Πώς τα drones μπορούν να αλλάξουν την υγεία στα όρη στα άγρια βουνά….

Όταν σκεφτόμαστε drones, συχνά φανταζόμαστε παιχνίδια υψηλής τεχνολογίας ή πολυτελείς υπηρεσίες για πλούσιες χώρες. Όμως σε μια αφρικανική χώρα, αυτά τα μικρά ιπτάμενα μηχανήματα σώζουν ζωές, έφεραν ελπίδα και αποδεικνύουν ότι η καινοτομία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, ιδιαίτερα εκεί που οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες

Στη Ρουάντα που έχει «σηκωθεί» από τις στάχτες μιας τραγικής ιστορίας, η τεχνολογία των drones δεν είναι απλώς ένα εργαλείο του μέλλοντος – είναι μια σανίδα σωτηρίας. Βοήθησαν μια γυναίκα σε ένα απομακρυσμένο χωριό, που αιμορραγούσε μετά τον τοκετό, ενώ λίγα χρόνια πριν η πρόσβαση σε αίμα για μετάγγιση θα μπορούσε να πάρει ώρες, με φορτηγά να παλεύουν σε λασπωμένους δρόμους και τελικά να φτάνουν αργά. Σήμερα, χάρη στα drones, μια μονάδα αίματος μπορεί να φτάσει από τον… ουρανό σε λιγότερο από 50 λεπτά, αντί για τις 2,5 ώρες που χρειάζονταν παλιότερα.

Με άλλα… κουράγια

Μελέτη που εξέτασε πάνω από 12.000 παραδόσεις αίματος από το 2017 έως το 2019 έδειξε ότι τα drones όχι μόνο μείωσαν τον χρόνο παράδοσης κατά 65%, αλλά περιόρισαν και τη σπατάλη αίματος κατά 67%. Αυτό σημαίνει περισσότεροι υγιείς, λιγότερο άγχος για τους γιατρούς και τις νοσοκόμες, και μια αίσθηση ασφάλειας για τις όλες οικογένειες. Στο δε καταυλισμό προσφύγων Mahama, τα drones έχουν γίνει σύμβολο ελπίδας. Έγκυες γυναίκες, που κάποτε ζούσαν με το φόβο ότι δεν θα προλάβουν να έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται, τώρα νιώθουν πιο ήρεμες, ξέροντας ότι τα απαραίτητα ιατρικά εφόδια μπορούν να φτάσουν γρήγορα. Αυτό δεν είναι μόνο θέμα σωματικής υγείας – είναι και… ψυχική ευημερία. Η δυνατότητα να εμπιστεύεσαι ότι το σύστημα υγείας θα σε στηρίξει, ακόμα κι αν ζεις σε έναν καταυλισμό ή σε ένα απομονωμένο χωριό, αλλάζει τα πάντα.

Προνόμιο για όλους

Η Ρουάντα αποδεικνύει ότι η τεχνολογία δεν είναι μόνο για τις πλούσιες χώρες ή τις μεγάλες πόλεις. Τα drones της εταιρείας Zipline έχουν παραδώσει πάνω από 20.000 μονάδες αίματος σε 21 νοσοκομεία στη δυτική Ρουάντα, φτάνοντας σε αποστάσεις έως και 85 χιλιομέτρων μέσα σε μισή ώρα, δηλαδή επανάσταση στην ισότητα της υγειονομικής φροντίδας. Οι αγροτικές περιοχές, που συχνά ξεχνιούνται, έχουν πλέον πρόσβαση σε υπηρεσίες που κάποτε ήταν προνόμιο των αστικών κέντρων.

Δοκιμές εταιρειών

Το κόστος των drones παραμένει υψηλό, και οι ειδικοί τονίζουν ότι χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να αξιολογηθεί αν η επένδυση αυτή είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, οι τοπικές κοινότητες πρέπει να ενημερώνονται και να συμμετέχουν, καθώς ο θόρυβος ή οι ανησυχίες για την ιδιωτικότητα μπορεί να προκαλέσουν δισταγμούς. Όμως, η επιτυχία στη Ρουάντα ανοίγει το δρόμο για περισσότερες εφαρμογές. Φανταστείτε drones να παραδίδουν εμβόλια για ζώα σε κτηνοτρόφους, προστατεύοντας τα κοπάδια τους από ασθένειες όπως ο πυρετός της κοιλάδας του Ρίφτ. Αυτό θα μπορούσε να βελτιώσει την οικονομική σταθερότητα και την ποιότητα ζωής των αγροτών, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας όχι μόνο στη Ρουάντα αλλά σε όλον τον κοσμο. Και ας μην ξεχνάμε αν βελτιωθεί η υγεία της Αφρικής, τότε δεν θα απειλούνται από επιδημίες άλλες περιοχές πχ η… Ευρώπη

Στα ελληνικά άγρια όρη και βουνά

Και στην πατρίδα μας, οι απομακρυσμένες ορεινές περιοχές αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις με αυτές της Ρουάντας πριν από την έλευση των drones. Η ταινία της Φίνος Φιλμ «Υπάρχει και Φιλότιμο» του 1965, μας θυμίζει με χιούμορ αλλά και πικρία τα προβλήματα της υπαίθρου. Στην ταινία, ένα μαιευτήριο χτίζεται σε ένα απομονωμένο χωριό χωρίς γέφυρα, μόνο για να εξυπηρετήσει τις τσέπες κομματικών παραγόντων, ενώ οι κάτοικοι αναγκάζονται να βασίζονται πάλι στη μαμή του χωριού. Αυτή η εικόνα αντικατοπτρίζει μια σκληρή πραγματικότητα. Η πρόσβαση σε υγειονομική φροντίδα στα απομακρυσμένα μέρη της Ελλάδας παραμένει δύσκολη ακόμη και το… 2025 όπου ψάχνουμε στα νοσοκομεία… ορούς για φίδια ή για δαγκώματα σκύλων και φυσικά “γιατρούς με τα κιάλια”

Η περίπτωση της Ρουάντας, αλλά και η ελληνική πραγματικότητα, μας διδάσκουν κάτι βαθύτερο, ότι η τεχνολογία μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στους προνομιούχους και τους… ξεχασμένους. Μπορεί να γίνει εργαλείο δικαιοσύνης και να δημιουργήσει μια άλλη κουλτούρα ζωής σε μια χώρα που δοκιμάζεται εδώ και πολύ καιρό από δημογραφικά προβλήματα. Άλλωστε είναι λογικό ως ένα σημείο να μην κάνουμε παιδιά. Ποιος έχει διάθεση να μεγαλώσει παιδιά όταν δεν υπάρχει δίχτυ προστασίας στην υγεία και στην περίθαλψη τους;

Πηγές:

Nisingizwe, M.P., et al. (2022). “Effect of unmanned aerial vehicle (drone) delivery on blood product delivery time and wastage in Rwanda: a retrospective, cross-sectional study and time series analysis.” The Lancet Global Health, 10(4), e564-e569.

Amukele, T.K., et al. (2015). “Can Unmanned Aerial Systems (Drones) Be Used for the Routine Transport of Chemistry, Hematology, and Coagulation Laboratory Specimens?” PLoS One, 10(7), e0134020.

Zailani, M.A.H., et al. (2020). “Drone for medical products transportation in maternal healthcare: a systematic review and framework for future research.” Medicine (Baltimore), 99(38), e21967.

Save the Children (2024).

The Guardian (2022).

World Economic Forum (2020).