Κρίσιμη απόφαση για τις ρήτρες αναπροσαρμογής στο ηλεκτρικό ρεύμα

Στις 25 Φεβρουαρίου 2025, το Μονομελές Πρωτοδικείο Βέροιας εξέδωσε την απόφαση 66/ΜΙ-ΑΚ/2025, με την οποία έκανε δεκτή ανακοπή τοπικής εταιρείας εναντίον διαταγής πληρωμής που είχε εκδοθεί υπέρ της ηλεκτρικής ενέργειας NRG.

Το ποσό που διεκδικούσε η NRG ανερχόταν σε 75.459 ευρώ, και αφορούσε οφειλή από σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος. Στην επίδικη σύμβαση, που υπογράφηκε το 2021, περιλαμβανόταν ρήτρα αναπροσαρμογής, η οποία αποτέλεσε το κεντρικό σημείο της δικαστικής διαμάχης.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι όροι της σύμβασης δεν παρουσίαζαν με σαφήνεια τον τρόπο εφαρμογής της ρήτρας, γεγονός που καθιστούσε αδύνατο για τον συμβαλλόμενο να προβλέψει ή να υπολογίσει το πραγματικό κόστος της κατανάλωσης. Παράλληλα, καταγράφηκαν διαβεβαιώσεις του παρόχου για μείωση των τιμών, οι οποίες δεν ανταποκρίθηκαν στην πραγματικότητα. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η σύμβαση κρίθηκε άκυρη και η διαταγή πληρωμής ακυρώθηκε, μαζί με την επιταγή προς πληρωμή που είχε εκδοθεί βάσει αυτής.

Επιπλέον, η εταιρεία καταδικάστηκε στην καταβολή δικαστικών εξόδων ύψους 1.500 ευρώ.

Η απόφαση έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί σχετίζεται με μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην ελληνική αγορά ενέργειας την περίοδο της διεθνούς ενεργειακής κρίσης. Το 2022 η μέση Οριακή Τιμή Συστήματος στην Ελλάδα εκτινάχθηκε στα 279 ευρώ/MWh, ενώ τρία χρόνια νωρίτερα κινούνταν στα 45-60 ευρώ/MWh. Η αύξηση αυτή μεταφέρθηκε σχεδόν αυτομάτως στους καταναλωτές μέσω ρητρών αναπροσαρμογής που είχαν ενσωματωθεί σε πολλές συμβάσεις, συχνά χωρίς επαρκή ενημέρωση ή κατανόηση από τους πελάτες. Σε πολλές περιπτώσεις, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος υπερδιπλασιάστηκαν, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας τόσο σε νοικοκυριά όσο και σε επιχειρήσεις.

Η πρωτόδικη κρίση του Πρωτοδικείου Βέροιας αναδεικνύει ακριβώς αυτή την προβληματική διάσταση. H απόφαση, μπορεί να αποτελέσει δεδικασμένο για παρόμοιες υποθέσεις που εκκρεμούν στα δικαστήρια της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι καταναλωτές και επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ισχυρότερο νομικό έρεισμα να αμφισβητήσουν χρεώσεις που βασίζονται σε αδιαφανείς όρους, ενώ οι εταιρείες ενέργειας θα χρειαστεί να αναπροσαρμόσουν τις πρακτικές τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπόθεση εκδικάστηκε ερήμην της εταιρείας, καθώς οι προτάσεις που κατατέθηκαν δεν έφεραν την υπογραφή του πληρεξουσίου δικηγόρου που εμφανίστηκε στο ακροατήριο. Για την αγορά, η εξέλιξη αυτή έχει διπλή διάσταση. Από τη μια πλευρά, ενισχύει την προστασία των συναλλασσόμενων, ιδίως σε μια αγορά όπου οι τιμές επηρεάζονται από διεθνείς παράγοντες και όπου η εμπιστοσύνη στις εταιρείες ενέργειας είναι κρίσιμη. Από την άλλη, δημιουργεί πίεση στους παρόχους να επανεξετάσουν τα συμβατικά τους κείμενα, ώστε να αποφύγουν τον κίνδυνο ακυρότητας τους και νέων δικαστικών εμπλοκών.

Το αν η συγκεκριμένη απόφαση θα εξελιχθεί σε σταθερό νομολογιακό προηγούμενο θα φανεί από τα ανώτερα δικαστήρια, καθώς αναμένεται να ασκηθούν ένδικα μέσα. Σε κάθε περίπτωση, η δικαστική κρίση του Πρωτοδικείου Βέροιας καταγράφεται ήδη ως μια από τις πρώτες αποφάσεις που ανοίγουν τον δρόμο για περισσότερη διαφάνεια στις σχέσεις παρόχων και καταναλωτών.