Θεραπείες χωρίς… παρενέργειες! #220
Με τη βοήθεια μικρορομπότ τα φάρμακα θα κατευθύνονται μόνο σε άρρωστους ιστούς προστατεύοντας τους υγιείς. Τι λέει στο theopinion.gr o Έλληνας καθηγητής που διαμορφώνει για μία ακόμη φορά το... μέλλον
Μελίνα Καραπαναγιωτίδου
Ένας από τους εκατό ηγέτες που ανέδειξε το περιοδικό TIME το 2023, ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας Ανδρέας Φλουρής μιλάει στο theopinion.gr για μία ακόμη καινοτομία που θα αλλάξει για τα… καλά την υγεία μας.
Ο Ανδρέας Φλουρής ήταν στη λίστα TIME100 Next, ως μία από τις 100 ανερχόμενες προσωπικότητες παγκοσμίως που διαμορφώνουν το μέλλον λόγω και της πρωτοποριακής του εργασίας στην περιβαλλοντική φυσιολογία και στην εφαρμογή επιστημονικών δεδομένων σε πολιτικές για την προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτός ο Έλληνας καθηγητής φυσιολογίας στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής του εργαστηρίου FAME και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, συνεχίζει να διαμορφώνει το μέλλον, αυτή τη φορά με την έρευνα και συμμετοχή του σε μια διεθνή επαναστατική μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science με τίτλο “Clinically ready magnetic microrobots for targeted therapies” και που αναδείξαμε πριν από λιγες μέρες (δείτε εδώ περισσότερα ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΑ
“Ντελίβερι” ζωής και υγείας
Μικρορομπότ όσο ένας κόκκος της άμμου, θα μεταφέρουν ή θα κατευθύνουν τα φάρμακα στα άρρωστα κύτταρα χωρίς να επηρεάζονται τα υγιή, πχ στην αντιμετώπιση των καρκίνων. Ο καθηγητής απαντά για το τι ακριβώς είναι αυτοί οι κόκκοι (δείτε κάτω φωτογραφία) και γιατί δημιουργήθηκαν. Όπως τονίζει «πρόκειται για μικροσκοπικές, σφαιρικές κάψουλες από βιοδιασπώμενη ζελατίνη, που περιέχουν νανοσωματίδια οξειδίου του σιδήρου, σκιαγραφικό υλικό και το εκάστοτε φάρμακο που θα πρέπει να πάρει ο/η ασθενής. Με τη βοήθεια ενός κλινικού ηλεκτρομαγνητικού συστήματος πλοήγησης, μπορούμε να τα κατευθύνουμε με ακρίβεια μέσα στα αγγεία του κυκλοφορικού συστήματος, ώστε να μεταφέρουν το φάρμακο ακριβώς στο σημείο της βλάβης. Το βασικό μήνυμα της μελέτης είναι ότι αυτή η τεχνολογία ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένες θεραπείες, μειώνοντας δραστικά τις παρενέργειες και βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα σε παθήσεις όπως ο καρκίνος ή τα εγκεφαλικά επεισόδια»
Προστατεύονται οι υγιείς ιστοί
Στην ερώτηση για ποια ιατρικά προβλήματα οδηγήθηκαν σε αυτή την έρευνα επισημαίνει ότι «θέλουμε να πάρουμε ένα φάρμακο για να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα στο θυρεοειδή και το κάνουμε καταπίνοντας μια κάψουλα η οποία μεταφέρει το φάρμακο σε όλο το σώμα και ένα μικρό μέρος του θα απορροφηθεί και από το θυρεοειδή. Αυτό σημαίνει ότι για να φτάσει η απαιτούμενη δόση στο άρρωστο όργανο… εκτίθονται και όλοι οι υγιείς ιστοί, με αποτέλεσμα σοβαρές παρενέργειες και πολλές αποτυχίες σε κλινικές δοκιμές. Στόχος μας είναι η στοχευμένη χορήγηση, ώστε η υψηλή δόση του φαρμάκου να φτάνει μόνο εκεί που χρειάζεται». Αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιποι ιστοί δεν θα εκτίθενται στο φάρμακο αλλά και ο ιστός που το χρειάζεται θα το παίρνει σε υψηλή δόση ώστε να επέλθουν τα αποτελέσματα που επιθυμούμε, κάνοντας θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία πολύ πιο ασφαλης.
Σύστημα… πλοήγησης
Για το πως θα λειτουργεί πρακτικά η νέα μέθοδος με τα μικρορομποτ ο καθηγητής Φλουρής διευκρινίζει ότι «ο/η ασθενής θα βρίσκεται σε ένα κλινικό χώρο, όπου γύρω από την περιοχή ενδιαφέροντος πχ στη βάση του λαιμού αν μας ενδιαφέρει ο θυρεοειδής θα τοποθετείται το ηλεκτρομαγνητικό σύστημα πλοήγησης. Μέσω ειδικού καθετήρα θα απελευθερώνεται η κάψουλα στο κατάλληλο αγγείο και αλλάζοντας με ελεγχόμενο τρόπο τα μαγνητικά πεδία, κυλάμε ή τραβάμε το μικρορομπότ μέσα στη ροή του αίματος μέχρι το σημείο της βλάβης. Εκεί θα ενεργοποιείται η ελεγχόμενη απελευθέρωση του φαρμάκου και η κάψουλα θα διαλύεται, όλα υπό παρακολούθηση με ακτινοσκόπηση για μέγιστη ακρίβεια»
Στην τελευταία στροφή για το τέρμα
Η έρευνα βρίσκεται στο τελικό στάδιο και έχει αποδειχθεί ήδη ότι το σύστημα μπορεί να πλοηγηθεί με ακρίβεια σε τρισδιάστατα μοντέλα ανθρώπινων αγγείων και ότι λειτουργεί σε μεγάλα ζωικά μοντέλα υπό πραγματικές κλινικές συνθήκες, με παρακολούθηση μέσω ακτινοσκόπησης! «Το επόμενο βήμα είναι οι συστηματικές μελέτες ασφάλειας και στη συνέχεια οι πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, που εκτιμάμε ότι μπορεί να ξεκινήσουν μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Μια προφανής εφαρμογή αυτής της μεθόδου θα είναι τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, όπου χρειάζεται να διαλύσουμε γρήγορα έναν θρόμβο σε πολύ λεπτά και δύσκολα προσβάσιμα αγγεία. Αντίστοιχες προοπτικές υπάρχουν για άλλες αγγειακές αποφράξεις, αλλά και για στοχευμένη χορήγηση φαρμάκων σε καρκινικούς όγκους ή σε εντοπισμένες φλεγμονές, μειώνοντας τη συνολική τοξικότητα και βελτιώνοντας τα αποτελέσματα σε θεραπείες που μέχρι τώρα προκαλούν σοβαρές παρενέργειες»
Η Ελλάδα στην αιχμή της ιατρικής τεχνολογίας!
Όπως μας είπε ο καθηγητής Φλουρής «Η μελέτη είναι προϊόν μιας μεγάλης διεθνούς συνεργασίας, με ομάδες από κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα. Ο δικός μου ρόλος εστιάζει στο πώς μπορούν να πλοηγηθούν οι κάψουλες – ρομπότ μέσα στο αγγειακό σύστημα αλλά και στο πώς αυτή η τεχνολογία μπορεί να ενταχθεί με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στην πραγματική κλινική πράξη, με γνώμονα τη φυσιολογία του ανθρώπου. Για την Ελλάδα, είναι ένα παράδειγμα ότι μπορούμε να συμμετέχουμε ενεργά στην αιχμή της ιατρικής τεχνολογίας και να διαμορφώνουμε τις θεραπείες του μέλλοντος, ενισχύοντας την εθνική μας παρουσία σε παγκόσμια επιστημονικά επιτεύγματα»
