Είναι ο φεμινισμός «πόλεμος κατά των αντρών»;

Αρθρογραφεί στο TheOpinion η Κική Αραβίδου, συνιδρύτρια της ομάδας για την γυναικεία ενδυνάμωση και τα γυναικεία δικαιώματα SHE-Society for Help & Empowerment.

8 Μαρτίου είναι η εμβληματική ημέρα που τιμάμε τους αγώνες των γυναικών για τα δικαιώματα τους. Αν και o φεμινισμός είναι το κίνημα για την ισότητα των φύλων, λίγες γυναίκες αυτοπροσδιορίζονται σαν φεμινίστριες. Το 2020 στις ΗΠΑ μία έρευνα έλεγε ότι μόλις 19% των γυναικών θεωρούσαν ότι ο όρος φεμινίστρια τις περιέγραφε πλήρως παρόλο που το 79% των ενηλίκων στην ίδια έρευνα υποστήριζε την έμφυλη ισότητα. Πως εξηγείται αυτή διαφορά στα ποσοστά; Ένας λόγος που οι γυναίκες αποφεύγουν να συνταχθούν με το φεμινιστικό κίνημα  είναι γιατί συχνά ο φεμινισμός στο μυαλό μας σχετίζεται με τη μισανδρία, άποψη που δεν είναι παρά ακόμη ένα στερεότυπο που χρειάζεται να καταρρίψουμε.  Πρόσφατα διάβαζα μια νέα έρευνα  που απομυθοποιεί την άποψη ότι οι φεμινίστριες μισούν τους άντρες, Αντίθετα αποκαλύπτει ότι, τουλάχιστον στις εννιά χώρες που διεξάχθηκε, οι φεμινίστριες είχαν θετική στάση απέναντι στους άντρες και η άποψη τους για τους άντρες ήταν ίδια με την άποψη που είχαν οι άντρες για τον εαυτό τους.

Παράλληλα, την τελευταία δεκαετία προέκυψε ένα αφήγημα που θέλει τους άντρες (ιδιαίτερα τους λευκούς, ετερόφυλους) σε «κρίση», θυματοποιώντας τους με ευθύνη υποτίθεται, του φεμινισμού και των κινημάτων κοινωνικής δικαιοσύνης.  Βλέπουμε  «αστεία» meme στα social media, αναφορές στο #metoo παρουσιάζοντας το σαν κυνήγι μαγισσών και εκφράσεις αγανάκτησης κατά της πολιτικής ορθότητας που περιορίζει την «ελεύθερη έκφραση τους» ή κάτι τύπους σαν τον Andrew Tate, ο οποίος κεφαλαιοποιεί αυτό το αφήγημα με δισεκατομμύρια θεάσεις μισογυνιστικών βίντεο στο Tik Tok, μιλώντας για “ακτιβισμό αντρικών δικαιωμάτων”.

Οι άντρες έχουν πολύ θεσμική εξουσία και έλεγχο που πηγάζει από την πατριαρχικά δομημένη αρρενωπότητα. Το αντρικό προνόμιο τους είναι αόρατο, όπως όλα τα προνόμια για αυτούς που τα κατέχουν. Η ύπαρξη του αντρικού προνομίου στην πατριαρχία, δεν σημαίνει βέβαια ότι οι άντρες τα έχουν λύσει όλα- αντιθέτως έχουν πάρα πολλά να αντιμετωπίσουν. Οι περισσότεροι αγωνίζονται για την ζωή, την οικογένεια, την καθημερινότητα τους σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον και σίγουρα αν τους ρωτήσουμε δεν αισθάνονται τόσο προνομιούχοι. Η αλήθεια είναι όμως ότι οι γυναίκες έχουν ακόμη περισσότερα εμπόδια να ξεπεράσουν. Εκτός από τα κοινωνικά προβλήματα, οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν και το συστημικό σεξισμό που εμποδίζει την εξέλιξη και την ευζωία τους: από το χάσμα στις αμοιβές ως τον καθημερινό σεξισμό και την ενδοοικογενειακή βία, έχουν ένα έξτρα φορτίο να κουβαλήσουν.

Υπάρχουν λοιπόν λόγοι για να υποστηρίξουν οι άντρες τον αγώνα της έμφυλης ισότητας;

‘Ολες οι έρευνες καταδεικνύουν ότι ο φεμινισμός όχι μόνο δε βλάπτει τους άντρες αλλά συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: αμφισβητώντας την αντρική βία και το μισογυνισμό, υποστηρίζοντας διαφορετικές μορφές αρρενωπότητας και βλέποντας τις γυναίκες σαν συμμάχους, τα αγόρια έχουν καλύτερη ψυχική υγεία και καλύτερες εκπαιδευτικές επιδόσεις. Η τοξική αρρενωπότητα είναι θέμα που βαραίνει ιδιαίτερα τους άντρες με τους αυστηρούς ρόλους που τους επιβάλλει, την πίεση να φέρονται «σαν άντρες» να είναι δυνατοί και να καταπιέζουν τα συναισθήματα τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτοκτονούν τέσσερις φορές περισσότερο από τις γυναίκες και όταν βιώνουν θέματα ψυχική υγείας δεν τα αντιμετωπίζουν ιατρικά λόγω κοινωνικού στίγματος. Επιπλέον γνωρίζουμε πια, ότι όσο πιο ίσοι είναι οι σύντροφοι σε μια σχέση τόσο πιο χαρούμενοι είναι.

Οι χώρες που είναι πιο ψηλά στους δείκτες ισότητας είναι και αυτές που είναι πιο ψηλά στους δείκτες της ευτυχίας. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στις επιχειρήσεις. Όσο μεγαλύτερη έμφυλη ισότητα υπάρχει μέσα σε μια εταιρεία τόσο πιο ευχαριστημένοι είναι οι υπάλληλοι, αντλούν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη δουλειά τους, είναι πιο παραγωγικοί και η εταιρεία πιο ελκυστική για νεοεισερχόμενους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η ισότητα βοηθάει τους άντρες να ζήσουν τη ζωή με τον τρόπο που θέλουν. Ειδικά τους νέους άντρες που θέλουν να έχουν σχέση με τα παιδιά τους και περιμένουν από τις γυναίκες τους να έχουν δουλειές και καριέρες όπως και οι ίδιοι. Τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι νέοι άντρες θέλουν να μπορούν να ισορροπήσουν εργασία και οικογενειακή ζωή με τις συντρόφους τους. Θέλουν να είναι εμπλεκόμενοι.

Τα δεδομένα συνηγορούν ότι όλα είναι καλύτερα όταν μοιράζονται οι άντρες τις υποχρεώσεις του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών. Τα παιδιά έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις, λιγότερα ψυχολογικά προβλήματα, είναι πιο χαρούμενα και πιο υγιή. Το ίδιο και οι γυναίκες, είναι χαρούμενες και υγιέστερες με λιγότερες πιθανότητες να έχουν θέματα ψυχικής υγείας και πιο ικανοποιημένες από το θεσμό του γάμου. Αλλά και οι ίδιοι οι άντρες είναι χαρούμενοι και υγιέστεροι αφού καπνίζουν λιγότερο, πίνουν λιγότερο, φροντίζουν περισσότερο την υγεία τους, με λιγότερες πιθανότητες κατάθλιψης. Τέλος η σεξουαλική ζωή μεταξύ των συντρόφων είναι καλύτερη. Η ισότητα λοιπόν είναι προς το συμφέρον χωρών, επιχειρήσεων, αντρών και φυσικά των συντρόφων και των παιδιών τους.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια αλλάξαμε τον κόσμο πέρα από τα όρια και τα δεσμά που είχαν οι γιαγιάδες μας. Αυτό που θέλουμε τώρα είναι να χτίσουμε καλύτερες κοινωνίες μαζί με τους άντρες και τα αγόρια.