Μια ευκαιρία που… κρύβεται πίσω από τα μπλόκα

Αν οι ενισχύσεις για βιολογική γεωργία και για τα “οικολογικά σχήματα” δίνονταν μπροστά και χωρίς ατέλειωτη… χαρτούρα, χιλιάδες νέοι θα γύριζαν στο χωριό αντί να ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους. Επίσης αν τα λεφτά από το Ταμείο Ανάκαμψης και το «Ελλάδα 2.0» πήγαιναν μαζικά σε φωτοβολταϊκά πάνω σε σταύλους και αποθήκες, σε κλειστά δίκτυα άρδευσης που δεν χάνουν ούτε σταγόνα, σε μικρές δεξαμενές συλλογής βρόχινου νερού, οι αγρότες θα γίνονταν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί καθαρής ενέργειας της χώρας και ταυτόχρονα θα έπεφτε δραματικά το κόστος παραγωγής τους.

Χιλιάδες αγρότες, με τα χέρια παγωμένα πάνω στα τιμόνια και τα πρόσωπα κουρασμένα από χρόνια στα χωράφια, βγάζουν τα μηχανήματά τους στην άσφαλτο και λένε «ως εδώ». Όλοι μιλάνε για το ρεύμα που έγινε χρυσάφι, για το πετρέλαιο που δεν επιστρέφεται ολόκληρο, για τις αποζημιώσεις που έρχονται με το σταγονόμετρο, για τις τιμές στο βαμβάκι και το γάλα που δεν βγάζουν ούτε τα έξοδα. Και είναι όλα αλήθεια. Όμως μέσα σε αυτόν τον θόρυβο υπάρχει μια φωνή που δεν ακούγεται,  η φωνή της γης που καίγεται, που πνίγεται, που στεγνώνει.

Κανονικότητα και… πράσινη μετάβαση

Δεν μιλάνε για τις πλημμύρες του Daniel και του Elias, για τις πιο ακραίες βροχές που έχει καταγράψει ποτέ η χώρα, αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης που χτυπάει την πόρτα μας κάθε χρόνο. Κανείς δεν λέει ότι οι ξηρασίες  δεν είναι «κακή χρονιά», αλλά η νέα… κανονικότητα. Και κανείς –μα κανείς– δεν συνδέει τα σημερινά μπλόκα με το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση την ίδια ώρα που κόβει ή ανακατανέμει επιδοτήσεις, ζητάει από τους αγρότες να γίνουν «πράσινοι» από τη μια μέρα στην άλλη. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), το μεγάλο πρόγραμμα έχει αλλάξει ριζικά. Από το 2023 περίπου το 25% των άμεσων ενισχύσεων κατευθύνεται μέσα από οικολογικά σχήματα,  δηλαδή πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, με λιγότερα φυτοφάρμακα, ζώνες με λουλούδια για τις μέλισσες, διατήρηση υγροτόπων και χορτολιβαδικών εκτάσεων κ.α. Όποιος δεν συμμετέχει χάνει ένα σημαντικό κομμάτι των χρημάτων του. Την ίδια στιγμή, οι πόροι του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ για νέα μηχανήματα, κλειστά αρδευτικά δίκτυα, φωτοβολταϊκά στις στέγες ή δεξαμενές όμβριων έρχονται με τόση γραφειοκρατία και καθυστέρηση που οι μικροί και μεσαίοι αγρότες τα βλέπουν συνήθως μόνο στην τηλεόραση. Έτσι ο αγρότης είναι παγιδευμένος. Από τη μια η φύση τον χτυπάει με πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα, από την άλλη η Ευρώπη του λέει «γίνε οικολογικός αλλιώς θα μείνεις μόνος και έρημος χάνοντας χρήματα» και στη μέση η ελληνική κυβέρνηση του δίνει ψίχουλα για ρεύμα και πετρέλαιο αντί να τον βοηθήσει να κάνει τη μεγάλη μετάβαση. Το αποτέλεσμα είναι να βγαίνει στο δρόμο με το τρακτέρ, γιατί αυτό είναι το μόνο που του έχει απομείνει.

Μια σχέση αιώνων… καταρρέει

Κι όμως, αυτή η κρίση μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα μπορούσε να γίνει ευκαιρία. Αν τα λεφτά από το Ταμείο Ανάκαμψης και το «Ελλάδα 2.0» πήγαιναν μαζικά σε φωτοβολταϊκά πάνω σε σταύλους και αποθήκες, σε κλειστά δίκτυα άρδευσης που δεν χάνουν ούτε σταγόνα, σε μικρές δεξαμενές συλλογής βρόχινου νερού, οι αγρότες θα γίνονταν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί καθαρής ενέργειας της χώρας και ταυτόχρονα θα έπεφτε δραματικά το κόστος παραγωγής τους. Αν οι ενισχύσεις για βιολογική γεωργία και για τα οικολογικά σχήματα δίνονταν μπροστά και χωρίς ατέλειωτη χαρτούρα, χιλιάδες νέοι θα γύριζαν στο χωριό αντί να φεύγουν. Αντί γι’ αυτά, βλέπουμε χημικά στη Νίκαια και τρακτέρ να καίνε λάστιχα. Και η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να χτυπάει την πόρτα, μόνο που κανείς δεν την ακούει μέσα στον θόρυβο των μηχανών και των απελπισμένων φωνών. Ίσως την επόμενη φορά που θα δούμε τα μπλόκα, να δούμε και τη μεγάλη εικόνα. Δεν διαμαρτύρονται μόνο για το πορτοφόλι τους, όπως συχνά λένε όσοι ζουν στις πόλεις, διαμαρτύρονται γιατί η γη που μας ταΐζει ΟΛΟΥΣ εδώ και αιώνες αλλάζει πρόσωπο, και κανείς δεν τους δίνει τα εργαλεία να την προστατεύσουν, αλλά ούτε να προστατευτούν και οι ίδιοι από αυτήν.