Πολιτικές υγείας με «ξένα κόλλυβα»

Ένα προσωρινό μέτρο της εποχής των μνημονίων, το 2012, έχει γίνει μια αβάσταχτη μονιμότητα και κανονικότητα για χιλιάδες εργαζόμενους γιατρούς επί δεκατρία συνεχή χρόνια!

«Το clawback* επιβλήθηκε την εποχή των μνημονίων, στις ήδη χαμηλές αμοιβές των εργαστηριακών γιατρών, ως απάντηση στους σφιχτούς προϋπολογισμούς του ΕΟΠΥΥ» υπενθυμίζει ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) χαρακτηρίζοντας αυτή την πρακτική  ως… υφαρπαγή δεδουλευμένων και αναγκαστική κάλυψη εξόδων της περίθαλψης τα οποία όφειλε να τα καλύπτει η πολιτεία. Οι δε υπουργοί υγείας ή οικονομικών του 2012 και του 2025, σαφώς πέτυχαν και πετυχαίνουν εξοικονόμηση για τρόικα ή εθνικό προυπολογισμό μετακυλύοντας κόστη στους γιατρούς. Με τόσες κυβερνήσεις, εδώ και δεκατρία χρόνια, οι εργαστηριακοί γιατροί είναι αυτοί που πληρώνουν τα σπασμένα αν και ο ΠΙΣ έχει προτείνει λύσεις ενίσχυσης ΕΟΠΥΥ π.χ. καπνικό φόρο ολίγων λεπτών του ευρώ ανά πακέτο, όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ, ειδικά τώρα που επιβάλλει αναπροσαρμογή καπνικών τιμών.

Με ΙΧ και μισθωμένα λεωφορεία στην Αθήνα

Όλοι οι ιατρικοί σύλλογοι της χώρας συμμετέχουν σε σχετική διαμαρτυρία για την κατάργηση της «υφαρπαγής δεδουλευμένων» αύριο το μεσημέρι στο υπουργείο οικονομικών, διότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το υπουργείο υγείας «σήκωσε τα χέρια ψηλά» υποστηρίζοντας ότι είναι αναρμόδιο. Το clawback εφαρμόζεται αδιάλειπτα από το 2012 ως σήμερα, αν και το μέτρο αρχικά είχε νομοθετηθεί για έξι χρόνια ως… προσωρινή λύση! Δεκατρία χρόνια μετά το μέτρο έχει μετατραπεί και εδραιωθεί ως μόνιμη… κανονικότητα! Σε συνέντευξη τύπου του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ) γιατροί μίλησαν για αδικία που δεν έχει τέλος. Η Α΄Αντιπρόεδρος του ΙΣΘ Μαρία Χατζηδημητρίου, ο γενικός γραμματέας του ΙΣΘ Νίκος Μπάτζιος και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτών Εργαστηριακών Ιατρών Κεντρικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος χαρακτήρισαν ανήθικη την πρακτική αφού υποχρεώνει εργαζόμενους της υγείας να επιστρέφουν χρήματα που τα έχουν δουλέψει και τα έχουν ξοδέψει στις ανάγκες των εργαστηρίων και των αναλωσιμων υλικών αλλά κυρίως των ασθενών

Χορηγοί του συστήματος

Η κα Χατζηδημητρίου περιέγραψε την οικονομική ασφυξία που βιώνουν πάνω από μια δεκαετία, πχ για εξετάσεις αξίας 100 ευρώ σε έναν ασθενή, το εργαστήριο εισπράττει μόλις 20 ευρώ, καθώς το 80% παρακρατείται για clawback και αποπληρωμή παλαιών τεχνητών χρεών. Όταν δε ο προϋπολογισμός προβλέπει ένα εκατομμύριο ευρώ αλλά οι πραγματικές εξετάσεις φτάνουν τα δύο ή τρία εκατομμύρια, την υπέρβαση την καλύπτουν αποκλειστικά οι ίδιοι οι γιατροί, λειτουργώντας ουσιαστικά ως ακούσιοι χρηματοδότες της δημόσιας υγείας που το κράτος οφείλει να παρέχει στους πολίτες. Να σημειωθεί ότι πρόσφατα τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα. Στις 20 Οκτωβρίου, δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ νέα διάταξη που προσθέτει εξετάσεις υψηλού κόστους στον ΕΟΠΥΥ χωρίς ωστόσο κάποια αύξηση του προϋπολογισμού. Το δε clawback του 2022 εξοφλείται σε 12 δόσεις, δηλαδή τουλάχιστον 1.500 ευρώ μηνιαίως ανά γιατρό, και την ίδια ώρα η ειδικότητα της βιοπαθολογίας έχει γίνει άγονη, με εργαστήρια να κλείνουν και νέους επιστήμονες να μην την επιλέγουν.

Προσωρινά για… 13 χρόνια

Ο γενικός γραμματέας του ΙΣΘ Νικόλαος Μπάτζιος υπογράμμισε ότι clawback και rebate, ως προσωρινά μνημονιακά μέτρα, έπρεπε να έχουν λήξει, όμως συνεχίζουν την αφαίμαξη του κλάδου ενώ η πρωτοβάθμια περίθαλψη ασκείται αποκλειστικά στις πλάτες των βιοπαθολόγων. Πρόσθεσε ότι «συνταξιούχοι συνάδελφοι, παρόλο που πλήρωναν εισφορές μια ζωή, αδυνατούν να λάβουν σύνταξη λόγω χρεών που δεν δημιούργησαν αυτοί! Καμία άλλη επαγγελματική κατηγορία στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει παρόμοια αδικία, ενώ πολλοί έχουν αποφασίσει να κλείσουν τα ιατρεία τους ή να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, ακόμη και κοντά στο τέλος της καριέρας τους»!

Μέτρο της ντροπής για την πολιτεία

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτών Εργαστηριακών Ιατρών Κεντρικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος χαρακτήρισε το μέτρο επαίσχυντο που εξυπηρετεί την αδυναμία του υπουργείου να ελέγξει την αθρόα συνταγογράφηση, να εφαρμόσει διεθνή διαγνωστικά πρωτόκολλα και να προσαρμόσει δυναμικά τον προϋπολογισμό στις ανάγκες της κοινωνίας. Οι γιατροί εισπράττουν μόλις το 30% του τζίρου τους, υποχρεωμένοι να καλύψουν προμηθευτές, ΔΕΚΟ, μισθοδοσία και με τεχνητά χρέη που φτάνουν τις 300.000 ή 400.000 ευρώ ανά εργαστήριο. Εδώ και 13 χρόνια, η κοινωνική πολιτική γίνεται στις πλάτες γιατρών και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Προσφυγές στη δικαιοσύνη απορρίπτονται λόγω «καλλιτεχνικά κατασκευασμένης» διάταξης και ο κλάδος εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσουν από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια να δώσουν λύση. Πρότεινε δε στην πολιτεία να αποφασίσει άμεσα την κατάργηση του μέτρου, σταδιακά με εξορθολογισμό της συνταγογράφησης. Κατέληξε ότι «ο ετήσιος προϋπολογισμός για βιοπαθολογικές και ακτινολογικές εξετάσεις είναι 400 εκατομμύρια ευρώ, με υπέρβαση 700 εκατομμυρίων ετησίως. Η εισαγωγή OTP στη συνταγογράφηση, που θα μείωνε τη δαπάνη κατά 20% και εφαρμόζεται επιτυχώς σε φυσικοθεραπείες και γυαλιά οράσεως, ούτε καν συζητείται. Επανέλαβε ότι τα χρέη των εργαστηριακών γιατρών δεν προέρχονται από αμέλεια, αλλά από… δεδουλευμένα που μετατρέπονται σε υποχρέωση επειδή ο κρατικός προϋπολογισμός δεν επαρκεί.

Υπάρχει λύση αλλά δεν…

Η κα Χατζηδημητρίου θύμισε την πρόταση του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου που «είναι εξαιρετικά τεκμηριωμένη ώστε να ενισχυθεί ο ΕΟΠΠΥ και με μια μικρή αύξηση του φόρου στα καπνικά προϊόντα κατά 20 λεπτά ανά πακέτο, θα αποδίδει πολλά εκατομμύρια ετησίως και θα καλύψει πλήρως την υπέρβαση με δίκαιο και ηθικό τρόπο, ειδικά τώρα που η ΕΕ υποχρεώνει σε αναπροσαρμογή τιμών». Όλοι τόνισαν ότι το clawback δεν είναι εργαλείο εξορθολογισμού, αλλά παραδοχή κρατικής αδυναμίας, πλήττει τη βιωσιμότητα των ιατρείων, οδηγεί σε οικονομική ασφυξία και απαξιώνει την πρωτοβάθμια φροντίδα. Να θυμίσουμε ότι ο ΙΣΘ μισθώνει λεωφορεία για τη μεταφορά μελών στην Αθήνα, ενώ η κινητοποίηση της 7ης Νοεμβρίου συντονίζεται από την ΠΟΕΡΓΙ και στηρίζεται από ιδιωτικές κλινικές και απεργία δημόσιων νοσοκομείων στις 6-7 Νοεμβρίου. Ζητείται συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, και αν τα αιτήματα (πλήρης κατάργηση clawback, αύξηση προϋπολογισμού κατά τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ, ελεγκτικοί μηχανισμοί σε πραγματικό χρόνο, διαγραφή τεχνητών χρεών και αποκατάσταση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων) δεν ικανοποιηθούν, οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν…

*Ο όρος “clawback” αναφέρεται στον μηχανισμό αυτόματης επιστροφής χρημάτων που εφαρμόζεται από τον ΕΟΠΥΥ προς τους επαγγελματίες υγείας όταν η συνολική δαπάνη υπερβαίνει τον ετήσιο προϋπολογισμό που έχει καθορίσει το Υπουργείο Υγείας. Έτσι, ενώ οι ιατροί παρέχουν υπηρεσίες σύμφωνα με τα παραπεμπτικά και τις ανάγκες των ασθενών, το κράτος… παρακρατεί εκ των υστέρων μέρος των νόμιμων δεδουλευμένων αμοιβών τους μεταφέροντας το βάρος της δημοσιονομικής ανεπάρκειας στους ίδιους…