Το “πάρτι των… κουνουπιών” στην ήπειρο που θερμαίνεται γρηγορότερα
Στην Ελλάδα, όπως και στην Ισπανία και τη Νότια Ιταλία, οι θάνατοι από καύσωνες αυξήθηκαν κατά 17% την τελευταία δεκαετία.
Η πλέον αξιόπιστη έκθεση με την υπογραφή «The Lancet Countdown on Health and Climate Change 2024» καταγράφει πώς η κλιματική κρίση απειλεί την υγεία και τη ζωή με τα «σαραντάρια» της θερμοκρασίας να γίνονται όλο και περισσότερα – κάθε χρόνο – κάνοντας συγκρίσεις με τις δεκαετίες 1986-2005.
“Φούρνος”
Η γηραιά ήπειρος ζεσταίνεται με διπλάσια ταχύτητα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, όπως αποκαλύπτει και η έκθεση The Lancet Countdown on Health and Climate Change 2024, αναλύοντας όλα τα δεδομένα του 2023. (Η επόμενη έκθεση του 2025 με τα δεδομένα του 2024 θα δημοσιοποιηθεί στο τέλος αυτού του χρόνου). Στην Ελλάδα, οι καύσωνες του 2023 έπληξαν περιοχές όπως η Αττική και η Κρήτη, ενώ νέες ασθένειες εξαπλώθηκαν από τη Χαλκιδική μέχρι την Ιταλία, Η Ελλάδα κατέγραψε παρατεταμένες περιόδους ακραίας ζέστης, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος και τα νησιά του Αιγαίου.
Θάνατοι από… καύσωνα
Η έκθεση αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι βίωσαν 13,8 επιπλέον μέρες καυσώνων σε σύγκριση με τις δεκαετίες 1986-2005. Στην Ελλάδα, όπως και στην Ισπανία και τη Νότια Ιταλία, οι θάνατοι από καύσωνες αυξήθηκαν κατά 17% την τελευταία δεκαετία. Οι ηλικιωμένοι στα χωριά της Ηπείρου και οι εργαζόμενοι στις πόλεις, όπως στη Βαρκελώνη ή τη Νάπολη, επηρεάστηκαν περισσότερο, ιδιαίτερα όπου η πρόσβαση σε δροσερούς χώρους ή ιατρική φροντίδα ήταν περιορισμένη. Στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα νοσοκομεία δέχτηκαν πίεση από την αύξηση των περιστατικών που σχετίζονται με τη ζέστη.
Νέες ασθένειες
Σην Ελλάδα, η αύξηση της θερμοκρασίας επέτρεψε στα κουνούπια να εξαπλώσουν ιούς όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός του Δυτικού Νείλου. Το 2023, περιοχές όπως η Αττική, η Κέρκυρα και η Χαλκιδική ανέφεραν περισσότερα κρούσματα. Παρόμοια μοτίβα παρατηρήθηκαν στην Ιταλία, ιδιαίτερα στη Σικελία, και στην Πορτογαλία, όπου οι θερμότερες συνθήκες ευνοούν την εξάπλωση αυτών των ασθενειών. Επιπλέον, οι ελληνικές ακτές, από το Ιόνιο μέχρι τη Ρόδο, γίνονται πιο ευάλωτες σε μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις από μολυσμένο νερό ή θαλασσινά. Η έκθεση σημειώνει ότι οι ακτές της Ελλάδας, μαζί με αυτές της Κροατίας και της Ισπανίας, είναι μεταξύ των πιο εκτεθειμένων στην Ευρώπη, με 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως σε κίνδυνο από τέτοια μικρόβια το 2023.
«Καίγεται» και ο αγροτικός τομέας
Στην Ελλάδα, οι καύσωνες και οι ξηρασίες του 2023 μείωσαν τις σοδειές ελιάς στη Μεσσηνία και σιτηρών στη Μακεδονία. Η έκθεση εκτιμά ότι 127 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη αντιμετώπισαν προβλήματα πρόσβασης σε επαρκή τροφή λόγω κλιματικών διαταραχών. Στην Ισπανία, οι ελαιώνες της Ανδαλουσίας υπέστησαν παρόμοιες απώλειες, ενώ στη Γερμανία οι πλημμύρες έπληξαν τις καλλιέργειες σιταριού, οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές και διατροφικές προκλήσεις, ιδιαίτερα για ευάλωτες ομάδες.
Αυτοί κάνουν ότι προνοούν και εμείς ότι τους πιστεύουμε…
Η έκθεση καλεί για ενίσχυση των συστημάτων υγείας στην Ελλάδα, την Ιταλία και αλλού, ώστε να ανταποκριθούν σε καύσωνες και νέες ασθένειες. Επισημαίνει επίσης την ανάγκη μείωσης της ρύπανσης μέσω καθαρής ενέργειας, που θα μπορούσε να περιορίσει τις επιπτώσεις σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Γερμανία. Τέλος υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κρίσης στην Ευρώπη και ζητά την άμεση δράση της… Ευρώπης. Βέβαια αυτές οι λέξεις «άμεση δράση» όπως αποδείχθηκε πολλές φορές έχουν τόση χαρτούρα και τόσες διαβουλεύσεις που έχασαν τη σημασία τους. Πιθανότατα όπως και η ανθρώπινη ύπαρξη…
