«Αν ήταν κόρη σου … » – Ένα εμετικό επιχείρημα

Είναι τέτοια η επικαιρότητα, σχεδόν καθημερινά πλέον, που χρειάζεται να συζητάμε τα αυτονόητα, όπως για παράδειγμα τι είναι η «γυναικοκτονία», ποιες είναι οι αιτίες και πώς επηρεάζει τις ζωές όλων μας το πατριαρχικό mindset που … απλόχερα μας χάρισε η ανατροφή μας σε μια χώρα που αρνείται να κοιταχτεί στον καθρέφτη. Σε αυτή την πλαισίωση, χρειάζεται να απαντάμε στην … εντυπωσιακή επιχειρηματολογία που κινείται σε ένα εύρος από το «κάτι θα του έκανε» μέχρι το«ναι αλλά ντυνόταν προκλητικά» και τόσα άλλα, που συντροφεύουν αυτού του είδους τις συζητήσεις.

Στην κορυφή αυτής της πυραμίδας, είναι οι παροτρύνσεις εκ μέρους ανδρών σε γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί ή στις γυναίκες γενικότερα, «να προσέχουν με ποιους βγαίνουν» και «να φεύγουν». Λες και υπάρχει κάποια γυναίκα που βλέπει τον θάνατο ή την κακοποιητική συμπεριφορά να έρχεται και σκέφτεται «ε, ας κάτσω να με σκοτώσει στο ξύλο».

Η επικαιρότητα με τη 17η επίσημα καταγεγραμμένη γυναικοκτονία για φέτος και την υπόθεση του Στάθη Παναγιωτόπουλου, μας έφεραν μπροστά στο χειρότερο όλων των επιχειρημάτων που συνήθως ακούγονται σε αυτές τις δυσάρεστες περιστάσεις, από στόματα ανδρών που δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και το αναπαράγουν στο ίδιο τους το επιχείρημα απέναντι στο πρόβλημα.

«Αν ήταν κόρη μου, δεν θα ήθελα να σκεφτώ τι θα έκανα» ή «αν ήταν κόρη σου, έτσι θα ήθελες να της φέρονταν;»

Αυτό είναι ακριβώς ο πυρήνας του προβλήματος. Η ζωή και η προσωπικότητα μιας γυναίκας δεν παίρνει αξία από το γεγονός πως είναι η κόρη ή η αδερφή ενός άνδρα. Η ζωή της και η προσωπικότητά της δεν ετεροπροσδιορίζονται από τη σχέση της με κάποιον άνδρα, συγγενική, ερωτική ή φιλική. Ο σκοπός είναι να σκέφτεσαι ότι δεν μπορείς να κακοποιείς κάποια, επειδή είναι αυτή που είναι, όχι επειδή σχετίζεται με κάποιον.

Άκουσα να το λέει και ο Χρήστος Κιούσης χθες στο Ράδιο Αρβύλα, προσπαθώντας να σχολιάσει την υπόθεση του μέχρι πρότινος συμπαρουσιαστή του. Αναγνωρίζοντας πως είναι αμήχανο και δύσκολο να βρεις λόγια να μιλήσεις για κάτι τέτοιο, κατανοώ πως ίσως δεν ήταν η κεντρική ιδέα αυτού που ήθελε να πει. Όμως, το επιχείρημα είναι προβληματικό.

Και είναι προβληματικό ακριβώς επειδή είναι ο πυρήνας του ζητήματος που – δήθεν – θέλει να αποδοκιμάσει. Δεν υπάρχουν για να είναι «η κόρη σου», «η αδερφή σου» ή «η κοπέλα σου» ούτε και απαιτείται αυτός τους ο ρόλος για να έχουν το δικαίωμα στη ζωή και στην προσωπικότητα.

Με αυτές τις συμπεριφορές και τις νοοτροπίες πρέπει να αναμετρηθούμε, γιατί το πρόβλημα είναι πιο επίμονο από όσο φαίνεται, πιο δομικό από όσο φανταζόμαστε και πιο απαιτητικό για τον καθένα όσον αφορά τη λύση του. Χωρίς να κοιταχτούμε στον καθρέφτη, δε λύνεται!