ΙΣΘ: Σοκαριστικά δεδομένα για την επίπτωση της ρύπανσης στην υγεία

Τι αποκάλυψαν επιστήμονες σε συζήτηση του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και τι αποδεικνύουν διεθνείς οργανισμοί και μελέτες τους. Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης και η παγίδευση των ρύπων…

Στο περίπτερο του ΙΣΘ, στην 89η ΔΕΘ συζητήθηκε σε απευθείας μετάδοση για το πώς η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή απειλούν την υγεία μας. Ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης με πρωτοβουλία του προέδρου Νίκου Νίτσα, έβαλε στο επίκεντρο το θέμα «Περιβάλλον, Ρύπανση και Υγεία». Επιστήμονες, με τον πιο έγκριτο τρόπο, έφεραν στο φως την αόρατη απειλή που… εισπνέουμε καθημερινά, ενώ όπως είπε ο κ Νίτσας «πρόσφατες διεθνείς έρευνες φορέων όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος και το IPCC επιβεβαιώνουν με σοκαριστικά δεδομένα ότι ο πλανήτης μας και η υγεία μας κινδυνεύουν άμεσα» (βλ φωτο από εγκαίνια του περιπτέρου του ΙΣΘ από την ηγεσία του υπουργείου υγείας στη φετινή ΔΕΘ)

«Παγίδα των ρύπων»

Ο Θεόδωρος Καρακώστας, Ομότιμος Καθηγητής Μετεωρολογίας του ΑΠΘ, μίλησε για την κλιματική αλλαγή σαν έναν εχθρό που αλλάζει τον πλανήτη μας, με καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασίες να πλήττουν την υγεία μας. Τόνισε ότι στη Θεσσαλονίκη οι ρύποι παγιδεύονται από τη γεωγραφία της πόλης, ενώ πρότεινε αποταμιευτήρες νερού και λιγότερες εκπομπές. Η Κατερίνα Μανίκα, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας, εξήγησε πώς ο μολυσμένος αέρας βλάπτει τους πνεύμονες, με τη ζέστη να φέρνει περισσότερα κουνούπια που μεταδίδουν Δάγκειο Πυρετό και πλημμύρες που αυξάνουν λοιμώξεις όπως η χολέρα. Είπε ότι κάθε βαθμός ζέστης ανεβάζει τη θνητότητα από πνευμονικές παθήσεις κατά 4%. Η Θεοδώρα Παπαμήτσου, Καθηγήτρια Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, σόκαρε λέγοντας ότι μικροσωματίδια και βαρέα μέταλλα περνούν στον πλακούντα, προκαλώντας πρόωρους τοκετούς και προβλήματα σε νεφρούς και ήπαρ των εμβρύων, ενώ οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο λόγω αδύναμου ανοσοποιητικού. Ο Δρόσος Τσαβλής, πνευμονολόγος, έφερε στοιχεία για 311.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη το 2024 από ρύπανση, καλώντας για φίλτρα αέρα, μάσκες και προγράμματα όπως το SEIRIOS που παρακολουθεί ρύπους.

Ποσοστά… θανάτου

Αυτά που ακούστηκαν δεν είναι θεωρίες ή απόψεις, αλλά τεκμηριωμένα στοιχεία που τα επιβεβαιώνουν οι πιο πρόσφατες έρευνες από διεθνείς οργανισμούς. Η έκθεση State of Global Air 2024 λέει ότι η ρύπανση του αέρα σκότωσε εκατομμύρια ανθρώπους το 2021, με εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά κάτω των πέντε να χάνονται από αναπνευστικά προβλήματα και λοιμώξεις. Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (Harm to Human Health 2024) αναφέρει 239.000 πρόωρους θανάτους το 2022 από μικροσωματίδια PM2.5, που τρυπώνουν στους πνεύμονες και προκαλούν καρδιακά, εγκεφαλικά και καρκίνο. Παρά τη μείωση 45% από το 2005, ο στόχος του 2030 παραμένει μακριά. Το Ambient Air Quality Fact Sheet του ΠΟΥ (Οκτώβριος 2024) αποκαλύπτει ότι το 99% του πλανήτη αναπνέει αέρα πάνω από τα ασφαλή όρια, με 4,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Η κλιματική αλλαγή χειροτερεύει τα πράγματα: το IPCC (AR6 Synthesis Report 2024) προειδοποιεί ότι η θέρμανση του 1,5°C φέρνει 50% πιο συχνούς καύσωνες και πλημμύρες, με 250.000 επιπλέον θανάτους ετησίως έως το 2030 από ζέστη, ελονοσία και διάρροια. Οι καταιγίδες κουβαλούν 7% περισσότερη υγρασία ανά μισό βαθμό, ενώ η γύρη και η μούχλα, που αυξάνονται 30% λόγω ζέστης, πυροδοτούν άσθμα, όπως λέει το Lancet Countdown 2024.

Φίλτρα ΗΕΡΑ παντού

Το 2023, η Ευρώπη είχε 46 επιπλέον μέρες καύσωνα, με τη θνησιμότητα από αναπνευστικά να ανεβαίνει 3-5% ανά βαθμό .Οι έγκυες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι είναι οι πιο ευάλωτοι. Μια μελέτη του NIEHS στο  Environmental Health Perspectives (Ιανουάριος 2024) δείχνει ότι τα PM2.5 αυξάνουν 15% τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους μωρού, λόγω οξειδωτικού στρες στον πλακούντα. Βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδος και υδράργυρος από λύματα, σύμφωνα με το Lancet Planetary Health (Απρίλιος 2024), μειώνουν τη λειτουργία νεφρών και ήπατος στα έμβρυα κατά 20-25%, διαταράσσοντας ορμόνες. Τα παιδιά κινδυνεύουν με 18% περισσότερο άσθμα, ενώ οι ηλικιωμένοι πλήττονται από καρδιαγγειακά και εγκεφαλική φθορά, όπως λέει το NIEHS Air Pollution and Your Health (2024), που συνδέει τη ρύπανση ακόμα και με Alzheimer στους εφήβους λόγω DNA βλαβών. Οι οργανισμοί προτείνουν φίλτρα HEPA, μάσκες FFP2, λιγότερες εκπομπές και καλύτερη διαχείριση υδάτων για να σταματήσουν λοιμώξεις. Η δε υγιεινή διατροφή και οι εμβολιασμοί θωρακίζουν τους πιο ευάλωτους. Η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή δεν είναι μακρινές απειλές, είναι εδώ, και η δράση μας είναι η μόνη λύση…

Και οι φωτιές σε κτίρια, μονάδες ανακύκλωσης κλπ επιβαρύνουν την υγεία μας – Τι λέει Έλληνας επιστήμονας σε πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια: https://www.theopinion.gr/health-ygeia/foties-se-ktiria-me-epikindyna-ylika-meleti-ellina-kathigiti-sto-usc-gia-ton-aera-poy-anapneyoyme/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&fbclid=IwY2xjawMvlKZleHRuA2FlbQIxMQABHl-874kG8Il6EsKwcTGk2AnLGVKRTxwkbtvL14AlyiG1m86rVMJHmd_0s4VX_aem_5hDRq7Maf7R-Qd9FQduuLQ

Πηγές

• State of Global Air 2024: www.stateofglobalair.org/resources/report/state-global-air-report-2024
• WHO Ambient Air Quality Fact Sheet (Oct 2024): www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ambient-(outdoor)-air-quality-and-health
• WHO Climate Change and Health: www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health
• EEA Harm to Human Health 2024: www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/harm-to-human-health-from-air-pollution-2024
• EEA Europe’s Air Quality Status 2024: www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/europes-air-quality-status-2024
• IPCC AR6 WGII: www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/
• IPCC AR6 Synthesis Report: www.ipcc.ch/report/ar6/syr/
• NIEHS Air Pollution and Fetal Development (Jan 2024): pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38117032/
• NIEHS Air Pollution and Your Health: www.niehs.nih.gov/health/topics/agents/air-pollution
• Lancet Countdown 2024: www.thelancet.com/countdown-health-climate
• Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονικης