Η Θεσσαλονίκη -και σε αυτό τον τομέα- πληρώνει το κόστος της… απόστασης

Είναι μακριά από την Αθήνα και χάνεται η… φωνή όσων διατυπώνουν ενστάσεις, διαφωνίες αλλά και προτάσεις για λύση διαχρονικών προβλημάτων. Πρόεδροι επιστημονικού φορέα προσπαθούν να «καθαρίσουν» τα αυτιά των κυβερνώντων αλλά δεν τα καταφέρνουν. Όλοι συμφωνούν, παρά τις διαφορετικές κομματικές προελεύσεις τους, ότι η απαξίωση της Θεσσαλονίκης είναι δεδομένη εδώ και δεκαετίες!

Οι πρώην πρόεδροι της ιατρικής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με όσα έχουν δηλώσει στο περιοδικό του συλλόγου τους, έχουν μια κοινή συνισταμένη. Οι προσπάθειες τους δεν εκτιμήθηκαν από την κεντρική εξουσία γιατί απλούστατα ήθελε να τους ελέγξει. Όλοι, από τον Δημήτρη Τσάμη ως τον Περικλή Σφυρίδη, μοιράζονται την ίδια εμπειρία ή την ίδια πικρία αν θέλετε. Η Θεσσαλονίκη, όπως και η περιφέρεια, φωνάζει, αλλά η Αθήνα κωφεύει. Οι τεκμηριωμένες προτάσεις τους, οι αγώνες για καλύτερες συνθήκες και η μάχη να κρατήσουν τους γιατρούς και τους ασθενείς σε μια πρωτοπόρο πορεία πνίγoνται στην αδιαφορία. Aπο δε τις καθημερινές και δυναμικές παρεμβάσεις του νυν προέδρου του ΙΣΘ Νίκου Νίτσα, αυτή η κατάσταση φαίνεται να συνεχίζεται κανονικά και με το νόμο…

Από τα πρόσφατα ως τα παλιά

Ο Δημήτρης Τσάμης, πρόεδρος το 2013-2014 και νυν επικεφαλής του Πειθαρχικού Συμβουλίου, δεν μασάει τα λόγια του. Η υπερπληθώρα γιατρών, η φυγή στο εξωτερικό και η ξεπερασμένη μέθοδος της επετηρίδας για την ειδικότητα είναι πληγές που το κράτος αφήνει να αιμορραγούν. «Η πολιτεία αδιαφορεί παντελώς», λέει, περιγράφοντας πώς 10 υπουργοί Υγείας σε λίγα χρόνια άλλαζαν κατευθύνσεις χωρίς σχέδιο, αφήνοντας τη Θεσσαλονίκη να παλεύει μόνη με μειωμένες επιχορηγήσεις και νοσοκομεία υποστελεχωμένα. Ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος από το 2005 έως το 2011, χτυπάει τη γροθιά στο τραπέζι για την «διαρκή βαρηκοΐα». Εν μέσω μνημονίου, πάλεψε με την κατάργηση του ΙΚΑ, τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ και την οικονομική ασφυξία των γιατρών. Οι έρευνες κοινής γνώμης που ξεκίνησε ο ΙΣΘ αποκάλυψαν ότι οι πολίτες θέλουν να επιλέγουν και να αμείβουν τους γιατρούς τους, αλλά η Αθήνα αγνόησε αυτές τις φωνές.

Ιδιόρρυθμοι όπως λέμε… γραφικοί

Ο Χρήστος Παπακωνσταντίνου, πρόεδρος από το 1996 έως το 2002, θυμάται τις ατέλειωτες συναντήσεις στην Αθήνα, όπου οι υπουργοί «κουράζονταν να μας ακούν». Οι προτάσεις του ΙΣΘ για καλύτερη εκπαίδευση και αξιοποίηση της τεχνολογίας έπεφταν στο κενό, με την πολιτεία να βλέπει τους Θεσσαλονικείς σαν…«ιδιόρρυθμους» που «θα τα βολέψουν». Η τεχνολογία, λέει, πρέπει να υπηρετεί τον γιατρό, όχι να τον καθοδηγεί, αλλά η Αθήνα δεν έδειξε ποτέ ενδιαφέρον να επενδύσει σε τέτοιες μεταρρυθμίσεις, αφήνοντας την περιφέρεια να παλεύει με ακριβή ιατρική και ελλιπή υποδομή. Ο Νίκος Αγγελίδης, από το 1989 έως το 1996, έζησε την ίδρυση του ΕΣΥ και τη Συμβουλευτική Επιτροπή του Γεννηματά. Παρόλο που ο ΙΣΘ συμμετείχε ενεργά, οι προτάσεις του για στελέχωση νοσοκομείων συχνά αγνοούνταν. «Οι Ιατρικοί Σύλλογοι δεν ήταν διεκδικητικοί», λέει, αλλά η Θεσσαλονίκη προσπάθησε να αλλάξει αυτό το σκηνικό. Η υπερπληθώρα γιατρών, η έλλειψη κινήτρων για ειδικότητες όπως η αναισθησιολογία και η εγκατάλειψη των νησιών είναι προβλήματα που η Αθήνα δεν έλυσε ποτέ, αφήνοντας την περιφέρεια να πληρώνει το τίμημα. Ο Αναστάσιος Σπηλιόπουλος, πρόεδρος από το 1984 έως το 1989, μιλά για την εφαρμογή του ΕΣΥ και την εποικοδομητική κριτική του ΙΣΘ, που δικαιώθηκε. Η αναδιοργάνωση του ΙΣΘ και η ομοφωνία στις αποφάσεις του ήταν επιτυχίες της Θεσσαλονίκης, όχι της κεντρικής πολιτείας, που άφηνε την περιφέρεια να παλεύει μόνη με οργανωτικά και λειτουργικά προβλήματα.

Η εκάστοτε κυβέρνηση και το… «καπέλωμα» της

Ο Αθανάσιος Παπούλης, από το 1981 έως το 1984, ταξίδευε στην Αθήνα για να εκπροσωπήσει τη Θεσσαλονίκη, συνεργαζόμενος με υπουργούς για κρίσιμα ζητήματα. Η προσφορά του ήταν ανεκτίμητη, αλλά η κεντρική εξουσία σπάνια έδειχνε διάθεση να ακούσει τις ανάγκες της περιφέρειας, αφήνοντας τον ΙΣΘ να παλεύει για την αναγνώριση του ρόλου του. Ο Περικλής Σφυρίδης, από το 1975 έως το 1981, ξεκινά τη σειρά των αγώνων, διεκδικώντας μισθούς για ειδικευόμενους και ισότητα για τους γιατρούς του ΙΚΑ. Η ανεξαρτησία του από κόμματα τον έφερε σε σύγκρουση με το πολιτικό σύστημα, που ήθελε να ελέγξει τον συνδικαλισμό. «Η πολιτεία ήθελε να καπελώσει την προσπάθειά μας», λέει, αποχωρώντας το 1982, όταν η Αθήνα του ζήτησε να ενταχθεί σε κόμμα για να αναλάβει θέση στον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο. Η περιφέρεια, γι’ αυτόν, ήταν πάντα ο φτωχός συγγενής της κεντρικής εξουσίας.

Η αδιαφορία της Αθήνας δεν είναι απλώς γραφειοκρατική αμέλεια, είναι μια συστηματική στάση ή ακόμη χειρότερα συστηματική… πολιτική με στόχο να υποβαθμίζει και να απαξιώνει τους πάντες εκτός των τειχών. Όμως όσο δύσκολο είναι για εμάς να μπούμε εντός των τειχών και να συναποφασίσουμε τόσο δύσκολο είναι και γι αυτούς να βγουν εκτός τειχών…