Alexis 2.0

Ο Μήτσος, ο Φανούριος και το μεγάλο πολιτικό sci-f

Γράφει ο Γιάννης Καλαϊτζίδης 

Είναι μεσημέρι στο γραφείο. Κλασικό σκηνικό: εγώ, ο Μήτσος και ο Φανούριος. Καθόμαστε, λέμε τα δικά μας, πίνουμε δεύτερο καφέ χωρίς λόγο, όταν ξαφνικά ο Μήτσος πετάγεται σαν να τον διαπέρασε κεραυνός διαφώτισης. Σηκώνεται με μια περίεργη λάμψη στο μάτι — κάτι μεταξύ είδα όραμα και έκλεισα σπίτι στο Σούνιο με 500 ευρώ.

– Τι έγινε ρε Μήτσο;

– Φεύγω.

– Πού πας;

– ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΥΡΙΖΑ.

– …Περίμενε. Στο ποιο συνέδριο; Αυτό που μοιάζει με reunion ξεχασμένων καλλιτεχνών της Eurovision;

– Ακριβώς. Θέλω να δω αν επιστρέφει ο Αλέξης.

– Μα καλά, δε θα ‘ρθεις δουλειά Παρασκευή;

– Όχι. Πάω τριήμερο ταξίδι αυτογνωσίας. Στο ΠΣΚ θα γραφτεί ιστορία.

Και πριν προλάβω να γελάσω, πετάγεται κι ο Φανούριος – ο πιο ρομαντικός άνθρωπος βορειοδυτικά της Πλατείας Κουμουνδούρου:

– Νομίζεις θα γυρίσει ο Αλέξης;

– Νομοτελειακά. Θα συσπειρώσει, λέει, ό,τι έχει απομείνει από εκείνο το 33%. Δηλαδή 5,5 φοιτητές, 3 συνδικαλιστές και 1 κουτί με αφίσες του 2015.

Τον κοιτάζω. Τους κοιτάζω. Τον καφέ μου. Τον Μήτσο. Και ξάφνου…

flashback.

Όλες οι αμήχανες στιγμές του Αλέξη περνούν μπροστά από τα μάτια μου:

– Το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης».

– Το «όχι που έγινε ναι».

– Η ορκωμοσία με ανοιχτό πουκάμισο και το βλέμμα «πού είναι ο Καμμένος».

– Η Ζωή να διαβάζει Κανονισμό Βουλής σαν να παρουσιάζει οδηγίες συναρμολόγησης ΙΚΕΑ.

– Ο Βαρουφάκης με κράνος να μπαίνει στο Μαξίμου.

– Οι υπουργοί που τελικά έγιναν τρόφιμοι.

Σκοτεινιάζει λίγο το δωμάτιο. Ή η ψυχή μου. Και ακολουθεί…

Το rebranding ενός πολιτικού που δεν κατάλαβε ποτέ γιατί έχασε.

Και κάπου εκεί που είχες πιστέψει πως ξεμπέρδεψες με τον Αλέξη, τσουπ — να σου πάλι μπροστά σου. Όχι, δεν είναι οφθαλμαπάτη. Δεν είναι επανάληψη του δελτίου ειδήσεων από το 2015. Είναι το Tsipras Rebranding, η πολυαναμενόμενη «επιστροφή» του πολιτικού που δίχασε, μπέρδεψε και τελικά… ξεμπρόστιασε μια ολόκληρη χώρα. Κυρίες και κύριοι, φορέστε τα κράνη σας. Έρχεται ο Alexis 2.0.

Καταρρεύσαμε, αλλά με στυλ

Έχουν περάσει χρόνια από τότε που ο Αλέξης έταζε ότι θα σκίσει τα μνημόνια με ένα νόμο κι ένα άρθρο. Τελικά έσκισε τη χώρα με ένα νόμο κι ένα άρθρο, παρέα με τον Καμμένο, τον Βαρουφάκη και τις γαλανόλευκες selfies στο Μαξίμου. Και όμως, ακόμα και σήμερα, μοιάζει ειλικρινά να μην έχει καταλάβει γιατί συνετρίβη επανειλημμένα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ίσως νομίζει πως έφταιγε ο Ερμής ανάδρομος. Ίσως πιστεύει ότι τον πρόδωσε το deep state των δημοσιογράφων. Ίσως απλώς του φάνηκε… άδικο.

Γιατί αν έχεις περάσει μια ολόκληρη ζωή ζώντας μέσα σε μια ρητορική επαναστατικής φαντασίωσης, το να χάνεις από έναν άνθρωπο που σε κοιτάζει σαν να είσαι διαγωνιζόμενος στο “The Voice”, πρέπει να σε πονάει. Πολύ.

Το μεγαλύτερο πολιτικό επίτευγμα της Μεταπολίτευσης

Κι όμως – και εδώ έρχεται το οξύμωρο – Ο Αλέξης Τσίπρας, αναμφισβήτητα ο πιο πολύτιμος σύμμαχος που δεν ζήτησε ποτέ η Δεξιά, επιχειρεί το πολιτικό του comeback όχι επειδή τον κάλεσε κανείς, αλλά κυνηγώντας μια ονείρωξη που κατοικεί αποκλειστικά στη δική του φαντασία. Γιατί κατάφερε το αδιανόητο: αποδόμησε τον ίδιο τον μύθο της ηθικής και πολιτισμικής ανωτερότητας της Αριστεράς. Χωρίς καν να το καταλάβει. Χωρίς καν να το προσπαθήσει. Χάρη σ’ αυτόν, η χώρα έμαθε τι σημαίνει αριστερά στην πράξη: ρουσφέτι με αντιμνημονιακή πρόζα, εξουσία με καλλιτεχνική διάθεση, και μια βίλα στο Σούνιο με 500 ευρώ τον μήνα – ηθικό πλεονέκτημα on a budget α και δυό καταδικασμένους υπουργούς για παράβαση καθήκοντος και περίεργες συναλλαγές με την δικαιοσύνη.

Για να είμαστε δίκαιοι, όμως, τα κατάφερε. Όχι σαν ικανός ηγέτης, αλλά σαν πολιτικός επιπέδου μπακαλόγατου που βρήκε δημοσιογράφους πρόθυμους να τον βαφτίσουν statesman, αρκεί να ταίριαζε στο σενάριο που ήθελαν να πουλήσουν. Οι ίδιοι που μέχρι προχθές έγραφαν ύμνους για τη “νέα σοσιαλδημοκρατία”, τώρα μιλάνε για “βαριά ήττα”. Σαν να άλλαξαν μόνο το word template και να πάτησαν send.

ΣΥΡΙΖΑ – Χρυσή Αυγή: ένα φλερτ που δεν ξεχάστηκε

Ας θυμηθούμε κι αυτό: όταν οι πλατείες βούιζαν το 2011, κάποιοι χειροκροτούσαν τον Κασιδιάρη και κάποιοι φώναζαν «να καεί το μπ…λο η Βουλή». Δεν είχαν ταμπέλες, αλλά είχαν κοινή οργή. Και ο ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν συμμετείχε ενεργά, τουλάχιστον δεν ενοχλήθηκε ιδιαίτερα. Άλλωστε, στις άγριες μέρες της πλατείας Συντάγματος, η βία δεν ήταν απλώς κατανοητή· ήταν αποδεκτή. Αρκεί να ήταν “δικιά μας”. Γιατί και η Αριστερά, όπως και η Ακροδεξιά, γοητεύεται από τη βία – αρκεί να την ασκεί για «καλό σκοπό».

Αριστερά με βούλα: Από το «ηθικό πλεονέκτημα» στο ποινικό μητρώο

Και αν νομίζεις πως ο Αλέξης μάς άφησε απλώς με μερικές πληγές στο δημόσιο ταμείο και κάμποσες εθνικές υποχωρήσεις, ξανασκέψου το. Επί των ημερών του, δύο υπουργοί οδηγήθηκαν σε τελεσίδικη καταδίκη — πράγμα πρωτοφανές για «προοδευτική διακυβέρνηση» που διαλαλούσε το περίφημο ηθικό της πλεονέκτημα. Όχι, δεν είναι τρολ. Είναι το αληθινό τέλος της αφήγησης περί «καθαρών» που ήρθαν να εξυγιάνουν το σύστημα. Ήρθαν, έμειναν, κυβέρνησαν και τελικά κάποιοι πήγαν και φυλακή. Αν μη τι άλλο, ο Αλέξης μας έμαθε ότι η ηθική υπεροχή είναι τελικά σαν τα προεκλογικά προγράμματα: ωραία στα λόγια, επικίνδυνα στην πράξη.

Και επειδή το κάστινγκ του Alexis 2.0 δεν τελειώνει εκεί, μας άφησε και τη Ζωή. Την Κωνσταντοπούλου. Έναν θεσμικό ρόλο που μετατράπηκε σε παράσταση — και μετά σε ντουντούκα. Από την Προεδρία της Βουλής στο YouTube, κι από εκεί σε ρόλο ανεξάρτητης δικαστή του Σύμπαντος, η Ζωή μοιάζει να είναι η μόνη μόνιμη βλάβη του πολιτικού software του Αλέξη. Ένα θορυβώδες legacy, που ακόμα και σήμερα κάνει την έννοια «διάλογος» να ακούγεται σαν ανέκδοτο σε έκτακτη μετάδοση.

Το Tsipras Rebranding: ένας χασάπης με αυτοπεποίθηση

Ο Αλέξης μπορεί να έχει εγκαταλείψει την ηγεσία, αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ το ύφος του ανθρώπου που δεν ντρέπεται για τίποτα. Ούτε για τα ψέματα, ούτε για τα σόου στο Κόμο, ούτε για τη φθηνή γραβάτα που φόρεσε υπογράφοντας την παράδοση του ονόματος Μακεδονία. Όπως ο χασάπης που πουλάει σάπια κρέατα αλλά χαμογελάει στην κάμερα του ΕΦΕΤ λέγοντας «όλα φρέσκα παιδιά!», έτσι κι ο σύντροφος Αλέξης: ήρεμος, αυτάρεσκος, ατσαλάκωτος. Και μπράβο του.

Αν το ψέμα είχε μορφή, θα είχε το χαμόγελο του Αλέξη την ώρα που λέει: «Δεν το μετανιώνω». Όχι επειδή είναι πειστικός. Αλλά επειδή δεν έχει την παραμικρή συναίσθηση του τι έκανε.

Επίλογος: Το πιο ακριβό μάθημα που άξιζε τα λεφτά του

Η παρακαταθήκη του Τσίπρα είναι απλή: Μας βοήθησε να ξυπνήσουμε. Μας έμαθε, με τον πιο επώδυνο τρόπο, ότι οι επαναστάτες χωρίς πρόγραμμα είναι πιο επικίνδυνοι από τους τεχνοκράτες με σχέδιο. Ότι το να φωνάζεις από την κερκίδα είναι εύκολο, αλλά όταν πας να παίξεις στον πάγκο, φαίνεται αν ξέρεις μπάλα ή απλώς μιλάς πολύ. Και κυρίως: ότι οι ωραίες λέξεις χωρίς έργο είναι τοξικές. Ειδικά όταν σε κυβερνάνε.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν υπήρξε ποτέ ένας καλός πρωθυπουργός. Αλλά ίσως υπήρξε ο χρήσιμος καταλύτης που χρειαζόταν η ελληνική κοινωνία για να απαλλαγεί από τις ψευδαισθήσεις της. Το έκανε κατά λάθος. Αλλά το έκανε σωστά.

Κι αυτό, όσο κι αν ενοχλεί, είναι τελικά η μεγαλύτερή του επιτυχία.