Έχει η Αυστρία… ΟΠΕΚΕΠΕ;

Η κτηνοτροφία στην Αυστρία είναι ένας από τους πιο οργανωμένους και βιώσιμους κλάδους της Ευρώπης, χάρη σε ένα καλοκουρδισμένο σύστημα επιδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαχειρίζεται η Agrarmarkt Austria (AMA) μέσω του προγράμματος ÖPUL, στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).

Αυτό το σύστημα δεν είναι απλώς ένα ταμείο ενίσχυσης, αλλά ένας μηχανισμός που συνδυάζει οικονομική στήριξη με αυστηρούς περιβαλλοντικούς και ποιοτικούς στόχους, εξασφαλίζοντας ότι οι κτηνοτρόφοι όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά συμβάλλουν στη διατήρηση του φυσικού πλούτου της χώρας. Όμως, έχει η Αυστρία έναν αντίστοιχο ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως στην Ελλάδα, και πώς συγκρίνεται η διαχείριση των κονδυλίων της;

Άμεσες πληρωμές και ενισχύσεις

Η ΚΑΠ λειτουργεί με δύο πυλώνες, τις άμεσες ενισχύσεις και την αγροτική ανάπτυξη. Στην Αυστρία, οι κτηνοτρόφοι λαμβάνουν πληρωμές με βάση τις εκτάσεις βοσκοτόπων ή καλλιεργειών ζωοτροφών, με δεσμεύσεις για περιβαλλοντικές πρακτικές, όπως η διατήρηση μόνιμων λιβαδιών ή η προστασία της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, οι συνδεδεμένες ενισχύσεις ενθαρρύνουν την εκτροφή βοοειδών, προβάτων ή αιγών, με ποσά που φτάνουν τα 394 ευρώ ανά θηλυκό βοοειδές άνω των 2 ετών ή 44,9 ευρώ ανά αιγοπρόβατο, σύμφωνα με στοιχεία της AMA για το 2023.

Επιδοτήσεις και για στάβλους

Το πρόγραμμα ÖPUL, που καλύπτει το 90% των αγροτικών εκτάσεων της Αυστρίας, δίνει έμφαση στη βιολογική κτηνοτροφία, προσφέροντας επιδοτήσεις όπως 257 ευρώ ανά μονάδα ζωικού κεφαλαίου για πρόβατα ή έως 350 ευρώ για βοοειδή. Επιπλέον, οι κτηνοτρόφοι μπορούν να λάβουν έως 80% κάλυψη δαπανών για βελτιώσεις σταβλικών υποδομών ή μονάδες βιοαερίου, ενώ υπάρχει στήριξη για τη διατήρηση σπάνιων φυλών, όπως η Tyrolean Grey.

Βιώσιμες πρακτικές

Η Agrarmarkt Austria λειτουργεί ως ο κεντρικός διαχειριστής, αξιολογώντας αιτήσεις, παρέχοντας καθοδήγηση και διενεργώντας αυστηρούς ελέγχους για τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς της ΕΕ. Εκτός από τις τακτικές επιδοτήσεις, η ΕΕ στηρίζει νέους κτηνοτρόφους κάτω των 40 ετών με χρηματοδότηση για την έναρξη ή τον εκσυγχρονισμό εκμεταλλεύσεων και παρέχει έκτακτες ενισχύσεις σε κρίσεις, όπως η αύξηση του κόστους ζωοτροφών το 2022-2023. Με το 25% των εκμεταλλεύσεων να είναι βιολογικές, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, η Αυστρία ξεχωρίζει για τη δέσμευσή της σε βιώσιμες πρακτικές.

Καταγγελίες και για Αυστρία;

Παρά την αποτελεσματικότητα του συστήματος, η διαχείριση των κονδυλίων δεν είναι χωρίς προβλήματα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ECA) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν καταγραφεί περιορισμένες παρατυπίες στην Αυστρία, όπως εσφαλμένες δηλώσεις εκτάσεων ή μη τήρηση περιβαλλοντικών απαιτήσεων. Η AMA, με τακτικούς επιτόπιους ελέγχους, εντοπίζει και διορθώνει τέτοια ζητήματα, ενώ η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) διερευνά πιθανές περιπτώσεις κακοδιαχείρισης.

Αυστηρότεροι έλεγχοι

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει αντιμετωπίσει σοβαρές κατηγορίες για διαφθορά, η Αυστρία δεν έχει καταγράψει σκάνδαλα μεγάλης κλίμακας στον κτηνοτροφικό τομέα. Η σύγκριση με την Ελλάδα αποκαλύπτει σημαντικές διαφορές. Στην Ελλάδα, η EPPO έχει αναφέρει περιπτώσεις εκτεταμένης απάτης, όπως ψευδείς δηλώσεις από «μαϊμού» αγρότες για τη λήψη επιδοτήσεων, με ζημιές που φτάνουν εκατομμύρια ευρώ. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού, έχει κατηγορηθεί για κακή διαχείριση, καθυστερήσεις πληρωμών και έλλειψη διαφάνειας. Αντιθέτως, η AMA στην Αυστρία λειτουργεί με αυστηρότερο πλαίσιο ελέγχων και μεγαλύτερη διαφάνεια, περιορίζοντας τις παρατυπίες σε μικρής κλίμακας περιστατικά.

Οι κτηνοτρόφοι μπορούν να υποβάλουν καταγγελίες μέσω της AMA ή της πλατφόρμας της ΕΕ, εξασφαλίζοντας λογοδοσία. Το αυστριακό μοντέλο, με την AMA και το ÖPUL, αποδεικνύει ότι η σωστή διαχείριση μπορεί να μετατρέψει τις επιδοτήσεις σε μοχλό βιωσιμότητας και ανάπτυξης μακροπρόθεσμα και μόνιμα…

Πηγές:

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή, DG AGRI, “CAP Strategic Plans 2023-2027: Austria”
• Agrarmarkt Austria (AMA), “Förderungen und Zuschüsse 2023”
• Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ECA), “Annual Report on the Implementation of the EU Budget 2022”
• Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), “Annual Report 2023”