«Έφτασαν ως πρόσφυγες πολέμου, επιστρέφουν ως επισκέπτες»

Γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στο Αφγανιστάν. Σε ηλικία 15 ετών οι ίδιοι και μέλη της οικογένειάς τους αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω των εμφύλιων συρράξεων. Ήρθαν στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, εν συνεχεία  εγκαταστάθηκαν στη Γερμανία, όπου ζουν μέχρι και σήμερα.

Έρχονται για πρώτη φορά ξανά στην Ελλάδα, αυτή τη φορά όχι ως πρόσφυγες πολέμου, αλλά για να επισκεφθούν τη χώρα που αποκαλούν «δεύτερη πατρίδα» τους.

Ο Shahim ζει στο Βερολίνο και ο Asif στην Κολωνία.

Ο Shahim, 25 ετών σήμερα, μεγάλωσε στην Καμπούλ. Στα 15 του φτάνει στη Μόρια της Λέσβου. Δύο μήνες αργότερα θα εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, όπου και θα μείνει για τέσσερα χρόνια προτού φύγει για το Βερολίνο.

«Ο λόγος που αποφάσισα να εγκαταλείψω τη χώρα μου ήταν  η ασφάλεια. Όταν γύρω σου υπάρχει μακροχρόνιος πόλεμος, ακούς τον ήχο από εκρήξεις και βόμβες, δεν γνωρίζεις αν ο διπλανός σου είναι καμικάζι ή αν το παρκαρισμένο αυτοκίνητο έχει εκρηκτικά, δεν έχεις άλλη επιλογή. Νιώθεις ότι δεν υπάρχει ένα καλό μέλλον».

«Ό,τι έχω ζήσει στη Θεσσαλονίκη αποτελεί τις πιο ζωντανές και βαθιά χαραγμένες μου αναμνήσεις. Τώρα που επέστρεψα με τους φίλους μου σε κάθε δρόμο που περνάμε, έχουμε και από μια ιστορία να θυμηθούμε.  Με την απόκτηση ασύλου στη Γερμανία, ταξίδεψα σε όλη την Ευρώπη. Μου ήταν δύσκολο στην αρχή να επιστρέψω κάπου που με τον τρόπο τους με έδιωξαν, αλλά αποφασίσαμε με τα παιδιά να έρθουμε πίσω στην πόλη. Home sweet home, αυτό νιώθω κάθε φορά που μιλάω για τη Θεσσαλονίκη. Είναι η δεύτερη πατρίδα μου».

Το Βερολίνο, προσφέρει στον Shahim τη δυνατότητα να γνωρίσει ανθρώπους από όλο τον κόσμο, αλλά το κυριότερο είναι πως του δίνει τη δυνατότητα να έχει μια προοπτική εξέλιξης στο μέλλον, να μπορεί να σπουδάσει και να εργαστεί στον τομέα που τον ενδιαφέρει.

«Η Γερμανία δεν είναι ο απόλυτος παράδεισος, δεν σημαίνει πως και εκεί δεν υπάρχουν προβλήματα. Τα στερεότυπα, η προκατάληψη, η καχυποψία υπάρχουν παντού, όπως και ο ρατσισμός. Στην Ελλάδα, παρόλο που τα προβλήματα είναι πολλά για έναν πρόσφυγα, από το να εγκριθεί το άσυλο του ώσπου να βρει εργασία και σπίτι, οι άνθρωποι είναι πιο φιλικοί, πιο εξωστρεφείς και εκδηλωτικοί. Όταν βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη απευθύνθηκα στο SolidarityNow και πήγα στο Κέντρο Αλληλεγγύης που ήταν για εμένα ο χώρος όπου μπορούσα να βρω βοήθεια και στήριξη σε ό,τι χρειαζόμουν, καθώς και το μέρος για να μάθω Αγγλικά και Ελληνικά για να μπορέσω να πάω στο σχολείο. Απλά οι ευκαιρίες στο Βερολίνο είναι περισσότερες στο να βρεις δουλειά, να αμείβεσαι καλά. Νομίζω πως αν οι συνθήκες είναι διαφορετικές, όταν ολοκληρώσω τις σπουδές μου θα μπορούσα να επιστρέψω στην Ελλάδα για εργασία».

Ο 23χρονος σήμερα Αsif γεννήθηκε στο Αφγανιστάν, αλλά μεγάλωσε στο Ιράν. Έζησε στη Θεσσαλονίκη μέχρι τα 20 του. Με τη βοήθεια της αδελφής του που ήταν ήδη στη Γερμανία, μετεγκαταστάθηκε στην Κολωνία.

Από τη Θεσσαλονίκη έχει πολύ καλές αναμνήσεις.

Οι άνθρωποι του SolidarityNow τον βοήθησαν με διάφορα θέματα που αφορούσαν την πρόσβασή του σε υπηρεσίες και δικαιώματα, καθώς και την αναζήτηση εργασίας.

«Το SolidarityNow με βοήθησε να βρω εργασία και για ένα διάστημα προσέφερα υπηρεσίες διερμηνείας για όλους όσοι επισκέπτονταν την κοινωνική υπηρεσία». Στη Γερμανία είναι ευτυχισμένος, γιατί η χώρα του προσφέρει εργασία και ίσες ευκαιρίες.

Και οι δυο τους, δεν σκέφτονται το Αφγανιστάν που είναι η πατρίδα τους ως επιλογή ζωής. «Σε όλα τα μέρη του κόσμου πρέπει να έχεις την ελευθερία να κάνεις ό,τι θέλεις, να πιστεύεις ή να μην πιστεύεις σε όποια θρησκεία θέλεις, με τον τρόπο που το θέλεις. Το να μην επιτρέπεις στις γυναίκες να κυκλοφορούν ελεύθερα, να σπουδάζουν, είναι καταπίεση που δεν συνάδει με το κοράνι. Ο ακραίος  φονταμενταλισμός κάποιον μουσουλμάνων κάνει τους ανθρώπους στην Ευρώπη να είναι περισσότερο καχύποπτοι απέναντί μας. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως όλοι οι μουσουλμάνοι είναι σαν τους Ταλιμπάν που εξαναγκάζουν τον λαό  σε έναν ακραίο τρόπο ζωής υπο το καθεστώς βίας. Δεν είναι όμως έτσι και πολλές φορές τα κοινά μας είναι περισσότερα από τις διαφορές». 

Αν ρωτήσει κανείς τους περισσότερους πρόσφυγες που πέρασαν από την Ελλάδα, οι περισσότεροι θα πουν ότι θα ήθελαν να μείνουν και να χτίσουν τη ζωή τους εδώ. Ωστόσο, η έλλειψη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής ένταξης τούς αναγκάζει συχνά να αναζητήσουν προοπτικές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι διαδικασίες ενσωμάτωσης και οι δυνατότητες επαγγελματικής αποκατάστασης είναι πιο αποτελεσματικές και υποστηρικτικές.

Η εμπειρία αυτή δείχνει ότι η επιτυχής ένταξη δεν εξαρτάται μόνο από τη διάθεση των ανθρώπων να παραμείνουν, αλλά και από τις πολιτικές και τις δομές που δημιουργούν πραγματικές ευκαιρίες για ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνία.