Οι δασμοί Τραμπ φέρνουν σύννεφα πάνω από την ελληνική οικονομία

Σε αυτό το σκηνικό γεωοικονομικής σύγκρουσης, η Ελλάδα καλείται να προστατεύσει την εξωστρεφή της κατεύθυνση και να αποφύγει μια ύφεση από… εισαγόμενο εμπορικό σοκ.

Η επαναφορά του Ντόναλντ Τραμπ στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ συνοδεύεται από ένα νέο, επιθετικό εμπορικό δόγμα. Η επιβολή δασμών έως και 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα από την 1η Αυγούστου δεν αποτελεί πλέον απειλή, αλλά άμεση πραγματικότητα. Η Ελλάδα, παρότι δεν έχει τεράστια έκθεση στην αμερικανική αγορά, εξαγωγές που αντιστοιχούν στο 4,8% του συνόλου ή περίπου 2,4 δισ. ευρώ βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν πολλαπλασιαστή αβεβαιότητας που αγγίζει ολόκληρη την οικονομική της στρατηγική. Τα άμεσα πλήγματα αγγίζουν κυρίως τον εξαγωγικό τομέα. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και του ΙΟΒΕ, οι επιπλέον δασμοί μπορεί να προκαλέσουν συρρίκνωση εξαγωγών κατά 15% έως 25%, δηλαδή ζημιά που προσεγγίζει τα 1,1 δισ. ευρώ ή το 0,5% του ελληνικού ΑΕΠ. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης για το 2025 έχει ήδη πέσει από το 2,4% στο 2,2%, δημιουργεί μια νέα, πιο εύθραυστη οικονομική ισορροπία.

Το κόστος, ωστόσο, δεν περιορίζεται στις εμπορικές απώλειες. Οι δασμοί έχουν στοχεύσει ιδιαίτερα τα ελληνικά τρόφιμα φέτα, ελαιόλαδο, κονσερβοποιημένα λαχανικά, ελιές και τυροκομικά προϊόντα τα οποία είχαν καθιερωθεί σε επιλεγμένες αμερικανικές αγορές και delicatessen. Πάνω από 630 εκατ. ευρώ εξαγόμενης αξίας κινδυνεύουν είτε να καταστούν μη ανταγωνιστικά, είτε να μετακυλήσουν αυξημένο κόστος στον τελικό καταναλωτή, πλήττοντας τη ζήτηση.

Παράλληλα, η ανησυχία επεκτείνεται και στον τουρισμό. Εάν η γενικότερη αβεβαιότητα επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση στην Ε.Ε. από όπου προέρχεται πάνω από το 80% των αφίξεων στην Ελλάδα τότε το τουριστικό ισοζύγιο, που συνεισφέρει άνω του 20% στο ΑΕΠ, θα μπορούσε να δεχθεί πλήγμα μέσω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των επισκεπτών.

Η νομισματική πολιτική βρίσκεται επίσης σε σταυροδρόμι. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, προειδοποίησε ότι η επιβολή δασμών θα αυξήσει εισαγόμενο πληθωρισμό και πιθανόν να καθυστερήσει τη νομισματική ομαλοποίηση από την ΕΚΤ, σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητά σταθερό έδαφος για ανάπτυξη.

Στο πολιτικό μέτωπο, η κυβέρνηση εξετάζει σχέδιο απορρόφησης των κραδασμών μέσω στήριξης των εξαγωγέων, προώθησης νέων αγορών εκτός Ε.Ε. και εντατικοποίησης της διπλωματικής πίεσης στις Βρυξέλλες για κοινή απάντηση στις μονομερείς πολιτικές των ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη έχουν επανέλθει στο προσκήνιο σενάρια περί εμπορικού αντιποίνου από την Ε.Ε., αν και οι διπλωματικές ισορροπίες παραμένουν εύθραυστες.

Σε αυτό το σκηνικό γεωοικονομικής σύγκρουσης, η Ελλάδα καλείται να προστατεύσει την εξωστρεφή της κατεύθυνση και να αποφύγει μια ύφεση από… εισαγόμενο εμπορικό σοκ.