Οι… γενναίοι εισαγγελείς παραμένουν στις θέσεις τους
Τι σημαίνει η ανανέωση της θητείας των Παπανδρέου, Θάνου και Μουζάκη στην Ευρωπαική Εισαγγελία (ΕΡΡΟ) για τις έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν στη χώρα μας (ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμβαση 717 για σιδηρόδρομο κλπ)
Μελίνα Καραπαναγιωτίδου
Η ανανέωση της θητείας τριών Εντεταλμένων Ευρωπαίων Εισαγγελέων στο γραφείο της ΕPPO στην Αθήνα, της Πόπης Παπανδρέου, της Χαρίκλειας Θάνου και του Διονύση Μουζάκη, για άλλα πέντε χρόνια «δεν είναι απλώς μια τυπική διοικητική απόφαση, αλλά ένα ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης προς το έργο τους» όπως σημειώνουν δικαστικοί κύκλοι. Είναι οι “γενναίοι εισαγγελείς” όπως τους χαρακτήρισε στην επίσκεψη της στην Αθήνα η Λάουρα Κοβέσι που θα συνεχίσουν τις έρευνες για τα γνωστά σκάνδαλα.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 που διέπει τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας η θητεία τους είναι πενταετής και μπορεί να ανανεώνεται απεριόριστα με απόφαση του Κολλεγίου. Όταν αυτή η απόφαση λαμβάνεται ομόφωνα, όπως στην περίπτωση μας, σημαίνει ότι συμφωνούν απόλυτα για την αποτελεσματικότητα τους και στο να συνεχίσουν να χειρίζονται απάτες σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, όπως παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις ή κακοδιαχείριση κοινοτικών κονδυλίων.
Χωρίς καθυστερήσεις
Στην πράξη, αυτή η απόφαση διασφαλίζει ότι οι έρευνες δεν θα διακοπούν, ούτε θα επιβραδυνθούν. Αυτοί οι εισαγγελείς έχουν ήδη συγκεντρώσει χιλιάδες σελίδες με στοιχεία και έχουν αποκτήσει βαθιά γνώση των φακέλων από το 2021 που ξεκίνησε η EPPO. Μια αλλαγή προσώπων θα σήμαινε ότι οι νέοι εισαγγελείς θα έπρεπε να ξεκινήσουν από το… μηδέν, με κίνδυνο να χαθούν μήνες ή και χρόνια πολύτιμου χρόνου. Η EPPO, όπως τονίζει η ίδια στην ετήσια έκθεσή της για το 2024, δίνει μεγάλη σημασία στη σταθερότητα του προσωπικού της σε χώρες με μεγάλο όγκο υποθέσεων, ακριβώς για να προστατεύσει την αποτελεσματικότητα των ερευνών της.
“Έξω πάμε καλά”
Αντίθετα πολύ συχνά εκφράζονται ανησυχίες στη χώρα μας, για την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη δικαιοσύνη. Σε εθνικό επίπεδο υπάρχουν φωνές ακόμα και από δικαστικούς που μιλούν για κλονισμό της εμπιστοσύνης του κόσμου λόγω πολιτικών παρεμβάσεων ή καθυστερήσεων, όμως η ευρωπαϊκή διάσταση φαίνεται να είναι διαφορετική. «Δεν πρόκειται για ελληνική κυβερνητική απόφαση ούτε για εθνική δικαστική ιεραρχία, αλλά για ευρωπαϊκό θεσμό που λειτουργεί μακριά από εγχώριες πολιτικές πιέσεις» όπως σημειώνουν αξιόπιστα ευρωπαϊκά ΜΜΕ. Με λίγα λόγια οι χώρες της ΕΕ ψηφίζουν «ναι» στη συνέχεια αυτού του έργου, στέλνοντας μήνυμα ότι “υπάρχει δικαιοσύνη” και ότι οι Έλληνες δικαστικοί κάνουν τη δουλειά τους, όταν τους αφήνουν ή έστω δεν έχουν τόσες πιέσεις όπως καταγγέλουν και οι ίδιοι.
Δικογραφίες με τον… τόνο
Η θητεία της Λάουρα Κοβέσι λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2026 (ξεκίνησε την 31η Οκτωβρίου 2019 για 7 χρόνια και είναι μη ανανεώσιμη θητεία, αρθρο 14 παρ. 2 του Κανονισμού 2017/1939). Η δε αλλαγή του/της Γενικού Ευρωπαίου Εισαγγελέα σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, επηρεάζει ελάχιστα την καθημερινή λειτουργία των ερευνών διότι δεν χειρίζεται προσωπικά κάποια δικογραφία. Οι φάκελοι (π.χ. ΟΠΕΚΕΠΕ, αγροτικές επιδοτήσεις, μεγάλα έργα κ.λπ.) διεκπεραιώνονται αποκλειστικά από τους Εντεταλμένους Ευρωπαίους Εισαγγελείς σε κάθε χώρα και από τους ανακριτικούς μηχανισμούς τους. Αυτοί έχουν όλο το υλικό, τις καταθέσεις, τα τραπεζικά ελέγχους κ.λπ. Οι Εντεταλμένοι Εισαγγελείς (όπως οι Παπανδρέου, Θάνου, Μουζάκης που είπαμε μόλις ανανεώθηκαν για 5 ακόμα χρόνια) δεν επηρεάζονται με την αλλαγή της ή του Γενικού. Η θητεία τους είναι ανεξάρτητη και ανανεώνεται ξεχωριστά. Άρα υπάρχει απόλυτη θεσμική συνέχεια στη γνώση των στοιχείων και όλο το προσωπικό (αναλυτές, οικονομικοί ερευνητές, γραμματεία) της EPPO παραμένει το ίδιο.
Από τη Ρουμάνα στον Γερμανό;
Ο ευρωπαϊκός τύπος έχει αναδείξει ήδη ότι τέσσερις ανώτατοι εισαγγελείς έχουν προκριθεί ύστερα από συνεντεύξεις τον Σεπτέμβριο 2025 κι αυτοι είναι οι Andrés Ritter (Γερμανία) πρώην αναπληρωτής της Kοβέσι στην EPPO, θεωρείται το φαβορί, Ιngrid Maschl-Clausen (Αυστρία), πρώην εισαγγελέας EPPO και μόνιμη αντιπροσωπεία Αυστρίας στις Βρυξέλλες, Stefano Castellani (Ιταλία), εντεταλμένος Ευρωπαίος Εισαγγελέας στο Τορίνο κα ι Emilio Jesús Sánchez Ulled (Ισπανία), επικεφαλής εισαγγελέας για εγκλήματα κατά της δημόσιας διοίκησης στη Μαδρίτη. Οι αναλύσεις επικεντρώνονται κυρίως στο ότι η Κοβέσι έχει πολύ «σκληρό» και ανεξάρτητο στιλ κι υπάρχει προβληματισμός σε κύκλους των Βρυξελλών μήπως ο/η επόμενος/η είναι πιο «συμβιβαστικός/ή» με τις όποιες πολιτικές πιέσεις, που όσο και αν δεν το παραδέχονται, υπάρχουν και στην ΕΕ…
Τι λέει η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων
Σε συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει σχετικά πρόσφατα ο εκπρόσωπος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, ο πρωτοδίκης Παντελής Μποροδήμος τόνισε μεταξύ άλλων «Η κυβέρνηση να μην παρεμποδίζει το έργο της Ευρωπαικής Εισαγγελίας όταν ερευνά τόσο σοβαρά θέματα όπως ο ΟΠΕΚΕΠΕ». Όσο για το πολιτικό σύστημα σχολίασε ότι “έχει υπάρξει σταθερά ανειλικρινές και υποκριτικό ως προς τη διάθεση προστασίας της δικαστικής ανεξαρτησίας. Άλλοτε την εκθειάζει -όταν οι αποφάσεις μας συμβαδίζουν με το πολιτικό αφήγημα που κάθε πολιτική δύναμη υπηρετεί – και άλλοτε την ξορκίζει όταν οι αποφάσεις δε συμφωνούν με το είδος της πραγματικότητας που θέλει να προβάλει. Χαρακτηριστικό είναι δε, ότι κάθε πολιτική δύναμη, έχει και «αγαπημένες» δίκες, γύρω από τις οποίες χτίζει επιχειρηματολογία κατά των πολιτικών της αντιπάλων, αδικώντας όμως τον κόπο και την προσπάθεια των δικαστών και εισαγγελέων για την καθαυτή δίκη” Για τους Έλληνες εισαγγελείς στην ΕΡΡΟ ο κ. Μποροδήμος τόνισε ότι “…η περίπτωση ΟΠΕΚΕΠΕ, αποδεικνύει τόσο τη διάθεση, όσο και την ικανότητα των Ελλήνων Εισαγγελέων να ταράξουν τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας, οι δε διάλογοι που ήρθαν στη δημοσιότητα, καθιστούν προφανές το πόσο «ενοχλητικοί» είμαστε οι δικαστές και εισαγγελείς. Ας γνωρίζουν οι πολίτες ότι αυτή η ιδιότητα του «ενοχλητικού», είναι ένα καθήκον στο οποίο δε θα κάνουμε πίσω και ότι είναι και η βασική αιτία της σταθερής τα τελευταία χρόνια υπονόμευσης του έργου μας από ισχυρά συμφέροντα”
Όλα επί τάπητος
Στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στις 31 Οκτωβρίου αποφασίσθηκε η διενέργεια της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης στις 13 Δεκεμβρίου με θέματα που αφορούν μεταξύ άλλων στις πολιτικές πιέσεις και στη συνταγματική αναθεώρηση. Τα θέματα που θα συζητηθούν είναι “η Δικαιοσύνη στη μέγγενη της πολιτικής αντιπαράθεσης. Αιτίες της διαρκούς υπονόμευσής της. Σχεδιασμός ανάκτησης της κοινωνικής εμπιστοσύνης στον θεσμό”. Επίσης “Μπροστά στη Συνταγματική αναθεώρηση και στις διεθνείς εξελίξεις, η εργασιακή εξουθένωση του δικαστικού σώματος, η επαναφορά δώρων σε όλο το δημόσιο τομέα”