Όταν δεν μπορείς να μοιράσεις… δισεκατομμύρια ευρώ
Το 80% των ενισχύσεων της ΚΓΠ συνεχίζει να πηγαίνει στο... 20% των μεγάλων εκμεταλλεύσεων, αφήνοντας μικρούς αγρότες με περιορισμένη στήριξη, π.χ. μόλις 1.250 ευρώ ετησίως
theopinion
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) κατανέμει τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΓΠ) από το 2027 έως το 2034, με 294 δισ. ευρώ προορισμένα για άμεσες ενισχύσεις εισοδήματος, eco-schemes* και επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες.
Ψηφίστηκε το νέο… πακέτο
Το πακέτο Omnibus III, που παρουσιάστηκε στις 14 Μαΐου 2025, απλοποιεί την ΚΓΠ, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και ενισχύοντας την ευελιξία των αγροτών. Περιλαμβάνει λιγότερους ελέγχους για βιολογικές και μικρές φάρμες, ενιαίο σύστημα υποβολής στοιχείων, γρηγορότερες πληρωμές σε κρίσεις (π.χ. πλημμύρες, ξηρασίες), ενισχυμένα ασφαλιστικά προγράμματα και κίνητρα για νέους αγρότες, όπως επιδοτήσεις έως 75.000 ευρώ για νέες επιχειρήσεις και στήριξη συνεταιρισμών. Το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε τη θέση του στις 3 Σεπτεμβρίου 2025, και η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου στις 22 Σεπτεμβρίου πρότεινε αύξηση των ενισχύσεων για μικρούς αγρότες στα 5.000 ευρώ ετησίως.
Από Νοέμβριο, όμως με… προβλήματα
Η τελική ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο έγινε στις 8 Οκτωβρίου 2025 και πέρασε με πλειοψηφία, εγκρίνοντας τους απλούστερους κανόνες και τη βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα τροφίμων. Η τυπική έγκριση από το Συμβούλιο αναμένεται σύντομα, ώστε οι αλλαγές να εφαρμοστούν από τον Νοέμβριο 2025. Ωστόσο, οργανώσεις όπως η Greenpeace εξέφρασαν ανησυχίες στις 10 Οκτωβρίου 2025 ότι η χαλάρωση των περιβαλλοντικών κανόνων, π.χ. λιγότεροι έλεγχοι για τη διατήρηση λιβαδιών, μπορεί να βλάψει τη βιοποικιλότητα και την κλιματική δέσμευση της ΕΕ. Επιπλέον, το 80% των ενισχύσεων της ΚΓΠ συνεχίζει να πηγαίνει στο 20% των μεγάλων εκμεταλλεύσεων, αφήνοντας μικρούς αγρότες με περιορισμένη στήριξη, π.χ. μόλις 1.250 ευρώ ετησίως, που δεν καλύπτει τις ανάγκες τους.
Ανεξόφλητα στην ατζέντα
Στην Ελλάδα, προβλήματα όπως σφάλματα στο σύστημα ΟΣΔΕ εξακολουθούν να ταλαιπωρούν τους αγρότες. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ όρισε προθεσμία μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 για τη συμπλήρωση του ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου) στις αιτήσεις ενισχύσεων του 2025, με κίνδυνο μη πληρωμής για όσους δεν συμμορφώθηκαν, όπως ανακοινώθηκε στις 27 Αυγούστου 2025. Επίσης, 590 εκατ. ευρώ από παλιά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης παραμένουν ανεξόφλητα, και η αντιπολίτευση ζητά χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής μέχρι το τέλος του έτους.
Ακόμη το παλεύουν
Οι μικροί αγρότες ζητούν δικαιότερη κατανομή κονδυλίων και ισχυρότερα προληπτικά μέτρα, όπως καλύτερες ασφάλειες και ταμεία αμοιβαίας βοήθειας, αντί για πληρωμές μόνο μετά από κρίσεις. Η ΕΕ δεσμεύεται για μεγαλύτερη διαφάνεια, με υποχρεωτικές διαβουλεύσεις με αγρότες και οργανώσεις πριν από αλλαγές, και πλήρη ψηφιοποίηση για εξάλειψη της γραφειοκρατίας. Παρά τις προόδους, η άνιση εφαρμογή των μέτρων σε εθνικό επίπεδο και η έλλειψη προληπτικών λύσεων παραμένουν προκλήσεις, ενώ οι αγρότες πιέζουν για πιο ισορροπημένη στήριξη ώστε να μην οργώνουν μόνο, αλλά να… θερίζουν κιόλας.
*Τα eco-schemes είναι προγράμματα που επιδοτούν αγρότες για φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, όπως η μείωση χημικών λιπασμάτων, η διατήρηση λιβαδιών, η καλλιέργεια ανθεκτικών φυτών και η εξοικονόμηση νερού, με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, 26,9 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (EAFRD) διατίθενται μέχρι το 2027 για την ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης, με έμφαση στην ψηφιοποίηση και την καινοτομία για μικρούς παραγωγούς, όπως συζητήθηκε στη διάσκεψη στο Μιλάνο που ξεκίνησε στις 9 Οκτωβρίου 2025 και συνεχίζεται σήμερα, 10 Οκτωβρίου 2025, υπό την αιγίδα της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
ΠΗΓΕΣ: Πακέτο Omnibus III & Απλοποίηση ΚΓΠ (14 Μαΐου 2025) Συμβούλιο ΕΕ: Απλοποίηση ΚΓΠ, μείωση γραφειοκρατίας consilium.europa.eu
Έγκριση Συμβουλίου ΕΕ (3 Σεπτεμβρίου 2025) Συμβούλιο ΕΕ: Υποστήριξη καινοτομίας, γρήγορες πληρωμές consilium.europa.eu
Ψηφοφορία Ευρωκοινοβουλίου (8 Οκτωβρίου 2025) Ευρωκοινοβούλιο: Υπερψήφιση απλοποίησης CAP europarl.europa.eu
Προϋπολογισμός ΚΓΠ 2027-2034 (≥300 δισ. ευρώ) Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ενισχύσεις και eco-schemes. agriculture.ec.europa.eu
Ανησυχίες Greenpeace για Περιβαλλοντικούς Κανόνες Greenpeace: Χαλάρωση περιβαλλοντικών ελέγχων greenpeace.org
Προθεσμία ΟΠΕΚΕΠΕ για ΑΤΑΚ (30 Σεπτεμβρίου 2025) ΟΠΕΚΕΠΕ: Παράταση υποβολής ΑΤΑΚ opekepe.gr
Διάσκεψη Μιλάνο (9 Οκτωβρίου 2025) Ευρωπαϊκή Επιτροπή: EU Agri-Digital Conference agriculture.ec.europa.eu