Ενεργειακή αυτονομία ή περιβαλλοντική προστασία;

Στη δημόσια συζήτηση ακούμε ξανά για έρευνες και κοιτάσματα σε περιοχές όπως στον Θερμαικό Κόλπο. Ο Κωστής Σταμπολής πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης έκανε σχετική αναφορά στην τηλεόραση της Βουλής, μαζί με τον Καβαλιώτη βουλευτή της ΝΔ κ. Καιρίδη μιλώντας για αδικαιολόγητες αντιδράσεις πολιτών και υποστήριξαν ότι η εξόρυξη πχ πετρελαίου στην Καβάλα όχι μόνο δεν επιβάρυνε οικολογικά την περιοχή αλλά την ανέπτυξε κιολας… 

Φτωχές και πλούσιες χώρες

Η μεταφορά τεχνολογίας που βοηθάει στην προστασία του κλίματος προς τις φτωχότερες χώρες, χωρίς εμπόδια -πχ από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας- είναι βασική υποχρέωση  της Συμφωνίας του Παρισιού και από ανάλογο μηχανισμό (Technology Mechanism της UNFCCC) από το 2010. Το ζήτημα είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα της διάσκεψης για το κλίμα COP30 (Conference of the Parties 30, δηλαδή η 30ή Διάσκεψη των μελών της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή) που θα ολοκληρωθεί σε λίγα 24ωρα στη Βραζιλία, εκεί όπου χώρες πιέζουν για μεταφορά τεχνολογίας για την προστασία του περιβάλλοντος χωρίς κόστος, βασική προυπόθεση δίκαιης μετάβασης. Η δε ομάδα G77 + China που περιλαμβάνει 134 χώρες, μαζί με μικρότερες ομάδες, ανάμεσά τους Ινδία, Βραζιλία, Νότια Αφρική, Κίνα, ζητάνε τη δημιουργία οργανισμού που θα συντονίζει δράσεις, κονδύλια, εκπαίδευση ώστε η τεχνολογία να φτάνει φθηνά και γρήγορα σε όλον τον κόσμο. Βέβαια συμφωνίες υπογράφονται κάθε τόσο,  ωστόσο υπάρχουν κι αυτές που δεν τηρούνται στην πράξη.

Δεν είναι για… όλους

Η κοινωνία των πολιτών (όπως το Climate Action Network και ομάδες ιθαγενών) αλλά και χώρες σαν την Τανζανία, τη Σαουδική Αραβία και την Ινδία τονίζουν ότι χωρίς ανάλογα μέτρα δεν μπορεί να γίνει δίκαιη μετάβαση, ενώ η Βραζιλία που προεδρεύει στην COP30 προωθεί την πράσινη βιομηχανία και τη μεταφορά τεχνολογίας ακόμη και σε… τροπικές περιοχές. Υπάρχουν ήδη μηχανισμοί που δουλεύουν με δωρεάν τεχνική βοήθεια ή με εύκολη άδεια χρήσης, (όπως το Climate Technology Centre & Network) και από το 2013 έχει δεχτεί εκατοντάδες αιτήματα από φτωχές χώρες για τεχνική στήριξη όπως πχ στο Μπουτάν βοήθησε να σχεδιάσουν ηλεκτρικά λεωφορεία και να μειώσουν ρύπους στις δημόσιες συγκοινωνίες, σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας έφερε ηλιακές αντλίες νερού για τη γεωργία που κοστίζουν λιγότερο από τις ντιζελοκίνητες ή “απομόνωσε” νησιωτικά δίκτυα ηλεκτρισμού για να τρέχουν 100% με ανανεώσιμες πηγές.

Όχι η Ελλάδα δεν έκανε ποτέ αίτηση

Φορέας  (WIPO GREEN) του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας έχει βάση δεδομένων με περισσότερες από 120.000 πράσινες τεχνολογίες και βοηθάει να γίνονται συμφωνίες και συνεργασίες δημιουργώντας χιλιάδες συνδέσεις ανάμεσα σε εταιρείες πλούσιων και φτωχών χωρών για τεχνολογίες σαν τα ηλιακά πάνελ ή την αποθήκευση ενέργειας. Άλλοι μηχανισμοί είναι το GEF Poznan Strategic Programme που από το 2009 έχει δώσει πάνω από 50 εκατομμύρια δολάρια για πιλοτικά προγράμματα. Σε περίπτωση που αναρωτιέστε, αν η χώρα μας έχει υποβάλλει αίτηση να ξέρετε ότι εμείς δεν είμαστε αναπτυσσόμενη αλλά αναπτυγμένη χώρα (!) συνεπώς δεν έχουμε δικαίωμα να ζητήσουμε τεχνολογική στήριξη, διότι υποτίθεται, μπορούμε και μόνοι μας. Βέβαια και στην περίπτωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) τα προγράμματα αφορούν στις αναπτυσσόμενες χώρες όμως μας έχουν συμπεριλάβει μέχρι στο σημείο να δημιουργήσουν γραφείο ΠΟΥ στην Αθήνα.

Πιο κοντά στην Ουκρανία και στις ΗΠΑ

Την ίδια ώρα καταγράφονται διαμαρτυρίες για τον αντιπεριβαλλοντικό χαρακτήρα της έρευνας  εξόρυξης φυσικού αερίου στην Ελλάδα που συμφωνήθηκε πρόσφατα στο Ιόνιο (ExxonMobil 60%, Energean 30%, Helleniq 10%) και ζητούν να σταματήσει -ακόμη δεν έχει αρχίσει- αφού και η COP30 ζητά μείωση ορυκτών καυσίμων και η ΕΕ για μείωση εκπομπών. Ο αντίλογος υποστηρίζει ότι η έρευνα θεωρείται απαραίτητη αν θέλουμε ενεργειακή ασφάλεια και απεξάρτηση από τη Ρωσία, που διακινείται “από την πίσω πόρτα”, δηλαδή μέσω Τουρκίας. Την ίδια ώρα και οι κοινοτικές αρχές θεωρούν το φυσικό αέριο μεταβατικό καύσιμο (στο σχέδιο REPowerEU). Σε κάθε περίπτωση δεν θα έχουμε εξόρυξη αν δεν βρεθεί εμπορικό κοίτασμα κι όπως σημειώνουν οι κυβερνητικές πηγές «οι δε άδειες έχουν τα υψηλότερα περιβαλλοντικά standards στην ιστορία της χώρας με συνεχή έλεγχο μεθανίου, μηδενική καύση αερίων και προστασία θαλάσσιων ζώων ενώ με αυτή τη συμφωνία η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της ως ενεργειακός κόμβος απέναντι στην Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Να σημειωθεί ότι κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως Γερμανία, Πολωνία, Ολλανδία και Νορβηγία συνεχίζουν τις εξορύξεις στη Βόρεια Θάλασσα και δεν μπορεί να γίνει κατανοητό γιατί στοχοποιείται μόνο η Ελλάδα που δεν έχει ακόμα ούτε καν πλατφόρμα…» Και σε όλα αυτά προστίθεται και η ενεργοποίηση άμεσα του κάθετου διαδρόμου Ελλάδας Ουκρανίας για LNG με συμφωνία Μητσοτάκη-Ζελινσκι και με την παρουσία της εκπροσώπου της αμερικανικής διπλωματίας Κιμπερλι Γκιλφόιλ!

Ανοίγουν οι δρόμοι και για άλλα;

Βέβαια όλα αυτά σ΄ό,τι αφορά την Ελλάδα, έχουν να κάνουν με προθέσεις σε αντίθεση με την πραγματικότητα των προσφυγών και των ενστάσεων που έχουν σταματήσει τις όποιες  προσπάθειες σε αλλαγή υποδομών και σύγχρονες ή παλαιότερες μεθόδους ενεργειακής ή άλλης αυτονομίας. Κι αν θεωρείται το Μετρό Θεσσαλονίκης ενδεικτική περίπτωση, σας θυμίζω και το ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Πάντως στη δημόσια συζήτηση ακούμε ξανά για έρευνες και κοιτάσματα σε περιοχές όπως στον Θερμαικό Κόλπο. Ο Κωστής Σταμπολής πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης  έκανε σχετική αναφορά στην τηλεόραση της Βουλής, μαζί με τον Καβαλιώτη βουλευτή της ΝΔ κ. Καιρίδη μιλώντας για αδικαιολόγητες αντιδράσεις σε πολλές περιπτώσεις υπενθύμισαν ότι η εξόρυξη πετρελαίου στην Καβάλα που ξεκίνησε πριν από δεκαετίες  όχι μόνο δεν επιβάρυνε οικολογικά την περιοχή αλλά την ανέπτυξε κιολας, τουριστικά και οικονομικά. Για την ιστορία, στον Θερμαϊκό Κόλπο υπάρχουν παλιές γεωλογικές ενδείξεις για φυσικό αέριο, κυρίως από τις δεκαετίες ’80-’90 κοντά στην Επανωμή. Μάλιστα το 2013-2014 υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από εταιρείες αλλά τελικά δεν προχώρησε η επένδυση κυρίως λόγω περιβαλλοντικών αντιδράσεων… Ακούστε τι λέει ο κ Σταμπολής προς το τέλος της συζήτησης “Ακόμη και στον Θερμαϊκό…” (1.00.00)

Η συμφωνία Ελλάδας-Ουκρανίας

Η Ελλάδα ως νέος ενεργειακός άξονας της Ευρώπης…

Τα πυρηνικά εργοστάσια ξαναμπαίνουν στη ζωή μας λόγω Τεχνητής Νοημοσύνης!

ΠΗΓΕΣ

https://unfccc.int/ttclear και https://ctc-n.org/

https://www3.wipo.int/wipogreen/en/ και https://www.wipo.int/web-publications/green-technology-book-expo-edition/en/index.html

https://www.downtoearth.org.in/climate-change/g77-china-call-for-new-just-transition-mechanism-anchored-in-equity-and-global-cooperation

https://unfccc.int/technology-transfer

https://www.reuters.com/business/energy/greece-signs-deal-with-exxonmobil-gas-exploration-2025-11-05/

https://ypen.gov.gr/en/gas-exploration-ionio/