Τους έπιασαν στα πράσα, αλλά σιγά τα… αυγά

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, με τζίρους και κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ, σίγουρα θα χαμογελούν με τα ποσά των προστίμων για υπερκέρδη σε βάρος των καταναλωτών και όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό…

Η ακρίβεια έχει γίνει ο εφιάλτης κάθε νοικοκυριού, ένα καλάθι που βαραίνει όχι από τα ψώνια, αλλά από τις τιμές που αυξάνονται από την ώρα που μπαίνεις στο σούπερ μαρκετ μέχρι την ώρα που φθάνεις στο ταμείο. Από το 2021, τα βασικά  -γάλα, ψωμί, λάδι, κρέας- έχουν εκτοξευτεί κατά 28%. Αλλά δεν είναι μόνο η αγορά, ο καιρός και οι κακές σοδειές, όπως λένε σε κάθε ευκαιρία για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα.

Μετρημένα κουκιά

Σε όλον τον κόσμο, πίσω από τις τιμές κρύβεται ένα καλοστημένο παιχνίδι, όπου λίγες μεγάλες αλυσίδες, κρατάνε τα ηνία και μας βάζουν να πληρώνουμε τα μακαρόνια… χρυσά. Και όταν “τους πιάνουν στα πράσα”, τα πρόστιμα είναι ψίχουλα μπροστά στο μεγάλο φαγοπότι και στα δισεκατομμύρια του τζίρου και των κερδών, σε σημείο να σκέφτεσαι “σιγά τα αυγά”. Οι μεγάλοι παίκτες, έχουν τη δύναμη να παζαρεύουν σκληρά με προμηθευτές, αγοράζοντας προϊόντα σε χαμηλές τιμές. Όμως, αντί να περάσουν τη χαμηλή τιμή στα ράφια φουσκώνουν τις ετικέτες  και τσεπώνουν τρελά κέρδη.  Αφού συνεννοηθούν κρυφά ανεβάζουν πχ το γάλα 10 λεπτά και συμφωνούν να μην χαλάνε την πιάτσα με χαμηλές τιμές και δεν “τρέχει κάστανο”. Μια κλειστή ομάδα που ελέγχει και διώχνει μικρότερους ανταγωνιστές κανονίζει τι θα φάμε και τι θα πιούμε ή μάλλον αν θα φάμε κι αν θα πιούμε. Το 2006 πέντε εταιρείες γαλακτοκομικών συντόνιζαν τις τιμές του γάλακτος και πλήρωσαν τα προβλεπόμενα, δηλαδή πρόστιμα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού τα οποία για πολλούς είναι “κολοκύθια με τη ρίγανη”, στο 10% των κερδών ενώ αρκετά από τα πρόστιμα μειώνονται ή σβήνονται σε δικαστήρια.

Αλλού βρέχει, εμείς βρεχόμαστε

Αυτό το “παιχνίδι” δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι παγκόσμιο και συνεπώς δεν πέφτουμε από τα σύννεφα. Εδώ και καιρό ξέρουμε ότι “κάποιο λάκκο έχει η φάβα”. Στις ΗΠΑ, τέσσερις κρατάνε το 70% του εμπορίου σιτηρών, χειραγωγώντας τιμές σαν να παίζουν Monopoly. Τη δεκαετία του ’90, πιάστηκαν να φουσκώνουν τιμές σε υλικά τροφίμων και πλήρωσαν… δισεκατομμύρια σε πρόστιμα. Στην Αυστραλία, δύο γίγαντες της λιανικής κατηγορούνται ότι πουλάνε σε τιμές χρυσού ντομάτες και μήλα και με δήθεν προσφορές βγάζοντας 1,6 δισ. δολάρια κέρδη. Στην Ολλανδία, εταιρείες μπύρας κανόνιζαν τιμές και πλήρωσαν πρόστιμα 273 εκατομμυριών ευρώ.  Οι λίγοι προσπαθούν να ελέγξουν την αγορά και να κλείσουν την πόρτα στους πολλούς ανεβάζοντας τιμές όσο και όταν θέλουν, ειδικά σε κρίσεις με πόλεμο, αύξηση καυσίμων, γενικές απεργίες στις μεταφορές, πανδημία

“Ετσι και χυθεί το γάλα δεν… μαζεύεται”

Τα προϊόντα πρώτης ανάγκης, αυτά που γεμίζουν το 80% του καλαθιού -γάλα, ψωμί, κρέας, λαχανικά- είναι και θα είναι ο μεγάλος βραχνάς. Έχουν ανέβει 34% από το 2010. Το μοσχάρι, φτάνει τα 16,5 ευρώ το κιλό, γιατί το 80% του κρέατος -λέει- ότι εισάγεται και οι ευρωπαϊκοί κανόνες για το περιβάλλον ανεβάζουν το κόστος. Οι μισθοί στην Ελλάδα, όμως, ανεβαίνουν μόλις 14%  ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη τρέχουν με 46%. Έτσι, μια οικογένεια ξοδεύει το 20% του εισοδήματός της μόνο σε φαγητό. Απο την άλλη το αρμόδιο υπουργείο περηφανεύεται ότι έριξε τιμές 6-15% σε 120 προϊόντα, δηλαδή σταγόνα στον ωκεανό. Συνεπώς αν θέλουμε να πέσουν οι τιμές  θα πρέπει τα πρόστιμα να γίνουν ανάλογα και των τζίρων και των κερδών…

Παρατηρητήριο Τιμών: https://www.mindev.gov.gr/paratiritiria-timon/Πλατφόρμα του Υπουργείου Ανάπτυξης  για καταγγελίες https://kataggelies.mindev.gov.gr/ Αν χρειάζεσαι βοήθεια με τη διαδικασία, κάλεσε το 1520 (Γραμμή Καταναλωτή). Για γενικές καταγγελίες Gov.gr: https://www.gov.gr/ipiresies/polites-kai-kathemerinoteta/kataggelies