Η χώρα των τεράστιων αναμονών και των… άδειων νοσοκομείων

Η έκθεση του ΟΟΣΑ για την υγεία το 2025 βάζει την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις σχεδόν σε όλα τα κρίσιμα σημεία. Με στοιχεία και συγκρίσεις καταλήγει στο συμπέρασμα “ότι το ΕΣΥ αδυνατεί να καλύψει βασικές ανάγκες εκατομμυρίων πολιτών”.

Ένας στους οκτώ Έλληνες δεν μπορεί να δει γιατρό ή να κάνει εξετάσεις όταν τις χρειάζεται, ποσοστό που είναι το χειρότερο σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι αναμονές για έναν ειδικό γιατρό φτάνουν μήνες, ενώ σε χωριά και νησιά το κοντινότερο νοσοκομείο μπορεί να απέχει πάνω από μία ώρα. “Όταν τελικά κάποιος φτάσει, πληρώνει από την τσέπη του ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, συχνά τόσα που η θεραπεία γίνεται… πολυτέλεια”.

Έχουμε το πιο άρρωστο σύστημα υγείας; 

Μέσα στα νοσοκομεία η εικόνα δεν βελτιώνεται. “Οι νοσηλευτές είναι ελάχιστοι, με αποτέλεσμα οι υπάρχοντες να τρέχουν εξαντλημένοι. Ένας στους δύο ασθενείς άνω των 45 ετών έχει βιώσει κάποιο σοβαρό λάθος ή βλάβη από τη φροντίδα που έλαβε που είναι διπλάσιος αριθμός από τον μέσο όρο των άλλων χωρών”. Η εμπιστοσύνη έχει πέσει τόσο χαμηλά, που οι περισσότεροι πολίτες δεν νιώθουν πια ότι το σύστημα είναι με το μέρος τους. “Η πρόληψη παραμένει σχεδόν ανύπαρκτη. Λίγες γυναίκες κάνουν μαστογραφία, τα προγράμματα εμβολιασμών και ελέγχων υπολειτουργούν, και η φροντίδα των ηλικιωμένων στο σπίτι είναι πρακτικά ανύπαρκτη”. Τα λεφτά πηγαίνουν κυρίως στα νοσοκομεία, ενώ τα κέντρα υγείας και οι οικογενειακοί γιατροί “αργοπεθαίνουν”. Ο ΟΟΣΑ δεν μασάει τα λόγια του, τονίζοντας ότι η Ελλάδα χρειάζεται άμεσα περισσότερους νοσηλευτές και γιατρούς στα νησιά και την περιφέρεια, λιγότερα λεφτά από την τσέπη των φορολογούμενων και πραγματική πρωτοβάθμια φροντίδα που να προλαβαίνει τις αρρώστιες αντί να τις… «κυνηγάει» όταν είναι πια πολύ αργά.

Εμείς και οι… άλλοι

Η Ελλάδα έχει μεγάλα προβλήματα, αλλά χώρες όπως Μεξικό, Χιλή, Λετονία, Κολομβία, Τουρκία και Λιθουανία είναι συχνά χειρότερες σε έξοδα, πρόληψη, προσωπικό και θανάτους π.χ. πληρώνουν περισσότερα, έχουν λιγότερους νοσηλευτές και περισσότερους θανάτους. Σε θνησιμότητα από θεραπεύσιμες αιτίες (θάνατοι που θα μπορούσαν να αποφευχθούν με καλύτερη φροντίδα), Ελλάδα 213 ανά 100.000 (κοντά μέσο 222). Χειρότερα: Λετονία (412, σχεδόν διπλάσια), Μεξικό (418), Κολομβία (419) και Λιθουανία (356) – εκεί πεθαίνουν περισσότεροι από καρδιά, καρκίνο κλπ. Για έμφραγμα, Ελλάδα 14,5% θνησιμότητα σε 30 μέρες, χειρότερα Μεξικό (22,6%) και Λετονία (13,5%, ελαφρώς πάνω).

Ένας στους οκτώ πεθαίνει στην… αναμονή;

Για ελλείψεις προσωπικού, η Ελλάδα έχει λίγους νοσηλευτές (3,8 ανά 1.000 κατοίκους, δηλαδή 1 κάθε 263 άτομα), κάτω από 9,2 μέσο. Χειρότερα: Κολομβία (1,6, 1 κάθε 625), Μεξικό (3,0) και Τουρκία (2,9) – εκεί οι νοσοκομεία είναι ακόμα πιο άδεια από νοσηλευτές. Σε φροντίδα ηλικιωμένων, Ελλάδα 0,2 εργαζόμενοι ανά 100 άνω των 65 (σχεδόν κανένας), χειρότερη από όλες – κανένα άλλο τόσο χαμηλό. Αλλά σε συμβουλές γιατρού ανά άτομο, Ελλάδα <3 ετησίως (λιγότερες από 1 το χρόνο), χειρότερα Μεξικό, Κόστα Ρίκα και Σουηδία (<3). Στα έξοδα από την τσέπη (out-of-pocket), οι Έλληνες καλύπτουμε 35% μόνοι μας (1 στα 3 ευρώ), πάνω από 19% μέσο. Χειρότερα: Μεξικό (>33%, πάνω από 1/3), Χιλή (>33%) και Λετονία (>33%) – εκεί οι οικογένειες ξοδεύουν ακόμα περισσότερα και φτωχαίνουν ευκολότερα.

Η ετυμηγορία του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα

Στην ικανοποίηση από την ποιότητα υπηρεσιών, μόνο 27% των Ελλήνων είναι ευχαριστημένοι (1 στους 4), ενώ μέσος όρος 64% (2 στους 3). Χειρότερα: Τουρκία (41%, λιγότεροι από 1 στους 2), Ουγγαρία (41%), Ιταλία (44%) και Χιλή (44%) – εκεί ακόμα λιγότεροι νιώθουν ότι το σύστημα δουλεύει.Στα έξοδα από την τσέπη (out-of-pocket), οι Έλληνες καλύπτουμε 35% μόνοι μας (1 στα 3 ευρώ), πάνω από 19% μέσο. Χειρότερα: Μεξικό (>33%, πάνω από 1/3), Χιλή (>33%) και Λετονία (>33%) εκεί οι οικογένειες ξοδεύουν ακόμα περισσότερα και φτωχαίνουν ευκολότερα.

Η βόρεια Ελλάδα στα χειρότερα της

Ο ΟΟΣΑ δεν έχει αναλυτικά στοιχεία για τη Θεσσαλονίκη ή τη βόρεια Ελλάδα ωστόσο σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αλλά και έρευνα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας -που ανακοινώθηκε χθες από την αντιπεριφερειάρχη Μελίνα Δερμετζοπούλου- “Στην Κεντρική Μακεδονία, τα στοιχεία δείχνουν έντονο δημογραφικό πρόβλημα που επηρεάζει την… υγεία και τις υπηρεσίες”. Ο δε πληθυσμός έπεσε στα 1.778.896 άτομα το 2024, μειωμένος κατά 5,7% από το 2011, λόγω λιγότερων γεννήσεων και υψηλού αριθμού θανάτων!

Μερικά μόνο από τα στοιχεία σοκ

Οι σελίδες της πολυσέλιδης έκθεσης αναφέρουν χαρακτηριστικά τα εξής: Unmet medical needs: Ελλάδα 12,1 % → χειρότερη από όλες τις χώρες που δίνουν δεδομένα (σελ. 42-43). Out-of-pocket payments: 35 % → από τις υψηλότερες στον ΟΟΣΑ (σελ. 138-139). Αναμονές για ειδικούς γιατρούς: πολύ μεγαλύτερες από τον μέσο όρο (σελ. 44). Νοσηλευτές: ανάμεσα στους χαμηλότερους (σελ. 162).  Ασφάλεια ασθενών / βλάβη από φροντίδα: 50 % των ασθενών άνω των 45 → διπλάσιος από τον μέσο όρο (σελ. 190). Εμπιστοσύνη στο σύστημα και ικανοποίηση: πολύ κάτω από τον μέσο όρο (σελ. 48). Πρόληψη (μαστογραφίες, εμβόλια, προγράμματα): από τις χαμηλότερες δαπάνες και κάλυψη (σελ. 208-209). Φροντίδα ηλικιωμένων στο σπίτι ή σε ιδρύματα: σχεδόν ανύπαρκτη οργανωμένη (σελ. 178). Γεωγραφικές ανισότητες (νησιά, χωριά): από τις μεγαλύτερες στον ΟΟΣΑ (σελ. 50). Το συμπέρασμα του ΟΟΣΑ είναι ότι  η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας, μείωση των ιδιωτικών πληρωμών και καλύτερη κατανομή του προσωπικού».Ολόκληρη η έκθεση εδώ: Health at a Glance 2025: OECD Indicators (πλήρες PDF: https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2025/11/health-at-a-glance-2025_a894f72e/8f9e3f98-en.pdf

Ο αντίλογος και τα επιχειρήματα του υπουργού υγείας

Ο Αδ. Γεωργιάδης σχολιάζοντας τα απογοητευτικά αποτελέσματα του ΟΟΣΑ και απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή της Πλεύσης Ελευθερίας υποστήριξε ότι «η εικόνα της έκθεσης είναι ξεπερασμένη και μεροληπτική λόγω λανθασμένων ελληνικών στοιχείων και μεθοδολογίας η πραγματικότητα στο ΕΣΥ βελτιώνεται ραγδαία το 2025» Μεταξύ άλλων σημείωσε ότι «Η έκθεση δεν αποτυπώνει τις μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Τα στοιχεία είναι του 2023-2024 και δεν έχουν προλάβει να καταγραφούν οι μεγάλες αλλαγές του 2025 (ψηφιακά ραντεβού, απογευματινά χειρουργεία, πρόγραμμα «Προλαμβάνω» κ.λπ.). Από 1η Οκτωβρίου 2025 μέχρι σήμερα πάνω από 1 εκατομμύριο Έλληνες (10% του πληθυσμού) έκλεισαν δωρεάν ραντεβού με γιατρό μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας. Ισχυρίζομαι ότι έχουμε το καλύτερο σύστημα ραντεβού στον κόσμο. Η Ελλάδα είναι 1η παγκοσμίως σε αναλογία γιατρών ανά πληθυσμό. Υψηλή ιδιωτική δαπάνη (39%) δεν είναι απαραίτητα κακό. Όσοι δεν έχουν λεφτά έχουν τα πάντα δωρεάν στο ΕΣΥ, όσοι έχουν παίρνουν καλύτερη ποιότητα. Οι χρόνοι μεταφοράς ασθενών εξηγούνται εν μέρει από τη νησιωτικότητα. Το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» προσφέρει δωρεάν ψηφιακή μαστογραφία σε όλες τις γυναίκες (στέλνονται SMS, τηλεοπτικά σποτ κ.λπ.). Ήδη 1 εκατ. γυναίκες έχουν κάνει, αλλά δεν έχουν καταγραφεί ακόμα και ο ΟΟΣΑ δείχνει λανθασμένα μόνο 14%. Τα στοιχεία των ερευνών ΕΛΣΤΑΤ και ΟΟΣΑ βγαίνουν από τηλεφωνικές έρευνες 1.000 ατόμων.  Ρωτάνε π.χ. «Έχετε κάποια στιγμή στη ζωή σας μια ανάγκη που δεν καλύφθηκε;» και οι Έλληνες απαντούν πάντα αρνητικά σε τέτοιες ερωτήσεις. Είμαστε ο πιο δυστυχισμένος λαός του πλανήτη… ακόμα και οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα δηλώνουν πιο ευτυχισμένοι από εμάς. Του χρόνου οι δείκτες θα έχουν βελτιωθεί πάρα πολύ, είναι αδύνατον να μην αποτυπωθούν οι μεταρρυθμίσεις, όποια μεθοδολογία κι αν χρησιμοποιηθεί».