Ένα μικρό βιβλιοπωλείο

* Γράφει η Αναστασία Δεληγιάννη, για το Oblik Editions στη Σπανδωνή, που ξεκίνησε το 2020.

Ένα μικρό βιβλιοπωλείο, όχι χαρτοπωλείο, παιχνιδάδικο, καφενείο ή χώρος οπαδικών, κομματικών και άλλων, εκδηλώσεων, αλλά αμιγώς βιβλιοπωλείο στην αγορά σήμερα, ιδίως στο Καπάνι της Θεσσαλονίκης που φτωχοποιείται για να ξεπουληθεί, δεν είναι κάτι χίπστερ και γραφικό, δεν είναι ο παππούλης με την παραδοσιακή στολή στο Θιβέτ που μισοκοιμάται διαβάζοντας σκυμμένος πάνω σε μια στοίβα παλιόχαρτων στο κατώφλι μιας τρώγλης για να τον φωτογραφίζουν οι τουρίστες και να κάνει τον γύρο των κοινωνικών δικτύων, ούτε η μοναχική μεγαλοκοπέλα με τις γάτες της που απογοητεύτηκε από θεούς και μνηστήρες και αποτραβήχτηκε σε ένα μαγαζάκι όπου τελικά θα βρει και την πίστη και τον έρωτα σε ένα νοικοκυρεμένο μελό χάπι εντ και θα γίνει άλλη μια ολόιδια ταινία με κλασική δοκιμασμένη εύκολη συνταγή και καλούς απογόνους. Από την άλλη, δεν είναι ούτε μία start up με κεφάλαιο και χορηγίες, δεν είναι για επένδυση αυτό το είδος σε αυτήν την κλίμακα αν είμαστε φανατικοί για γράμματα, συγκινούμαστε και δεν ησυχάζουμε μέσα στο σύστημα.

Συγνώμη αν σας το χαλάω.

Ένα μικρό βιβλιοπωλείο σήμερα είναι κάτι συγκλονιστικά καλύτερο και άρα δυσκολότερο για το μέσο γούστο από τέτοιες δηθενιές, όχι ανώτερο ούτε μόνο για ειδικούς, αντιθέτως, είναι κάτι τερατωδώς αντικατοπτριστικό της απλής και καθημερινής πραγματικότητας των σκέψεων και των σχέσεών μας, σε σημείο που αν έχετε μάθει να ξεφεύγετε και όχι να αναλύετε, να ερμηνεύετε, να λύνετε ή να συνδημιουργείτε, θα το βρείτε από ξένο και ενοχλητικό μέχρι σοκαριστικά μυστηριώδες και γοητευτικό. Και καλούμαστε όσες και όσοι ανοίγουμε και προτείνουμε τέτοια μικρά βιβλιοπωλεία, να ξεπεράσουμε τα αμέτρητα πρακτικά εμπόδια σε μία καλπάζουσα alt-right κοινωνία, την ιλιγγιώδη αύξηση των λειτουργικών εξόδων και της τιμής του χαρτιού, την απαξίωση του πολιτισμού και τους εισοδηματίες των τραπεζοκαθισμάτων του παραδοσιακού κέντρου των πόλεων, τη χονδρική νοοτροπία των περισσότερων εκδοτών, τα άδικα θηρία, για να ξεπεράσετε κι εσείς αυτό το σοκ μπροστά στον καθρέφτη και να μπείτε, να ψάξετε, να μιλήσετε, έστω και σαν νήπια στην αρχή, να το πάρουμε όλο από την αρχή, χωρίς προκαταλήψεις, νόρμες, μεθόδους, σχολές ή μόδες, να αυτογνωριστείτε μήπως τελικά γνωριστούμε κι ενωθούμε, οι τόσο διαφορετικές και διαφορετικοί, με τις ίδιες όμως ανάγκες για έλλογη ζωή κι όχι κατευθυνόμενη επιβίωση.

Ένα μικρό βιβλιοπωλείο είναι εκεί όπου νιώθουμε κριτική αποδοχή, όχι ντάντεμα, και ανταποδίδουμε με προτάσεις, αφού δεν είναι οι ιδιοκτήτες οι απόλυτα ενημερωμένοι γνώστες και προπαγανδιστές ούτε η πελατεία αμνοί και ταγοί. Ένα μικρό βιβλιοπωλείο δεν είναι παράρτημα τηλεοπτικού καναλιού, είναι ένα χωράφι με βιοποικιλότητα και προϊόντα σε τιμές ανάλογες της αξίας τους χωρίς κερδοσκόπους μεσάζοντες αλλά ούτε και εξευτελιστικές προσφορές. Ένα μικρό βιβλιοπωλείο μιλά όλες τις γλώσσες του κόσμου, είναι ανεξίθρησκο, αντιφασιστικό, φεμινιστικό, ανθρωπιστικό αλλά όχι φιλανθρωπικό, φλερτάρει με όλες τις τέχνες, πιστεύει ότι η ποιότητα του περιεχομένου δεν δημιουργεί αποκλεισμούς, όπως θέλουν να μας πείσουν όσοι πλασάρουν εμπορικές σαβούρες για μάζες, αλλά είναι συμπεριληπτική, αφού αντιμετωπίζει κάθε αναγνώστρια και αναγνώστη ως τον ιδανικό εαυτό προς τον οποίο οδεύουμε συνεχώς. Ένα μικρό βιβλιοπωλείο ονειρεύεται τη δική του παραγωγή έντυπων θησαυρών και έστω μία σελίδα εικόνας και λόγου σε κάθε τσέπη και τσάντα, σε κάθε ράφι, σε κάθε χωριό.

Ένα μικρό βιβλιοπωλείο πατάει με το ένα ποδαράκι στο παρελθόν, με τα δυο χεράκια στο παρόν, και με το άλλο ποδαράκι στο μέλλον, είναι ζωάκι που εξημερώνει ανθρώπους μέσα από αραιά ή συχνότερα τελετουργικά: ο κύριος Γιώργος που δίνει κάθε Σάββατο μέχρι 10 ευρώ, η κυρία Μαρία που ήθελε ημερολόγιο με στιχάκια και έφυγε με προφορικές μαρτυρίες από ανακαταλήψεις σπιτιών στο Τορίνο, τα παιδιά από τα ψαράδικα και τα χασάπικα που αναπληρώνουν χαμένα σχολικά χρόνια καταβροχθίζοντας πανεπιστημιακές εκδόσεις, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα που ζητούν πια ελεύθερα κι όχι μόνο αντιδραστικά extreme τίτλους, τα προσφυγάκια που βρίσκουν οικεία παιδικά βιβλία, όσες και όσοι κάνουν καιρό να ξαναπατήσουν μετά την πρώτη φορά που δεν τους βγήκε η επίδειξη αλλά ξαναπατούν τελικά απαλλαγμένοι από ρόλους, επειδή εμείς επιμείναμε ως σταθερή μειοψηφία ανεξαρτησίας κι είπαν να μας δοκιμάσουν, κάτι θα ξέρουμε οι τρελοί.

Τα μικρά βιβλιοπωλεία δεν είναι γκέτο αυτόκλητων γκουρού ούτε εφημερ(εύοντ)α drugstores, δεν γιορτάζουν μόνο μία εβδομάδα τον χρόνο μεταξύ τους ούτε γκρινιάζουν τον υπόλοιπο καιρό για το ανίδεο κοινό, τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς, γιορτάζουν κάθε φορά που συνάπτουν τίμιες σχέσεις με όλη την αλυσίδα προμήθειας (κοινώς δεν χαλούν την πιάτσα ενώ το παίζουν εναλλακτικά), κάθε φορά που επηρεάζουν εκπαιδευτικά μία συνείδηση, είναι πυριτιδαποθήκες και σας χαιρετούν αγωνιστικά!

* Η Αναστασία Δεληγιάννη γεννήθηκε στην Αθήνα με καταγωγή από την Ευρυτανία. Είναι ψυχολόγος και φωτογράφος, με μεταπτυχιακές σπουδές στη σημειολογία και διδακτορικό στον Samuel Beckett, από τέσσερα πανεπιστήμια. Αφού ταξίδεψε και εργάστηκε σε όλο τον κόσμο, συνίδρυσε με άλλους δύο το Oblik Editions στη Θεσσαλονίκη αμέσως πριν το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020. Παίζει παραδοσιακή μουσική και σκάκι. Επιμορφώνεται συνεχώς, φροντίζει ζώα και δέντρα, κι έχει χιλιάδες παιδιά εκτός γάμου.