Καπνοπώλης στο TheOpinion: Με την πλάτη στον τοίχο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις – Χωρίς δανεισμό δεν ελπίζουμε στην ανάκαμψη

Ο Πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης μιλά στο TheOpinion για τον αποκλεισμό τον ΜμΕ από το τραπεζικό σύστημα, τα ελλιπή μέτρα στήριξης από το κράτος, αλλά και για τις νέες προοπτικές που μπορούν να «γεννηθούν» στη Θεσσαλονίκη.

Η βιοτεχνία στην Ελλάδα σήμερα. Ποια η κατάσταση; Υπάρχουν προβλήματα και φόβοι για έλλειψη πρώτων υλών και ρευστότητας εξαιτίας των οικονομικών εξελίξεων; 

Ο φετινός χειμώνας προμηνύεται δύσκολος τόσο για τα νοικοκυριά όσο και  για τις επιχειρήσεις, αφού το μίγμα της ενέργειας και των προϊόντων, ακόμη και αυτών που χαρακτηρίζονται πρώτης ανάγκης,  παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η ακρίβεια καλπάζει και οι αγορές περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα. Οι καταναλωτές εκφράζουν φόβους ότι οι αυξήσεις θα συνεχιστούν περαιτέρω. 

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η κατάσταση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις γίνεται όλο και πιο ασφυκτική. Η μείωση των τζίρων, σε συνδυασμό με την εκτίναξη του λειτουργικού κόστους και τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις από την περίοδο της δεκαετούς κρίσης αλλά και της πανδημίας, οδηγούν πολλές επιχειρήσεις σε αδιέξοδο. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να δούμε «λουκέτα» στην αγορά, στο επόμενο διάστημα. 

Είναι δεδομένο ότι οι τιμές των πρώτων υλών έχουν εκτιναχθεί την ώρα που υπάρχουν ελλείψεις και καθυστερήσεις. 

Μόνιμο πρόβλημα, που θα μας ακολουθεί και το χειμώνα, είναι η συνεχιζόμενη δυσκολία των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες τους με φθηνό, έστω ανταγωνιστικό, κόστος. Σήμερα ένα ελάχιστο ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων έχει πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Οι υπόλοιπες και κυρίως οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις παραμένουν εδώ και χρόνια αποκλεισμένες από το τραπεζικό σύστημα. Αυτός ο φαύλος κύκλος δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αν οι μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν μπορούν να δανειστούν, για να επενδύσουν και να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους, δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε ανάκαμψη. Δυστυχώς οι υποχρεώσεις τρέχουν και οι μικρομεσαίοι βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο,  αποκλεισμένοι από το δανεισμό.

Τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση τα κρίνετε επαρκή; Ποιες σταθερές λύσεις θα έπρεπε να δοθούν για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες των τελευταίων ετών; (Πανδημία – ενεργειακή κρίση)

Κάθε παρέμβαση που στοχεύει στην αύξηση του εισοδήματος των πολιτών είναι οπωσδήποτε θετική. Δημιουργεί ελπίδα για βελτίωση της εικόνας της αγοράς και αυτό γιατί εκτιμούμε ότι ένα μέρος της ενίσχυσης προς τους χαμηλόμισθους, τους χαμηλοσυνταξιούχους, γενικότερα προς τα φτωχότερα νοικοκυριά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αύξηση της κατανάλωσης.

Στον αντίποδα όμως, υπάρχει έντονος προβληματισμός των μικρομεσαίων καθώς για πρώτη φορά σε ΔΕΘ δεν ακούστηκαν ουσιαστικά μέτρα για την στήριξη τους. Περιμέναμε παρεμβάσεις ενεργειακής υποστήριξης για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αγωνίζονται να παραμείνουν σε λειτουργία. Μία συνολική ρύθμιση για τις οφειλές που διαρκώς αυξάνονται εξαιτίας της ακρίβειας και του περιορισμού της κατανάλωσης. Την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ενός μνημονιακού μέτρου που λειτουργεί ως «χαράτσι» για τους επαγγελματίες. Γενικότερα δεν ακούσαμε μέτρα που έχουν ως στόχευση τη διάσωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε πρώτο χρόνο και την ανάπτυξη τους σε δεύτερο. 

Είναι ανάγκη να εφαρμοστούν νέα μέτρα για τη μείωση των τιμών, τόσο στην ενέργεια όσο και σε βασικά αγαθά, πέραν αυτών που ανακοινώθηκαν για το καλάθι της νοικοκυράς και αφορούν συγκεκριμένα προϊόντα. Θέση μας είναι ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα και του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα.

Εφόσον δεν ληφθούν –έστω και τώρα- αποφάσεις για πιο γενναίες παρεμβάσεις ώστε να αποκτήσουν προοπτικές βιωσιμότητας χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ο φετινός χειμώνας δεν θα είναι για αυτές απλώς δύσκολος αλλά ίσως ο τελευταίος που θα λειτουργήσουν. Και αυτή η εξέλιξη δεν επηρεάζει μόνο τους ίδιους τους επιχειρηματίες αλλά όλη την κοινωνία καθώς θα πληγεί η απασχόληση αλλά και η πορεία των δημοσίων εσόδων.

Ποιες είναι οι χρόνιες παθογένειες που εντοπίζονται στη βιοτεχνία; Τι πρέπει να αλλάξει για να γίνει πιο εξωστρεφής; 

Οι πολύ μικρές, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αποτελούν την κινητήριο δύναμη της οικονομίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμβάλλοντας σημαντικά στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας και κατά συνέπεια  έχουν σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ. 

Η επιβίωση τους, ωστόσο, δεν είναι εύκολη υπόθεση στο σημερινό παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Απαιτείται συνεχής εκσυγχρονισμός στην παραγωγή και τη διαχείριση, καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα, πρόσβαση σε σχετική πληροφόρηση και χρηματοδότηση, υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών, αξιοποίηση δεδομένων, δικτύωση και συνεργασίες. 

Καθοριστικός είναι ο ρόλος της Πολιτείας για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, μέσα από τη διαμόρφωση ευνοϊκού περιβάλλοντος για αυτές. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε τονίσει κατ΄ επανάληψη την ανάγκη  άμεσης ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων, μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασής τους σε χρηματοδοτικά εργαλεία.

Αναμφίβολα στις χρόνιες παθογένειες της βιοτεχνίας συγκαταλέγονται το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων, η έλλειψη εξωστρέφειας και η δυσκολία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό ως απόρροια και του μεγέθους τους. 

Η ανάπτυξη της εξωστρέφειας αποτελεί κλειδί για την ενίσχυση μιας μικρής επιχείρησης, αυτό επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη ποιοτικών ανταγωνιστικών προϊόντων, προώθηση των προϊόντων μέσω συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις, έρευνα αγορά, ανάπτυξη σύγχρονου μάρκετινγκ και συνεργείων.    

Σε συνεργασία με τα υπόλοιπα επιμελητήρια της πόλης δουλεύετε για την προώθηση της δημιουργίας ενός κέντρου Logistics στη Θεσσαλονίκη. Ανοίγονται νέοι ορίζοντες για τον επιχειρηματικό κόσμο της πόλης;

Η Θεσσαλονίκη μπορεί να μετατραπεί σε εμπορευματικό πόλο διεθνούς εμβέλειας μέσα από τη δημιουργία ενός κέντρου logistics στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, προοπτική με την οποία συμφωνούμε όλοι οι παραγωγικοί φορείς της Θεσσαλονίκης.

Τα πλεονεκτήματα της πόλης είναι αδιαμφισβήτητα (μεγάλο λιμάνι, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, βιομηχανικές περιοχές, διαθέσιμοι χώροι, γειτνίαση με μεγάλες αγορές, εγγύτητα με τα Βαλκάνια), ενώ τους αναπτυξιακούς καρπούς αν ευοδωθεί το εγχείρημα, θα δρέψουν η Θεσσαλονίκη, η τοπική οικονομία αλλά και η ευρύτερη περιοχή που θα καταστεί διαμετακομιστικός κόμβος διεθνούς βεληνεκούς, στέλνοντας άλλο ένα ηχηρό σήμα στην επενδυτική κοινότητα.

Στο πλαίσιο της παραπάνω πρότασης, η Θεσσαλονίκη θα αποτελέσει παράλληλα και την πύλη εισόδου για αγαθά από την Σαουδική Αραβία πριν φτάσουν στις χώρες της Ευρώπης. Θεωρείτε ότι ο κλάδος σας θα επωφεληθεί από μία τέτοια συνεργασία;

Αναμφίβολα από μια τέτοια εξέλιξη θα ωφεληθεί και ο βιοτεχνικός κόσμος καθώς θα ενισχυθεί η μεταποίηση και η διαδικασία βελτιστοποίησης των προϊόντων. Σημαντική  ώθηση στην οικονομία της Θεσσαλονίκης, στην ευρύτερη περιοχή και σε αρκετούς από τους κλάδους που βρίσκονται στους κόλπους του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης θα δώσει η δημιουργία μιας ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης που θα προσφέρει εργασία σε ανθρώπους τεχνικών επαγγελμάτων και θα δημιουργήσει νέες προοπτικές ανάπτυξης. 

Η ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα είναι ένας άκρως προσοδοφόρος κλάδος για την εθνική και τοπική οικονομία. Τα οφέλη που θα προκύψουν θα είναι πολλαπλασιαστικά καθώς γύρω από τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη θα προκύψει ένας νέος πόλος έλξης για επενδύσεις. 

Ποια «μελανά» σημεία υπάρχουν ακόμη στη Θεσσαλονίκη που την εμποδίζουν να εξελιχθεί επιχειρηματικά; Τι μπορεί να γίνει καλύτερα; 

Σημαντικό ζήτημα είναι η έλλειψη υποδομών ή ενισχυτικών υποδομών όπως είναι η σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, η οποία μπορεί να δώσει περαιτέρω ώθηση στην εμπορευματική κίνηση.  

Ωστόσο πέραν των ελλιπών υποδομών η επιχειρηματικότητα της πόλης αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα με αυτά που καταγράφονται για τις βιοτεχνίες στο σύνολο της χώρας. Κατά συνέπεια  απαιτείται:

– γενναία ρύθμιση οφειλών με ενιαίους όρους για φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές.

-θεσμοθέτηση του ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού, καθώς και κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.

– δημιουργία ενός νέου προγράμματος κάλυψης πάγιων δαπανών, με στόχο τον περιορισμό της ραγδαίας αύξησης της ενεργειακής δαπάνης των επιχειρήσεων.

-σχεδιασμός προγραμμάτων ΕΣΠΑ που να στοχεύουν στη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, κατόπιν διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς της αγοράς, ώστε μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών, να ενταχθούν όσο το δυνατόν περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις.

-πρόσβαση, όπως προείπα, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση – προσαρμοσμένα χρηματοδοτικά εργαλεία στα μεγέθη και στις ανάγκες της μικρομεσαίας επιχείρησης.

-δημιουργία προϊόντων μικροχρηματοδοτήσεων προς τους ελεύθερους επαγγελματίες και ΜμΕ, με απλουστευμένες διαδικασίες.

-προγράμματα μεγέθυνσης των ελληνικών επιχειρήσεων και φορολογικά κίνητρα, ώστε να αντιμετωπιστεί ως ένα βαθμό το μικρό μέγεθος σε τζίρο και εργαζόμενους που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα χρηματοδοτήσεων.