Ένας Χρόνος Χωρίς τον Κυρ-Γιάννη

Να ξεκινήσουμε με το γεγονός, ότι η πόλη θεσμικά εδώ και ένα χρόνο δεν έχει τιμήσει τη μνήμη και το έργο του Δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη. Η δημοτική παράταξη ‘Θεσσαλονίκη Για Όλους’ την οποία ο ίδιος επέλεξε να στηρίξει με τη συμμετοχή του ως απλός υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στις τελευταίες δημοτικές εκλογές κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για να τιμηθεί η συνεισφορά του Γιάννη Μπουτάρη στην πόλη.

Συγκεκριμένα, πρότεινε την ονοματοδοσία της ανώνυμης Αίθουσας του Δημοτικού Συμβουλίου σε Αίθουσα ‘Δημάρχου Ιωάννη Μπουτάρη’. Στη συνέχεια πρότεινε και ονοματοδοσία σε κάποιο κεντρικό δρόμο της πόλης. Σύμφωνοι, μάλιστα, με το ύφος και τους τρόπους του Κυρ-Γιάννη πρότεινε τη μετονομασία της Λεωφόρου Στρατού σε Λεωφόρου Δημάρχου Ιωάννη Μπουτάρη. Τέλος, η ‘Θεσσαλονίκη Για Όλους’ στήριξε την πρόταση-επιθυμία της οικογένειας Μπουτάρη για την τοποθέτηση μιας αναπαράστασης του Γιάννη Μπουτάρη στην πλατεία Φαναριωτών δίπλα στο αγαπημένο του café. Η νυν διοίκηση του δήμου αρνείται την απόδοση τιμής στον πρώην δήμαρχο. Προφανώς, κομματικές και άλλες δεσμεύσεις την αποτρέπουν από το να ενεργήσει υπέρ της μνήμης του έργου και της προσωπικότητας του Κυρ-Γιάννη.

Δεν μπορεί στα Ιωάννινα ο πολιτικός αντίπαλός του δήμαρχος Θωμάς Μπέγκας να τιμά την προσωπικότητα του προκατόχου του Μωυσή Ελισάφ με ονοματοδοσία δρόμου εντός του Κάστρου της πόλης και εδώ ο δήθεν «φίλος» του Στέλιος Αγγελούδης να αρνείται αυτή την τιμή και να υποχωρεί στις κραυγές μιας εξτρεμιστικής πολιτικής ομάδας και, μάλιστα, να τη συναγωνίζεται δημόσια ο ίδιος σε βαθμό «πατριωτισμού». Δεν είναι δυνατόν η πόλη της Νάουσας να τιμά τον Κυρ-Γιάννη, η δημοτική κοινότητα Νυμφαίου να αποφασίζει να μετονομάσει την κεντρική της πλατεία, ενώ στην ίδια του την πόλη ο δήμαρχος Μπουτάρης να αγνοείται. Είναι ντροπή για τη νυν, δήθεν δημοκρατική, δημοτική αρχή.

Οι ιστορίες και οι αναμνήσεις σχετικά και με τον Κυρ-Γιάννη είναι ατελείωτες.

Θυμάμαι πολύ αυτόν τον καιρό –για ευνόητους λόγους- τον Κυρ-Γιάννη του διαστήματος 2006 -2010. Η ‘Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη’ είχε κατέβει στις δημοτικές εκλογές του 2006 ως ανεξάρτητη και είχε βγει τρίτη με 16%. («Εσύ πήρες παραπάνω από εμένα», ήταν το πρώτο σχόλιο του Γιάννη στα τελικά αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών του 2023!). Τον επόμενο χρόνο ο Κυρ-Γιάννης έχασε την αγαπημένη του Αθηνά. Σε εκείνο το διάστημα σκεφτόταν σοβαρά να αποσυρθεί από τα δημοτικά πολιτικά πράγματα. Είχε -σε μια άλλη προβοκατόρικη κίνησή του – χωρίς να διαβουλευθεί με τα υπόλοιπα στελέχη της Πρωτοβουλίας  συνυπογράψει την ιδρυτική διακήρυξη της φιλελεύθερης πολιτικής κίνησης «Δράση» του Στέφανου Μάνου και είχε γνωρίσει την κατοπινή του σύντροφο την οποία είχε ερωτευτεί, αλλά το περιβάλλον του ήταν επιφυλακτικό για την …ηθική μιας νέας αισθηματικής σχέσης. Αυτό όλο το διάστημα ήταν ιδιαίτερο μοναχικό για τον Γιάννη. Οι στενοί πολιτικοί συνεργάτες του τον είχαν εγκαταλείψει, ο κόσμος της Θεσσαλονίκης δεν τον θεωρούσε πολιτικό παίκτη και οι φίλοι και συγγενείς του ήταν επιφυλακτικοί με τις «παλαβές» αισθηματικές του περιπέτειες! Πολλές φορές περπατούσαμε μαζί στην πόλη, μου τηλεφωνούσε και τρώγαμε μαζί τα μεσημέρια πέριξ της πλατείας Ελευθερίας και προσπαθούσε να μου …πουλήσει την «Πρωτοβουλία» για να απομακρυνθεί ο ίδιος. Ήταν μελαγχολικός, σκεφτικός και προβληματισμένος. Όμως, ήταν και φιλοσοφικός, τρυφερός και αν και ‘δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές» σχεδόν πατρικός.  Με μεγάλη δυσκολία τον κρατήσαμε, τελικά, οι οκτώ άνθρωποι που είχαμε απομείνει στις όχι και τόσο τακτικές συναντήσεις της δημοτικής κίνησης να παραμείνει στο τιμόνι της παράταξης αναμένοντας την επόμενη ημέρα.

Θυμάμαι μετά, την ημέρα την νίκης τον Νοέμβριο του 2010. Ήταν μια αξέχαστη βραδιά που όταν βγήκε το τελικό αποτέλεσμα, νίκη με 315 ψήφους διαφορά, άνοιξαν οι πόρτες των γραφείων και ξεχυθήκαμε στο πλήθος που ζητωκραύγαζε και τραγουδούσε το «Γουστάρεις, Μπουτάρης!». Ήταν η πιο μεγάλη βραδιά της κοινής μας διαδρομής! Θυμάμαι, όταν ένα μήνα αργότερα και μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με τις πιο «παλαιές πολιτικές δυνάμεις» αποφάσισε  να δώσει βήμα και χώρο στη νεότερη γενιά της «Πρωτοβουλίας» χρίζοντας ανάμεσα στους υπόλοιπους και εμένα Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Τουρισμού και Παιδείας. Βρισκόμουν στο Παρίσι για διακοπές όταν με πήρε και μου είπε «τελικά, το αποφάσισα, θα πάρεις την Αντιδημαρχία». Μια μεγάλη χαρά, πρόκληση και ευκαιρία.  Ο Κυρ-Γιάννης με τις τότε επιλογές του έφερε μια νέα γενιά, άπειρη από τα δημοτικά ζητήματα, αλλά ώριμη κοινωνικά και επαγγελματικά στο τοπικό πολιτικό προσκήνιο. Ήταν μια επανάσταση για τις πρακτικές μιας δημοτικής αρχής και πια μπορούμε να πούμε, ότι η φουρνιά εκείνη που καθόρισε τα τοπικά πολιτικά πράγματα για τα επόμενα 15 χρόνια ήταν αυτό που ο Τζων Κέννεντυ (σε μια άλλη, βέβαια, διάσταση) είχε ονοματίσει ως την επιλογή των ‘the best and the brightest’.

Θυμάμαι, το πρώτο Pride τον Ιούνιο του 2012 στα χαλάσματα της πεζοδρόμησης της Αγίας Σοφίας και το κοινό των νέων ανθρώπων να ουρλιάζει από ενθουσιασμό και χαρά, όταν ανεβήκαμε στο μικρό stage που είχε στηθεί. Ήταν ανατριχιαστικά συγκινητικό να λαμβάνει χώρα στην πόλη της Θεσσαλονίκης το Pride! Μίλησε ο δήμαρχος και γυρνάει σε μένα και με ρωτάει « θέλεις να πεις κάτι». Αλλά εμένα μου ήταν αδύνατον από τη χαρά να ξεστομίσω οτιδήποτε. Για τα επόμενα επτά χρόνια ανέλαβα την πολιτική διαχείριση του ετήσιου Pride ισορροπώντας ανάμεσα στις ομάδες διοργάνωσης και επιλύοντας κάθε διαφωνία που προέκυπτε. Όλοι μαζί οδηγήσαμε την πόλη να διεκδικήσει και τελικά να φέρει το Europride στη Θεσσαλονίκη.

Όλα όσα κάναμε αυτά τα χρόνια είχανε έναν σχεδιασμό και οδηγούσανε σε μια κορύφωση. Οι τίτλοι που φέραμε στην πόλη, η «Διπλωματία των Πόλεων» που οργανώσαμε, το νέο πολυπολιτισμικό αφήγημα της πόλης,  η αλλαγή της τοπικής κουλτούρας με έμφαση στη νεολαία (θυμίζω τον τίτλο της ‘Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014’) και τη δημιουργική κοινότητα, η έμφαση στην καινοτομία εσωτερικά στο δήμο (θυμίζω το tweet του Γερμανού Ευρωπαίου Επιτρόπου « αν θες να μάθεις πως επιτυγχάνεται η καινοτομία τοπικά, κοίταξε τη Θεσσαλονίκη», το άνοιγμα της πόλης στον κόσμο, οι απίστευτες κοινωνικές δομές που στήθηκαν με σημαντικές συμπράξεις, η εξωστρέφεια, η ισότιμη παρουσία της Θεσσαλονίκης σε διεθνή φόρα και συνέδρια, όπου δεν παρευρισκόμασταν απλά, αλλά μεταφέραμε καλές πρακτικές και τεχνογνωσία, η παρουσία σε όλα τα σημαντικά διεθνή δίκτυα επικοινωνίας, από τη New York Times και το Spiegel μέχρι το BBC, τα περιοδικά Conde Nast Traveler, Monocle και την China Daily.

Εμπνευστής και καθοδηγητής ο Γιάννης Μπουτάρης. Χάρη στο δικό του μοναδικό χάρισμα, το κοινό μας όραμα και την επίμονη και δομημένη δουλειά η Θεσσαλονίκη ως πόλη βρέθηκε στην κορυφή του διεθνούς ανταγωνισμού των πόλεων. Ο Κυρ-Γιάννης ανακηρύχτηκε πέμπτος καλύτερος δήμαρχος στον κόσμο και μέσω αυτού η φήμη και η πολυ-πολιτισμική ιστορία της Θεσσαλονίκης ταξίδεψε στον κόσμο. Σε μια εποχή -της φοβερής  κρίσης 2010-19-  που φοβόσουν να πεις διεθνώς ότι είσαι Έλληνας, ήμασταν υπερήφανοι να φωνάζουμε ότι είμαστε Θεσσαλονικείς!

Οι ωφέλειες για την πόλη ήταν τεράστιες: Οικονομική ανακούφιση με την αύξηση του τουριστικού ρεύματος, κοινωνικές δομές φροντίδας και αλληλεγγύης μέσω εθνικών και διεθνών συμπράξεων, συγκράτηση των νέων στην πόλη μέσω της καινοτομίας, της δημιουργικής οικονομίας και των νέων τουριστικών υπηρεσιών, ήπιες πεζοδρομήσεις και βιοκλιματικές αναπλάσεις, επενδύσεις από το εξωτερικό σημαντικών διεθνών εταιρειών, κατακόρυφη άνοδο της ορατότητας και φήμης της Θεσσαλονίκης και ταυτόχρονη συνεχή μείωση των δημοτικών τελών.

Η πόλη της Θεσσαλονίκης οφείλει άμεσα να τιμήσει το δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη. Αλλά, κυρίως, όλοι εμείς που βρεθήκαμε κοντά του, πραγματικά κοντά του πολιτικά και κοινωνικά, οφείλουμε να συνεχίσουμε να παλεύουμε για τις αρχές και τις ιδέες του που αν και, όπως πιστεύουμε, ενσωματώθηκαν στο DNA της πόλης μοιάζει προσωρινά να ξεχάστηκαν και να χρειάζεται κάθε τόσο να τις επαναφέρουμε στο προσκήνιο και να τις υπενθυμίζουμε. Η παρουσία του Κυρ-Γιάννη έφερε στην πόλη αξία και φως.

Σπύρος Πέγκας

Φίλος του Κυρ-Γιάννη