Τα… γράμματα των Βρυξελλών στα ΕΛΤΑ

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, από το 1997, δηλαδή από τότε που ψηφίστηκε η πρώτη ευρωπαϊκή ταχυδρομική οδηγία μέχρι και σήμερα, δεν έχουν σταματήσει να βρίσκονται κάτω από το μικροσκόπιο των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο.

Η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων, η ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ελέγχουν συνεχώς αν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία τηρούν τους κανόνες για δίκαιο ανταγωνισμό, αν προστατεύουν σωστά τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών, αν παραδίδουν γρήγορα τα γράμματα και τα δέματα και αν χρησιμοποιούν σωστά τα εκατομμύρια ευρώ που λαμβάνουν από τα ευρωπαϊκά ταμεία.

“Μεγάλο πακέτο”

Η πιο γνωστή υπόθεση ελέγχου είναι αυτή που ξεκίνησε τον 2022 και είναι ακόμα ανοιχτή, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνά αν η Ελλάδα έδωσε παράνομες κρατικές ενισχύσεις στα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Εξετάζει συγκεκριμένα τρία πράγματα, πρώτον τα ετήσια χρήματα που έπαιρναν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία για να καλύψουν το κόστος της καθολικής υπηρεσίας, δηλαδή της υποχρέωσης να πηγαίνουν γράμμα ή δέμα ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο χωριό με την ίδια τιμή. Δεύτερον, τις ειδικές εκπτώσεις που έκαναν σε μεγάλους πελάτες. Και τρίτον, την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας σε κάποιες υπηρεσίες. Η Επιτροπή διερευνά αν αυτά τα πλεονεκτήματα έβλαψαν τις ιδιωτικές εταιρείες ταχυμεταφορών, εκ των οποίων μία είχε κάνει και την καταγγελία για αθέμιτο ανταγωνισμό κλπ. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά.

Η… αλληλογραφία ΕΛΤΑ-ΕΕ

Παλιότερα είχε γίνει άλλη ευρωπαική έρευνα για το “ταμείο αποζημίωσης”, όπου όλες οι εταιρείες ταχυμεταφορών πλήρωναν ένα μικρό ποσοστό του τζίρου τους σε ένα κοινό ταμείο για να καλύπτονται οι ζημιές από τις άγονες γραμμές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε βγάλει και κοινή ανακοίνωση για τα Ελληνικά Ταχυδρομεία μαζί με τη γερμανική Deutsche Post, τη βελγική BPost και τη γαλλική La Poste, ζητώντας από όλες τις χώρες να δείχνουν πλήρη διαφάνεια στο πώς επιδοτούν τις δημόσιες ταχυδρομικές εταιρείες τους. Το δε 2022, την ίδια χρονιά που ξεκίνησε η έρευνα για τις ενισχύσεις, τα ΕΛΤΑ δέχτηκαν και τη μεγαλύτερη κυβερνοεπίθεση της ιστορίας τους. Χάκερ μπήκαν στα συστήματά τους, κλείδωσαν αρχεία με ransomware (κακόβουλο λογισμικό) και έκλεψαν προσωπικά δεδομένα περίπου πέντε εκατομμυρίων Ελλήνων, τα οποία εμφανίστηκαν μετά στο σκοτεινό διαδίκτυο!

Ένα γράμμα με πολλούς παραλήπτες

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έκανε έρευνα, διαπίστωσε ότι τα Ελληνικά Ταχυδρομεία δεν είχαν βασικά μέτρα ασφαλείας  επέβαλε πρόστιμο εκατομμυρίων ευρώ. Η υπόθεση αυτή έγινε (κακό) παράδειγμα σε όλη την Ευρώπη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων τη χρησιμοποιεί ακόμα στις οδηγίες της για το πώς πρέπει να αντιδρούν οι εταιρείες όταν χάνουν δεδομένα. Ταυτόχρονα, κάθε χρόνο  η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων στέλνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλυτική έκθεση για το πώς δουλεύουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Το 2020, για παράδειγμα, έδειξε ότι τα δέματα είχαν αυξηθεί απίστευτα λόγω των διαδικτυακών αγορών και πανδημίας ενώ ελέγχεται συνεχώς αν τα γράμματα φτάνουν σε τρεις εργάσιμες ημέρες και αν οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν ίση πρόσβαση στο δίκτυο διανομής των Ελληνικών Ταχυδρομείων.  Λίγα χρόνια νωρίτερα είχε βρεθεί πρόβλημα ακριβώς σε αυτό το σημείο και είχαν γίνει διορθώσεις ύστερα από παράπονα και αναφορές ανταγωνιστών.

Πώς τα ΕΛΤΑ έγιναν “case study”

Ταυτόχρονα, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία παίρνουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να φτιάξουν νέα συστήματα πληροφορικής, να αναπτύξουν υπηρεσίες για το ηλεκτρονικό εμπόριο και να αγοράσουν ηλεκτρικά βαν. Όμως κάθε ευρώ ελέγχεται πια εξονυχιστικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να μην παραβιάζονται οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και να τηρούνται οι περιβαλλοντικοί στόχοι. Με λίγα λόγια, από το 1997 μέχρι σήμερα τα ΕΛΤΑ έχουν περάσει από μεγάλες έρευνες για κρατικές ενισχύσεις, έχουν φάει (ή μάλλον έχουμε φάει) πρόστιμο εκατομμυρίων για την (αν)ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων, ελέγχονται για την ταχύτητα και την ποιότητα υπηρεσιών και παρακολουθούνται στην παραμικρή τους κίνηση, για κάθε ευρώ που παίρνουν ως ενίσχυση. Και επειδή οι έλεγχοι σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί προκύπτει το εύλογο ερώτημα αν και πότε θα εντοπιστούν κι άλλα αξιοπερίεργα στο μέλλον.

Διαβάστε κι αυτό για τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ και την ελληνική περιφέρεια: https://www.theopinion.gr/north-stories/choris-dromoys-doyleies-scholeia-domes-ygeias-pos-na-ziseis-stin-perifereia/ 

ΠΗΓΕΣ 

Έρευνα 2022: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_1662 

SA.57538 πλήρες κείμενο: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52022AS57538 

Έρευνα 2014: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52014XC1003(06) 

Ανακοίνωση 2012: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/memo_12_43 

Πρόστιμο ransomware (EDPB): https://www.edpb.europa.eu/news/national-news/2024/hellenic-sa-fine-company-failure-implement-technical-and-organisational_en 

https://economy-finance.ec.europa.eu/system/files/2023-06/Greece_Recovery_and_Resilience_Plan_el.pdf