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρη Τασούδης

Σχεδιασμός φωτισμών: Ελένη Ντάγκα

Ειδικές κατασκευές σκηνικών: Θάνος Καρώνης

Κατασκευή κοστουμιών: Κική Κρανιώτη

Φωτογραφίες: Λευτέρης Τσινάρης

Επιμέλεια video – trailer: Στέργιος Φουρκιώτης

Οργάνωση παραγωγής: Απόστολος Λιάπης

Υπεύθυνος επικοινωνίας: Απόστολος Λιάπης

Παραγωγή: Πολυχώρος Τέχνης Alte Fablon

Επί σκηνής: Έλενα Δαμίγου, Δημήτρης Κρίκος

Δείτε το trailer της παράστασης: https://youtu.be/6QAZ5RcEllg