ΔΕΘ 2025: Τεστ για Κυβέρνηση και αντιπολίτευση

Αρθρογραφεί στην περιοδική έκδοση του TheOpinion για την 89η ΔΕΘ ο Πασχάλης Τεμεκενίδης, διευθυντής ερευνών της Palmos Analysis

Παραδοσιακά, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτελεί σημείο αναφοράς, τόσο για την εκάστοτε Κυβέρνηση, όσο και για τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Παραδοσιακά, ο εκάστοτε Πρωθυπουργός ανεβαίνει στη ΔΕΘ με δυο καλάθια παραμάσχαλα: ένα πανελλαδικό και ένα τοπικό για τη Θεσσαλονίκη. Το πανελλαδικό αφορά συνήθως ένα πακέτο «παροχών», από επιδόματα και αυξήσεις μισθών, μέχρι φοροελαφρύνσεις και φοροαπαλλαγές, ενώ το τοπικό συνήθως αφορά εξαγγελία νέων έργων ή, το πιο συνηθισμένο, επανάληψη εξαγγελιών ολοκλήρωσης ή υλοποίησης έργων που έχουν ξεκινήσει ή εξαγγελθεί παλαιότερα (με πιο «υποσχόμενα» κάθε φορά χρονοδιαγράμματα). Η παράδοση όμως αυτή έχει δημιουργήσει προσδοκίες και στα δύο επίπεδα: αφενός οι πολίτες θεωρούν δεδομένη την εξαγγελία ενός πακέτου παροχών (κάτι που ενισχύθηκε φέτος και από τις δημοσιογραφικές αναφορές για το πακέτο αυτό, ήδη από τον Ιούλιο) και αφετέρου, οι Θεσσαλονικείς περιμένουν κάποια νέα εξαγγελία έργου ή έργων.

Οι προσδοκίες όμως, αυτές τείνουν να λειτουργήσουν ως μπούμερανγκ για την Κυβέρνηση, ειδικά μετά από το μπαράζ δημοσιευμάτων και την εκτενή «προδημοσίευση» των πιθανών παροχών. Ο πήχης έχει τοποθετηθεί ήδη, με βάση την πληροφόρηση αυτή, σε συγκεκριμένο ύψος και οποιαδήποτε υστέρηση μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά για την Κυβέρνηση. Λογικά, για να αποφύγει αυτόν τον “ορατό” κίνδυνο, ο Πρωθυπουργός θα πρέπει να έχει κάποιον κρυφό άσσο στο μανίκι το: ένα μέτρο δηλαδή, πέραν αυτών που έχουν ήδη προαναγγελθεί και το οποίο πρέπει, μάλιστα, να είναι αρκετά ισχυρό και να αφορά σε πολλούς. Περαιτέρω, οποιαδήποτε εξαγγελία τοπικού ενδιαφέροντος για τους Θεσσαλονικείς, πρέπει να μην περιλαμβάνει ανακύκλωση πολυεξαγγελθέντων έργων και, κυρίως, να μην αναπροσαρμόζει, επί τα χείρω, χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης (οι αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του μετρό Θεσσαλονίκης έχουν ήδη αφήσει βαθιές πληγές…)

Εν όψει του προεκλογικού 2026 (καθώς το 2027 είναι εκλογική χρονιά με βάση τη σταθερή δέσμευση του Πρωθυπουργού), οι εξαγγελίες στην φετινή ΔΕΘ αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Υπό το βάρος του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών και της υπόθεσης ΟΠΕΚΕΠΕ, αυτή είναι μια (τελευταία;) ευκαιρία για την Κυβέρνηση να ανατρέψει το κλίμα, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση των εισοδημάτων των πολιτών και επενδύοντας στην θεωρία ότι στο τέλος οι ψηφοφόροι επιλέγουν «με το χέρι στην τσέπη». Πρέπει όμως, ταυτόχρονα, να πείσει ότι η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών, αφενός θα έχει συνέχεια και βάθος και αφετέρου, είναι κάτι που αυτή η Κυβέρνηση μπορεί να εξασφαλίσει και όχι η αντιπολίτευση. Ειδάλλως, δύσκολα οι όποιες εξαγγελίες της ΔΕΘ θα μπορέσουν να «σβήσουν» τις σκιές του προηγούμενου διαστήματος και να θέσουν πάλι τη Νέα Δημοκρατία σε τροχιά ποσοστών αυτοδυναμίας.

Η αντιπολίτευση από την άλλη, και ειδικά το ΠΑΣΟΚ που ανεβαίνει στη ΔΕΘ μετά από χρόνια με τον αναβαθμισμένο ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρέπει να υπερβεί τη συνήθη μεθοδολογία των αντιπολιτεύσεων στη ΔΕΘ, όπως η πλειοδοσία παροχών και η ακατάσχετη υποσχεσιολογία. Οι πολίτες έχουν καεί επανειλημμένα στο χυλό και πλέον ούτε καν δοκιμάζουν το … γιαούρτι. Περιμένουν από την αντιπολίτευση ένα στιβαρό, συνεκτικό και, κυρίως, εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης, που θα περιλαμβάνει προφανώς ενίσχυση εισοδημάτων και αντιμετώπιση της ακρίβειας, αλλά θα εστιάζει και σε μεγάλες θεσμικές τομές.

Τέτοιες που θα πείθουν ότι η αντιπολίτευση είναι σε θέση, από τη μία να δημιουργήσει επιτέλους ένα αποτελεσματικό και διαφανές κράτος και από την άλλη, να «καθαρίσει» το πολιτικό σύστημα και να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό, απαντώντας στην αποστροφή που έχουν δημιουργήσει στην πλειοψηφία των πολιτών φαινόμενα τύπου Τεμπών και ΟΠΕΚΕΠΕ.