Μια κρυφή αγορά όπου η ζωή έχει… τιμοκατάλογο!

Το 2012, ένας 90χρονος βετεράνος πολέμου, στα τελευταία στάδια του καρκίνου, κείτεται σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου, περιμένοντας ώρες για λίγη ανακούφιση. Ο πόνος τον λυγίζει, το σύστημα τον αγνοεί. Η εγγονή του, απελπισμένη, βγάζει χρήματα από την τσέπη της, τα δίνει κρυφά σε έναν γιατρό. Μόνο τότε ο παππούς της παίρνει φροντίδα. Αυτή η πραγματική ιστορία από την Καλαμάτα, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, έριξε άπλετο φως στο «φακελάκι», στην παράνομη πληρωμή που στοιχειώνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας από το 1983, όταν υποσχέθηκε δωρεάν υγεία για όλους, αλλά τελικά γέννησε μια κρυφή αγορά όπου η ζωή έχει τιμή.

“Οι πολίτες πληρώνουν τη νύφη”

Χαμηλοί μισθοί γιατρών, νοσοκομεία χωρίς εξοπλισμό, ατελείωτη γραφειοκρατία. Οι ασθενείς, για να δουν γιατρό ή να χειρουργηθούν, άρχισαν να δίνουν «δωράκια». Μέχρι το 1990, το φακελάκι δεν ήταν πια εξαίρεση, αλλά καθημερινότητα. Οι λίστες αναμονής φούσκωναν, και όσοι είχαν χρήματα πλήρωναν για να τις προσπεράσουν. Γιατροί και συνδικαλιστές στο χώρο της υγείας υποστήριζαν ότι το κράτος – από παλιά μέχρι σήμερα – ξέρει την “αγορά ζωής και θανάτου” αλλά θέλει να κρατήσει χαμηλά τους μισθούς, αφήνοντας τους πολίτες “να πληρώνουν τη νύφη”. Το 2005, έρευνες αποκάλυψαν ότι οι Έλληνες ξόδεψαν 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ σε φακελάκια. Το 91% πίστευε ότι το σύστημα ήταν βουτηγμένο στη διαφθορά.

Προσβάλλουν συναδέλφους με συνείδηση

Το 1998, μια εφημερίδα έφερε στο φως γιατρό που ζητούσε χιλιάδες ευρώ για να χειρουργήσει νεογνά! Το 2002, διευθυντής νοσοκομείου συνελήφθη για δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Το 2005, φακελάκι εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ συνδέθηκε με ογκολογικές θεραπείες, με φαρμακευτικές να κρύβονται πίσω από την υπόθεση. Το 2024, ακόμα πιάνουν γιατρούς να παίρνουν χιλιάδες από… καρκινοπαθείς. Και το 2025, με 90.000 ανθρώπους να περιμένουν σε λίστες αναμονής, η πληγή δεν λέει να κλείσει, παρόλο που η κρίση του 2010… έριξε κατα πολύ τα ποσά.

“Ασπιρίνες” ενώ χρειάζονται… τομές

Η πολιτεία προσπάθησε να βάλει φρένο, αλλά τα μέτρα μοιάζουν με… μπαλώματα. Το 1983, ο νόμος του ΕΣΥ απαγόρευσε τις πληρωμές, αλλά χωρίς ελέγχους, έμεινε στα χαρτιά. Το 1992, ποινές φυλάκισης δεν έπιασαν, γιατί οι λίστες αναμονής έσπρωχναν τον κόσμο να πληρώσει. Το 2012, η πλατφόρμα καταγγελιών έφερε χιλιάδες ιστορίες ντροπής και αναξιοπρέπειας στο φως. Το 2023, οι γιατροί πήραν δικαίωμα για ιδιωτικό έργο, μειώνοντας τα κίνητρα για φακελάκια. Το 2025, ένα ψηφιακό σύστημα φακέλων έκοψε τις καταγγελίες κατά 20%, αλλά η έλλειψη προσωπικού, χιλιάδες λιγότεροι υπάλληλοι τα τελευταία χρόνια, κρατά τη διαφθορά με δυνατό… ανασοποιητικό σύστημα όπως δείχνουν οι συλλήψεις και οι καταδικαστικές αποφάσεις.

Κοινό μυστικό

Έρευνες λένε ότι το 13-20% των Ελλήνων έχουν δώσει φακελάκι, ενώ το 70% των γιατρών το βλέπουν σαν κανονικότητα, πιεσμένοι από χαμηλούς μισθούς. Η πανδημία έκανε τα πράγματα χειρότερα, με τις πληρωμές να ανεβαίνουν 15-20% ενώ την ίδια ώρα το 15% των φτωχών οικογενειών αποφεύγει θεραπείες γιατί δεν αντέχει το κόστος. Ίσως η ψηφιοποίηση και οι έλεγχοι με διασταυρώσεις να δίνουν ελπίδες για ολοκληρωτική πάταξη του διαχρονικού φαινομένου, αλλά χωρίς περισσότερους γιατρούς, καλύτερους μισθούς και σκληρούς ελέγχους, το ΕΣΥ θα παραμένει ένα όνειρο που προδίδει αυτούς που το χρειάζονται πιο πολύ…

Η… σιωπηλή κρίση που απειλεί το ΕΣΥ